Morgunblaðið - 21.09.2003, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Nú kemur
þú golfinu
á kortið
Golfkort Búnaðarbankans –
nýtt fullgilt kreditkort hlaðið
golftengdum fríðindum.
www.bi.is
Næring ekki
refsing
SAFNARAR erlendis
hafa mikinn áhuga á að
komast yfir íslenskar
plötur frá áttunda ára-
tugnum sem margar
hverjar hafa ekki kom-
ið út á geisladiski.
Björgvin Gíslason, sem
var gítarleikari í Nátt-
úru, segist hafa af því
spurnir að eina hljómplata Náttúru, Magic Key,
sem kom út 1972, sé orðin svo eftirsótt að safn-
araverslun í Belgíu hafi boðist til að kaupa hana
á um 70.000 kr. Að sögn Björgvins stóð til að gefa
plötuna út á geisladisk á þrjátíu ára afmæli plöt-
unnar á síðasta ári en ekkert varð af því og hann
segir óvíst hvenær hún muni koma út. „Það er
kannski ágætt að hafa þetta bara svona, það voru
gerð af plötunni 1.000 til 1.500 eintök, og láta
bara þar við sitja, gefa hana aldrei út aftur,“ seg-
ir hann.
Náttúra á
70.000 kr.

Spila bara fyrir mig/B4
VINNA við tvöföldun Reykja-
nesbrautarinnar er í fullum
gangi og verkefnið óðum að
taka á sig mynd eins og þessi
loftmynd ber með sér. Fyrsti
áfangi verksins felur í sér
lagningu nýs tveggja ak-
reina vegar við hlið hins
gamla á rúmlega átta
kílómetra kafla frá
Hvassahrauni og upp á
Strandarheiði.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Tvöföldun
Reykjanesbrautar
FYRSTU sex mánuði ársins hefur farmiðasala á
vef Flugleiða nær fjórfaldast frá fyrra ári og síð-
ustu mánuði hefur annar hver farþegi flugfélags-
ins bókað farmiða á Netinu. Þriðji hver Íslend-
ingur er í Netklúbbi Flugleiða en meðlimir fá
reglulega send í tölvupósti tilboð um ferðir út í
heim.
Hjá Iceland Express kaupa yfir áttatíu prósent
farþega miðana sína á Netinu.

Ferðalög/1
Bókun farseðla
á Netinu
margfaldast
SVÍNABÆNDUR eru ósáttir við að forysta
bænda skuli hafa á orði að slæmt ástand í
málum sauðfjárbænda sé vegna of mikillar
svínakjötsframleiðslu. Þetta kemur fram í
viðtali við Gunnar Ásgeir Gunnarsson,
svínabónda á Hýrumel í Borgarfirði. „Þessi
ummæli hefur okkur sárnað og sumir svína-
bændur hafa jafnvel viljað segja sig úr
bændasamtökunum vegna þess að þeim
sömu bændum finnst forystan gera fremur
lítið úr starfi svínabænda,“ segir Gunnar.
Karvel Karvelsson, bústjóri á Hýrumel,
segir sannleikann þann að meginþorri
svínakjötsbænda sé í raun í sömu aðstöðu og
sauðfjárbændur og eigi erfitt með að losna
við framleiðsluna. Svínabændur fá engan
kvóta en hins vegar enga aðstoð frá op-
inberum aðilum ef illa gengur. Þeir þurfa
því að bera allt tap sjálfir, eins og nú er
staðreynd í svínakjötsframleiðslunni. Mikil
samkeppni ríkir meðal svínabænda og á
stundum óvægin, að sögn Karvels, en engu
að síður telur hann frjálsa samkeppni besta
kostinn.
Offramleiðsla ógnar afkomu bænda
Ari Teitsson, formaður Bændasamtaka
Íslands, segir offramleiðslu ógna afkomu
bænda. Offramleiðsla og undirverð hafi þau
áhrif að það gangi á eigið fé bænda og hrað-
ast á fé þeirra sem framleiða hvítt kjöt.
Hann segir ekki útlit fyrir að dragi úr of-
framboði á kjöti á næstunni. Heldur hafi þó
dregið úr framleiðslu á svínakjöti og verð til
svínabænda lítillega hækkað, þótt enn sé
það undir framleiðslukostnaði.
Frjáls samkeppni svínabænda er óvægin en þó besti kosturinn
Ósáttir við forystu bænda

Hin frjálsa/10
ÞRIÐJUNGSLÆKKUN hefur
orðið á verði leigukvóta frá því í
apríl á síðasta ári þegar verðið var
í hámarki. Töluverð fylgni er á
milli kvótaverðs og fiskverðs að
því er fram kemur í útreikningum
Útvegshússins um verðþróun afla-
marks síðustu fimm fiskveiðiár.
Útvegshúsið hefur reiknað verð-
vísitölu fyrir aflamark í botnfisk-
tegundum fyrir sl. ár. Með vísitöl-
unni er búið að taka saman í eina
tölu verð á aflamarki helstu botn-
fisktegunda. Hér er aðeins um
leigukvóta að ræða, ekki aflahlut-
deild eða varanlegan kvóta. Króka-
aflamark smábáta er ennfremur
ekki meðtalið í þessum reikning-
um. Grunnur vísitölunnar er reikn-
aður m.v. verð á aflamarki í sept-
ember 1998 þegar Kvótaþing tók
til starfa.
Nokkur fylgni virðist vera milli
verðs á fiski og leigukvóta en það
er þó alls ekki algilt. Verð á afla-
marki hækkaði þó greinilega
meira en fiskverðið á fiskveiði-
árinu 2001/2002. Kvótaverð hækk-
ar yfirleitt alltaf á tímabilinu jan-
úar til apríl ár hvert meðan
fiskverð lækkar á sama tímabili
með auknu framboði á fiski. Á því
tímabili sem hér er til skoðunar
var kvótaverð í hámarki í apríl
2002 þegar vísitalan náði 203. Það
þýðir að kvótaverð hafði þá tvö-
faldast frá september 1998.
Vísitala aflamarksverðs í sl.
ágústmánuði var 136 og var nærri
27% lægri en í ágúst í fyrra þegar
vísitalan var 187. Frá því verðið
var í hámarki í apríl 2002 hefur
leiguverð kvóta hinsvegar lækkað
um 33%, sé miðað við vísitölu Út-
vegshússins.
Verð á leigukvóta þorsks er oft
talið vera óeðlilega hátt m.v. við
verð á afla, sérstaklega gagnvart
því verði sem greitt er fyrir afla í
beinum viðskiptum við fiskkaup-
endur. Á tímabilinu frá september
1998 til júlí 2003 hefur kvótaverðið
til að mynda nær alltaf verið
hærra en meðalfiskverð í beinum
viðskiptum milli útgerða og
vinnslustöðva.
Síðastliðin 5 fiskveiðiár er ein-
falt meðalverð þorskkvóta 123
krónur meðan meðalverð þorsks í
beinum viðskiptum er 104 krónur.
Meðalverð á fiskmörkuðum er hins
vegar 166 krónur.
Þriðjungs-
lækkun á
leigukvóta
Töluverð fylgni á milli
kvótaverðs og fiskverðs

Kvótaverð/6
RAGNAR Axelsson ljósmyndari
Morgunblaðsins, betur þekktur sem
RAX, hlaut í gær fyrstu verðlaun á
ljósmyndasýningu um hafið sem
haldin var í Vannes í Bretagne. Það
var Sigríður Snævarr, sendiherra
Íslands í Frakklandi, sem afhenti
verðlaunin. Guðmundur Ingólfsson
ljósmyndari tók við verðlaununum
fyrir hönd Ragnars.
Alls sýndu 40 ljósmyndarar, þar
af 4 frá Íslandi, um 600 myndir á
sýningunni. Þema sýningarinnar
var ströndin og voru m.a. sýndar
myndir frá Ástralíu, Íran, Evrópu
og Bandaríkjunum en myndir
Ragnars voru frá Íslandi, Græn-
landi og Færeyjum. Að sögn Jean-
Yves Andra Courageux, fram-
kvæmdastjóra sýningarinnar, var
fjöldi frábærra mynda á sýningunni
en það hefði verið samdóma álit
dómnefndar að Ragnar Axelsson
fengi fyrstu verðlaun.
Vannes stendur við sjó og þar er
stór höfn og mikil hefð fyrir sjó-
mennsku. Þetta var í fyrsta sinn
sem slík ljósmyndasýning var hald-
in í bænum, þar sem allt tengist
sjónum, og var Ísland valið sem
heiðursland á þessari sýningu.
Ragnar Axelsson hlaut fyrstu verðlaun
ÍSLENSK stjórnvöld fengu á sjötta áratugn-
um varnarliðið til að aðstoða sjómenn á Faxa-
flóa við að drepa háhyrninga sem ollu miklum
spjöllum á reknetum sem notuð voru til síld-
veiða.
Sendir voru tveir vopnaðir hermenn með
hverjum bát og áttu þeir að reyna að skjóta
dýrin. Síðar var ákveðið að beita Neptune-
eftirlitsflugvélum og var varpað djúpsprengj-
um á hvalavöður. Um borð í vélunum voru ís-
lenskir leiðsögumenn. Í blaði varnarliðsins,
The White Falcon, frá árunum 1956-1957, er
sagt frá þessum atburðum og meðal annars
bent á að með aðgerðunum sé stuðlað að auk-
inni velvild í garð Bandaríkjamanna á Íslandi.
Fullyrt er að hundruðum háhyrninga hafi
verið grandað með vel miðuðum djúpsprengj-
um.

Þeim verður/B6–7
Beittu djúp-
sprengjum
gegn hvölum