Morgunblaðið - 21.09.2003, Blaðsíða 20

Á áfengisbrautinni aka menn hratt
allan guðslangan daginn.
Koma svo heim og halla undir flatt
því hausinn er veikur og maginn.
Að þegnarnir drekki þolið fær léð
er þjóðinni dýrmætur fengur.
Því sjónin og heyrnin og málið fer
og minnið úr vistinni gengur.
Á 60 ára starfsferli sem skemmti-
kraftur varð mér aldrei á í messunni
svo heitið gæti, né heldur kastaði ég
fram vafasömum klámvísum. Það er
ég ánægður með þegar ég lít yfir far-
inn veg.
Það grófasta sem ég orti í þeim efn-
um eru Hjónabandsvísur sem Har-
aldur Á. Sigurðsson, Brynjólfur Jó-
hannesson og Alfreð Andrésson
sungu víða um land.
Það er ekki burðuglegt í bólinu á kvöldin,
bölvað ekkisens þverlyndið sem alltaf hefur
völdin.
Hún lemur mig eins og harðfisk – ef leyfi ég
mér að vona
og lætur mig snúa hinsegin – þegar ég vil
snúa svona.
Lengra gekk ég nú ekki í þessa
veruna.
Vinur minn sem kom mér til að-
stoðar frá Eskifirði hét Víkingur Jó-
hannsson. Við urðum snemma miklir
vinir, svo miklir að hann var vart
mönnum sinnandi eftir að ég yfirgaf
Eskifjörð, svo mjög saknaði hann
mín. En nú var hann kominn í Hólm-
inn og þá brá mjög til hins betra – ég
kom honum í sömu fæðissölu og ég
var í og tók hann inn í herbergið sem
ég hafði á leigu. Húsnæðisleysi var
þarna svo fyrst hafði ég orðið að vera
á hótelinu.
Í hjónaband
Árið 1944 stofnuðum við Víkingur
lúðrasveit, fengum lúðrana frá Borg-
arnesi, síðan fengum við gömlu bók-
hlöðuna, settum hana á nýjan grunn
og þar hafði lúðrasveitin aðstöðu til
æfinga lengi. Ég varð fljótlega for-
maður sveitarinnar og líka Tónlistar-
félagsins.
Víkingur kvæntist hér skömmu eft-
ir að hann kom og ég fann mér konu-
efni sem var kennari og hét Ingibjörg
Gunnlaugsdóttir – hún borðaði á
sama stað og ég þegar hún var ný-
komin í Hólminn til að kenna árið
1946. Við opinberuðum trúlofun okk-
ar 17. júní 1947 og vorum svo gefin
saman í kirkjunni í Stykkishólmi af
séra Sigurði Ó. Lárussyni árið 1948.
Eftir giftinguna var skemmtileg mat-
arveisla á hótelinu – við söknuðum þó
nánustu ættingja okkar úr hópnum.
Samgönguerfiðleikar komu í veg fyrir
að þeir væru viðstaddir.
Áður en við giftum okkur orti ég til
hennar þessi erindi:
Sorti er úti og verið viss
vætan örg.
Inni í húsi Árna kyssir
Ingibjörg.
Nú er kominn kaldur vetur,
kulin mörg.
Að sér vefur Árna betur
Ingibjörg.
Við Ingibjörg eignuðumst fimm
börn, fyrsta barn okkar dó en fjögur
lifa, Gunnlaugur Auðunn, Halldór,
Helgi og Vilborg Anna.
Við Ingibjörg áttum orðið mörg
barnabörn og sum uppkomin þegar
hún fékk krabbamein og lést. Við út-
för hennar 27. ágúst 1994 var flutt
ljóð eftir mig. Eitt erindið er á þessa
leið:
Ingibjörg, góða elsku vinan mín,
ég aldrei nóg fæ blessað sporin þín,
hvernig að þú barst ljós inn í mitt líf,
leiddir bæði og varst mín sterka hlíf.
Flöskurnar voru brotgjarnar
Sýsluskrifari var Árni Helgason
um margra ára skeið, þjónaði alls
fjórum sýslumönnum, tveimur á
Eskifirði og tveimur í Stykkishólmi.
En árið 1954 dró til tíðinda í lífi Árna.
Það losnaði staða póstmeistara í
Stykkishólmi er Thomas Möller fór
frá.
„Möller vildi að ég sækti um og ég
gerði það, ég var orðinn dálítið
þreyttur á ferðalögunum sem fylgdu
starfinu hjá sýslumanni,“ segir Árni.
Einmitt í starfi póstmeistara varð
Árni söguhetja í mörgum sögum sem
gengu manna í milli.
„Þá var fyrirskipað af póstyfirvöld-
um að allur brothættur póstur skyldi
fluttur laus. Því var allt áfengi flutt
þannig. Ég vildi auðvitað að sem
minnst af þeim varningi kæmi í bæinn
og hafði hag samborgaranna þá í
huga. Ég hef aldrei séð ávinning af
áfengi. Sögur sem sagðar hafa verið
af mér í sambandi við póstkröfurnar
sem ég átti ýmist að hafa brotið vilj-
andi eða sparkað í eru tilhæfulitlar –
en því er ekki að neita að þær eru dá-
lítið skemmtilegar.
Ég gerð mér alltaf ljóst að ég mátti
sem opinber starfsmaður ekki skipta
mér af hvað menn keyptu gegn póst-
kröfu og líka að það stoðaði lítt að pre-
dika yfir fólki á pósthúsinu – ekki síst
vegna þess að það var margt í ann-
arlegu ástandi meðan það beið eftir
flöskunum – varla með sjálfu sér. Það
verð ég að segja að í starfi mínu sem
póstmeistari sá ég enn betur en áður
hvað áfengi umbreytir fólki – meira
að segja áður en það er komið ofan í
það. Vissi ég þó ýmislegt um áhrif
áfengis á fólk því nær allar slagsmála-
ákærur sem bárust sýsluskrifstof-
unni voru vegna áfloga drukkinna
manna. Það voru erfið mál við að eiga
– ekki síst vegna þess að mennirnir
vissu oft ekki í raun hvað hefði gerst
og urðu tví- og þrísaga. Oft er talað
um að allt sé í lagi ef menn eru hóf-
drykkjumenn. Ég er ekki sammála
því og orti þetta:
Hófdrykkjan er heldur flá
henni er valt að þjóna.
Hún er bara byrjun á
að breyta manni í róna.
Einum manni man ég eftir sem
kom í Hólminn 30 árum eftir að hann
hafði verið þar á vertíð. Hann sagði
við mig.
„Árni, ég hugsaði mikið um það
sem þú sagðir við mig þarna um árið
varðandi óregluna. Vegna þeirra orða
fór ég að drekka minna og hætti loks
alveg. Og þetta er allt annað líf.“
Í stjórnmálaskóla
Eins og fram hefur komið hefur
Árni ekki legið á liði sínu hvað fé-
lagsmálin áhrærir, meira að segja
hefur hann átt drjúgan þátt í útgerð.
Sjálfstæðismaður hefur hann verið
mikill og sótt marga landsfundi
flokksins.
„Ég fór í stjórnmálaskóla Sjálf-
stæðisflokksins haustið 1938. Stjórn
þess skóla annaðist Gunnar Thorodd-
sen. Eftir langt og mikið sjóvolk
komst ég til Reykjavíkur og heim til
Ólafs Thors, sem hafði komið þeim
skilaboðum til mín austur á Eskifjörð
að hann vildi sjá um mig eftir komuna
til Reykjavíkur. Hann tók vel á móti
mér en sagði að Árni í Múla hefði sótt
fast að fá mig til sín og þar var gott að
vera þann mánuð sem skólinn stóð.
Þegar Thor Thors gaf ekki kost á
sér til þingsetu í Snæfells- og
Hnappadalssýslu þá var Gunnar
Thoroddsen valinn í hans stað. Gunn-
ar komst að og var endurkjörinn en
varð svo borgarstjóri í Reykjavík.
Mikil vinátta tókst með okkur Gunn-
ari og þegar hann myndaði utan-
þingsstjórn 1980 mætti ég á flokks-
ráðsfund í Reykjavík og las þar
flokkseigendafélaginu pistilinn þegar
mér fannst ómaklega vegið að Gunn-
ari.
Ýmsir foringjar Sjálfstæðisflokks-
ins eru mér hugstæðir en ekki síst vil
ég nefna Pétur Ottesen sem sat
manna lengst á þingi. Hann predikaði
aldrei skoðanir sínar. Hann þurfti
þess ekki, hann predikaði með lífi
sínu.“
Fréttaritarinn Árni Helgason
Árni Helgason er landsþekktur
maður fyrir skrif sín sem fréttaritari
Morgunblaðsins en einnig var hann
um áratugi fréttaritari Ríkisútvarps-
ins.
„Ég sendi aldrei erfiðar fréttir héð-
an. Ég flokkaði þetta þannig að ef ein-
hver leiðindi komu upp þá sendi ég
ekki frétt af þeim. Ef eitthvað gott
gerðist, fjölgaði í bænum eða nýjar
bygginar voru reistar – þá sendi ég
frétt af því. Ég hafði þetta svona og
tel að þetta hafi verið gott.
Bindindismál hef ég skrifað mikið
um í Morgunblaðið.
Menn tala um að berjast gegn vímu
og öllum þeim vandræðum sem af
henni leiðir. En því miður er meira
rætt um að setja undir lekann í stað
þess að muna að „á skal að ósi
stemma“.
Ég hafði frá upphafi skömm á vín-
neyslu. Mér ofbauð sem barni og ung-
lingi að sjá menn breytast í villidýr
við drykkju, þetta réði viðhorfi mínu
sem styrktist með árunum. Trúin var
mér líka öflugt haldreipi.
Ég hef löngum verið kirkjurækinn.
Á sunnudögum fer ég í messu upp í
Klaustur og drekk svo kaffi með
nunnunum eftir athöfnina, síðan fer
ég í messu í þjóðkirkjunni. Síðdegis
fer ég í guðsþjónustu hjá Fíladelfíu og
þegar ég er í Reykjavík fer ég líka á
trúarsamkomur hjá aðventistum. Ég
óst upp við mikla trúrækni eins og ég
sagði í upphafi.
Mamma lagði okkur börnin sín
aldrei svo til svefns svo að hún signdi
okkur ekki og bæði með okkur bænir,
eitt eða tvö vers – alla tíð síðan hef ég
aldrei skipt svo um nærföt að ég signi
mig ekki. Öll okkar hjónabandsár
báðumst við fyrir saman á hverju
kvöldi, ég og Ingibjörg konan mín, og
gerðum upp daginn.
Mitt lífsviðhorf mótaðist snemma
af því sem ég lærði í KFUM og barna-
stúkunni og tekið mið af síðan:
Oss í hernað Kristur kallar,
kallar börnin smá.
Gott er í hersveit hans að vera
herja löstu á.
Verið hugrökk, Herrann lætur
heppnast okkar ferð.
Berið hjálm og belti Jesú,
brynju, skjöld og sverð.
Drekkum aldrei dropa af víni
dauðinn býr þar í
vöndum tal vort, gjörum góðum
Guði dýrð með því.
gudrung@mbl.is
Morgunblaðið/Guðrún
Í félagahóp fyrir neðan Hlíðarenda á Eskifirði, Árni er lengst til vinstri.
20 SUNNUDAGUR 21. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Laugardaginn 11. október
kl. 14:00-16:00 í Smáraskóla, Dalsmára 1, Kópavogi.
S‡ningin er sett upp sem sjálfstæ›ur hluti af námskei›inu
EINSTAKLINGSMI‹A‹ STÆR‹FRÆ‹INÁM sem haldi› ver›ur
fyrir áhugafólk um stær›fræ›i.
Námskei›i› ver›ur haldi› dagana 10. og 11. október n.k.
í Smáraskóla í Kópavogi.
Í framhaldi af rá›stefnu Íslensku menntasamtakanna í ágúst sl. var
ákve›i› a› halda námskei› til a› kynna n‡jar a›fer›ir í
stær›fræ›ikennslu, mi›a› vi› einstaklingsbundi› nám og hvernig
stær›fræ›i tengist daglegu lífi fólks. A›alfyrirlesari námskei›sins
ver›ur Hope Martin, sem kennt hefur í 30 ár og er höfundur 15
bóka um stær›fræ›i.
Allar frekari uppl‡singar er a› finna á vefsí›u
Íslensku menntasamtakanna ses www.ims.is
Einnig er hægt a› hafa samband
me› tölvupósti ims@ims.is,
í síma 544 2120 / 544 2133
e›a me› faxi 5442119.
Allir v
elkom
nir
Íslensku menntasamtökin ses
bjó›a áhugasömum a› kynna sér
Stær›fræ›ikennslugögn:
áhöld og bækur.