Morgunblaðið - 30.10.2003, Síða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. OKTÓBER 2003 27
AÐEINS tveimur dögum fyrir
aðalfund Heimdallar sem haldinn
var í byrjun október reyndi Bolla
Thoroddsen, annar
frambjóðandi til
formanns, að skrá
fleiri hundruð
manns í Sjálfstæð-
isflokkinn á mjög
vafasaman hátt.
Þar á meðal voru
starfandi trúnaðarmenn í ungliða-
hreyfingum Samfylkingarinnar,
Framsóknarflokksins og Vinstri
grænna. Auk þeirra voru í þessum
hópi fólk sem stuðningsmenn
frambjóðandans höfðu ætlað að
skrá í Heimdall og Sjálfstæð-
isflokkinn án vitundar þess.
Í málefnalegri grein Magnúsar
Þórs Gylfasonar, fyrrverandi for-
manns Heimdallar, sem birtist í
Morgunblaðinu á laugardag er for-
saga málsins rakin. Þar kemur
fram að hann hafi átt frumkvæði
að því að forsendur þessara ný-
skráninga væru kannaðar af fram-
kvæmdastjóra SUS. Sannreynt var
að sumir í þessum hópi höfðu gefið
samþykki sitt fyrir einhvers konar
stuðningsyfirlýsingu við framboð í
stjórnarkjörinu en höfðu ekki ætl-
að sér að ganga í Heimdall eða
Sjálfstæðisflokkinn. Aðrir höfðu
ætlað sér að ganga í Heimdall en
vissu ekki að innganga í félagið
þýddi inngöngu í Sjálfstæðisflokk-
inn. Enn aðrir könnuðust ekkert
við það að hafa verið skráðir í fé-
lagið og bersýnt var að stuðnings-
menn framboðs Bolla Thoroddsen
höfðu reynt að fá fólk til að gera
sér greiða með þátttöku á aðal-
fundinum og ætlað sér að skrá
þetta fólk inn í Heimdall og Sjálf-
stæðisflokkinn að þeim for-
spurðum.
Fimmta grein laga Heimdallar
gerir ráð fyrir því að stjórn félags-
ins taki afstöðu til nýskráninga í
félagið áður en umsækjendur
hljóta inngöngu. Þegar ljóst var að
stuðningsmenn annars frambjóð-
andans höfðu ætlað sér að blekkja
fólk til inngöngu í Heimdall í því
skyni að hafa áhrif á niðurstöðu
formannskjörs á aðalfundi, var
ákveðið að fresta því að taka af-
stöðu til þessara nýskráninga þar
til að fullreynt hafði verið hverjir
úr þessum hópi höfðu ætlað sér að
ganga í Heimdall og Sjálfstæð-
isflokkinn og hverjir höfðu verið
blekktir. Ljóst var að ekki reynd-
ist unnt að ganga úr skugga um
þetta fyrir aðalfundinn og þessi
ákvörðun varð því erfiðari og um-
deildari fyrir vikið. Þó að ákvörð-
unin væri erfið var hún sú eina
rétta í stöðunni enda lög félagsins
alveg skýr.
Umræddur frambjóðandi dró
framboð sitt til baka í kjölfar
ákvörðunar fyrrverandi stjórnar
Heimdallar og hafa stuðningsmenn
hans verið stóryrtir í yfirlýsingum
sínum undanfarna daga. Þeir saka
fyrrverandi stjórn félagsins um
andlýðræðisleg vinnubrögð og telja
að brotið hafi verið á rétti fram-
bjóðandans. Þeir hafa komið fram í
fjölmiðlum og rætt um að kæra
málið til miðstjórnar Sjálfstæð-
isflokksins sem hefur úrskurð-
arvald í deilumálum sem þessum.
Ekkert bólar á þeirri kæru. Það er
eðlilegt að menn leiti réttar síns
þegar þeir telja á sér brotið. Hvet
ég þá stuðningsmenn Bolla Thor-
oddsen, í ljósi hótana sinna og gíf-
uryrtra fullyrðinga, til þess að
skjóta málinu til miðstjórnar.
Ákveði þeir að gera það ekki hljót-
um við hin að krefjast útskýringa
á því hvers vegna það sé ekki gert.
Stjórn Heimdallar tók
rétta ákvörðun
Eftir Jón Hákon Halldórsson
Höfundur er fyrrverandi stjórnarmaður
í Heimdalli og situr í stjórn Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
HLUTHAFAR í sjávarútvegs-
fyrirtækjum, eins og undirritaður,
vita ósköp vel að arðsemi í grein-
inni hefur síst verið
umfram það sem
gerist í öðrum at-
vinnugreinum. Það
er því eðlilegt að við
óttumst hugs-
anlegar breytingar
sem gætu enn
lækkað þá arðsemi. Fyrningarleið
(uppboð á kvótum) hefur vakið upp
slíkan ótta. En hvað er líklegt að
gerist við upptöku hennar? Hvað
verður markaðsverð kvótans?
Svörin við því felast í því hver mik-
il hagræðing verður af breyting-
unni.
Hagnaðarvon er helsti hvatinn
fyrir því að fólk hefur rekstur og
velur það sér því atvinnugreinar
þar sem vænta má mestrar arð-
semi. Ef arðsemi í sjávarútvegi
eykst ekki er ekki við því að búast
að nýliðar sæki í greinina og fari í
samkeppni um kvótann. Þannig
mun markaðsverð hans verða í
samræmi við núverandi mat stjórn-
valda á greiðslugetu greinarinnar
samanber fyrirhugað veiðigjald,
eða um 4 kr./kg þorsk. Þannig að
við 4 kr./kg munu útgerðarmenn
vilja veiða jafn mikinn fisk og í
boði er og búið verður að eyða einu
mesta ágreiningsefni samtímans,
forréttindum til að veiða.
Fyrningarleið gæti einnig leitt
til hagræðingar sem myndi hækka
markaðsverð kvóta. Fyrir því væru
í meginatriðum tvær ástæður.
Í fyrsta lagi gætu nýliðar séð
fram á hagnaðarvon í greininni
með breyttum rekstri. Þeir væru
því tilbúnir til að greiða hærra
verð fyrir kvótann. Það er ekki
óeðlilegt að gera ráð fyrir því þar
sem markaðsverð á leigukvóta um
er 100 kr./kg. Einnig er nýliðun al-
geng í öðrum atvinnugreinum og
var fyrir hendi í útgerð áður en
gjafakvótinn var tekinn upp og er
Samherji besta dæmið um það.
Hins vegar gætu útgerðarmenn
séð hagræði í auknu rekstrarör-
yggi sem felst í því að eignast
öruggan kvóta í t.d. 20 ár í stað nú-
verandi ástands þar sem kvótanum
er úthlutað til eins árs í senn
(meirihluti þingmanna getur breytt
frekari úthlutunum). Það myndi
sérstaklega gera langtímafjárfest-
ingu í greininni arðbærari svo sem
fasteignir og menntun starfsmanna
sem borgar sig upp á löngum tíma.
Þannig væru útgerðarmenn til-
búnir til að greiða hærra verð fyrir
kvótann.
Hvað hefur þá tafið málið?
Fólk óttast breytingar, óttast að
heimabyggð verði undir í sam-
keppni um kvótann, óttast að fjár-
sterkir aðilar frekar en hagkvæmir
útgerðarmenn fái kvótann, óttast
að einyrkjar verði undir í sam-
keppni og að allir peningarnir úr
uppboðinu fari til Reykjavíkur.
Hagfræðingar hafa bent á að
auðveldlega er hægt að hindra
ofangreindar afleiðingar með ein-
földum reglum. Hægt er að veita
smábátasjómönnum forkaupsrétt á
einhverjum kvóta, tengja hluta
kvótans við byggðarlög, innheimta
greiðslu kvótans við sölu fisks og
láta andvirðið renna til sveitarfé-
laga á landsbyggðinni. Þar þarf að-
eins að vega saman byggðarsjón-
armið og hagkvæmniskröfur.
Nú á tímum þegar samkeppni í
atvinnulífinu nýtur almennrar við-
urkenningar sem leið að bættum
lífskjörum eru þeir sem reka óhag-
kvæma útgerð þeir einu sem sann-
arlega eitthvað hafa að óttast fyrn-
ingarleið.
Fyrningarleið: Ógnun
hagræðingar
Eftir Guðmund Örn Jónsson
Höfundur er verkfræðingur MBA.
Síðumúla 8 - sími 568 8410
www.veidihornid.is
Sendum samdægurs
Opið: Fimmtudag til kl. 20 • Föstudag 10-18
Laugardag 10-18 • Sunnudag 12-16
HEILDSÖLUVERÐ
á veiðivörum
Abu á heildsöluverði
Fenwick á heildsöluverði
Berkley á heildsöluverði
Mitchell á heildsöluverði
Snowbee á heildsöluverði
Red Wolf á heildsöluverði
Galopnum lagerinn okkar í Síðumúla 8
og seljum nú úrval af veiðivörum á
heildsöluverði
Takmarkað magn - Fyrstir koma fyrstir fá
Rétti tíminn til jólagjafakaupa
• Abu kasthjól frá kr. 3.200 • Abu Ambassadeur
frá kr. 8.900 • Abu fluguhjól frá kr. 4.500 • Abu
veiðistangir frá kr. 2.990 • Red Wolf veiðistangir
frá kr. 1.995 • Fenwick flugustangir frá kr. 14.990
• Mitchell hjól frá kr. 1.595 • Abu Toby kr. 350 •
Einnig vöðlur, jakkar, töskur,
gjafavörur o.m.fl. á heildsöluverði
Tækifæ
ri sem
býðst
bara ei
nu sinn
i
og aldr
ei aftu
r!
aldrei af
tur!