Morgunblaðið - 02.12.2003, Síða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. DESEMBER 2003 27
Munið að slökkva
á kertunum


















Er reykskynjari á þínu heimili?
Slökkvilið
Höfuðborgarsvæðisins








ÞAÐ má segja að það hafi verið tals-
vert happdrætti fyrir duglausu
bóndakonuna að giska rétt á nafn
Gilitruttar og fá í staðinn fullofinn
ullarstrangann sem hún hafði ekki
nennt að vefa sjálf. Jú, – svolítil
áhætta var auðvitað með í spilinu, en
vinningurinn hennar virði.
Í dag eru þau Gilitrutt, Ása, Signý
og Helga, Búkolla, Jón smali, Mó-
húsa-skotta, Marbendill, móðir mín í
kví, kví og átján barna faðir í Álf-
heimum, allt þeirra heimafólk og
hyski, enn komin í spor Gilitruttar
forðum, því við hin, sem ekki búum í
þjóðsögunum getum nú hreppt þau í
vinning, öll með húð og hári og hal-
ann með. Happdrætti SÍBS og Edda
útgáfa, hafa nefninlega gert með sér
samkomulag um að Íslenskar þjóð-
sögur og ævintýri Jóns Árnasonar
verði á vinningaskrá happdrættisins
árið 2004. Verðmæti samningsins
nemur liðlega 90 milljónum króna.
Pétur Bjarnason, framkvæmda-
stjóri Happdrættis SÍBS, segir að
samkomulagið nú sé áframhald af
því samstarfi sem stofnað var til fyr-
ir ári, þegar Happdrætti SÍBS og
Edda undirrituðu samning um að Ís-
lensk orðabók og heildarverk Snorra
Sturlusonar yrðu meðal vinninga í
happdrættinu á þessu ári. „Þetta var
þannig í framkvæmd, að endatölur í
mánaðarlegum útdrætti réðu því
hverjir fengu bækurnar, og eins
verður á næsta ári. Þetta er búið að
skila býsna mörgum viðskiptavinum
okkar óvæntum og mjög skemmti-
legum glaðningi. Nú er komið að
þjóðsögunum, og þetta er viðleitni
okkar til að efla íslenska menningu.
Jafnframt er þetta viðleitni happ-
drættisins, sem er vöruhappdrætti,
til þess að nýta þá annmarka sem
lögin setja, á jákvæðan hátt fyrir
viðskiptavini okkar. Okkur finnst
gott að geta nýtt vöruhappdrættið
til þess að útbreiða íslenska menn-
ingu, og það hefur verið gert með
ýmsu móti um margra ára skeið,
bæði með verkum íslenskra lista-
manna, og nú síðasta ár með þessum
merka samningi við Eddu, sem
Happdrætti SÍBS er afskaplega
ánægt með.“
Fyrirmynd annarra
þjóðsagnasafna
Páll Bragi Kristjónsson, forstjóri
Eddu, segir að með samningnum við
Happdrætti SÍBS vaki fyrir útgáf-
unni að halda áfram útgáfu á því
stórmerkilega verki íslenskrar þjóð-
menningar sem Þjóðsögur Jóns
Árnasonar eru. „Flestir þekkja
þetta verk, og Þjóðsögur Jóns Árna-
sonar eru fyrirmynd allra annarra
þjóðsagnasafna sem gefin hafa verið
út á Íslandi. Það hefur verið mjög
mikið spurt um Þjóðsögurnar, en
þær hafa ekki verið fáanlegar í
nokkur ár. Sjálfur hef ég rekið út-
gáfuna Þjóðsögu í rúmlega tíu ár, og
á tveggja ára fresti hefur alltaf kom-
ið upp þörf fyrir að prenta nokkur
hundruð sett af Þjóðsögunum. Við
viljum halda þessu merki á lofti.
Happdrætti SÍBS sýnir með samn-
ingnum afar gott fordæmi í því að
líkamleg og andleg velsæld við-
skiptavina þeirra fari saman. Við er-
um afar ánægð með samninginn og
þakklát happdrættinu fyrir að gefa
okkur kost á því að koma Þjóðsögum
Jóns Árnasonar á framfæri. Þetta er
dýr framleiðsla, en við notum þetta
tækifæri til að framleiða aðeins
meira en venjulega í þeirri von að
landsmenn geti orðið þess aðnjót-
andi á næstu árum að lesa Íslenskar
þjóðsögur; – að þær geti aftur orðið
heimilisprýði og heimilisgagn á ís-
lenskum heimilum. Það veitir ekki
af, – ekki síst ungu kynslóðarinnar
vegna að koma Þjóðsögunum á
framfæri á nýjan leik.“
Páll Bragi segir augljóst að þjóð-
sögur okkar séu arfur sem Íslend-
ingar í dag vilji mjög gjarnan halda
í, og bendir á að birtingarmyndir
þeirra í nútímanum séu marg-
víslegar, og því sé brýnt að þær séu
aðgengilegar nýjum lesendum. Pét-
ur tekur undir þetta og nefnir hlið-
stæðu í rímnakveðskapnum, sem
gangi í mikla endurnýjun lífdaga nú,
með nýjum kynslóðum.
Páll Valsson, útgáfustjóri Þjóð-
sögu, segir að Þjóðsagnasafn Jóns
Árnasonar sé ekki einungis fyr-
irmynd annarra íslenskra þjóð-
sagnasafna, heldur hafi það einnig
skipað mikilvægan sess í sjálfstæð-
isbaráttu þjóðarinnar. „Jón Sigurðs-
son tók Þjóðsögur Jóns Árnasonar
upp á sína arma um leið og þær
komu út, og sá til þess að þær færu
inn á heimili landsmanna. Þjóðern-
isvakningin á 19. öld á þjóðsögunum
því mikið að þakka. Að því leyti
skipa þær mjög veglegan sess í ís-
lenskri menningarsögu. Það gætu
þær örugglega haldið áfram að gera,
því þjóðlegi arfurinn á sér bjarta
framtíð.“
Þjóðsögur í vinning
Morgunblaðið/Sverrir
Samningur Eddu og Happdrættis SÍBS um Þjóðsögur Jóns Árnasonar und-
irritaður í gær. Kristín Þóra Sverrisdóttir, skrifstofustjóri SÍBS, Hrannar
Björn Arnarson, forstöðumaður sölu- og markaðssviðs Eddu, Páll Valsson,
útgáfustjóri Þjóðsögu, og í fremri röð: Pétur Bjarnason, framkvæmda-
stjóri Happdrættis SÍBS, og Páll Bragi Kristjónsson, forstjóri Eddu útgáfu.
Hús Silla og Valda, Aðalstræti 10,
kl. 20 Lesið úr nýjum bókum: Úlfar
Þormóðsson, Hallgrímur Helgason,
Reynir Traustason (Linda), Þóra
Sigríður Ingólfsdóttir (Svo fögur
bein, Alice Sebold), Guðrún Sigfús-
dóttir (Dætur Kína eftir Xinran) auk
óvæntra lesara.
Smiðjan, leikhús LHÍ við Sölv-
hólsgötu kl. 20 Nemendur á 2. ári í
leiklistardeild hafa í vetur leiklesið
nokkur af verkum William Shake-
speares, ásamt atvinnuleikurum. Í
kvöld verður lesið verkið Draumur á
Jónsmessunótt í þýðingu Helga
Hálfdanarsonar. Edda Arnljóts-
dóttir les Titaníu, Þór Tuliníus les
Bokka og Baldur Trausti Hreinsson
les Óberon. Nemendur skipta með
sér öðrum hlutverkum. Lestrarnir
eru óæfðir og leikritin eu lesin óstytt.
Kaffi krús, Selfossi Elínborg Jóns-
dóttir opnar sína fyrstu einkasýn-
ingu. Til sýnis eru vatnslitamyndir.
Sýningin stendur til 16. des.
Í DAG
MENDE Nazer, höfundur bók-
arinnar Ambáttin, kemur til Ís-
lands í boði JPV-útgáfu í dag og
dvelur hér á landi til 7. desember.
Nazer mun halda fyrirlestur í
Iðnó á laugardag kl. 14.
Mende Nazer hlaut Spænsku
mannréttindaverðlaunin fyrir að
vekja athygli á nútíma þrælahaldi
í bók sinni. Nazer er ung Núbast-
úlka frá Súdan sem lenti í höndum
arabískra mannræningja aðeins 12
ára gömul og var hneppt í ára-
langan þrældóm. Nazer var fyrst
haldið sem þræl hjá fjölskyldu í
höfuðborg Norður-Súdan, Khart-
oum, en var síðar send til fjöl-
skyldu í London sem hún þjónaði
sem ambátt í 2 ár áður en henni
tókst að komast undan á flótta.
Nazer lenti þá í baráttu við breska
ríkið um að fá landvistarleyfi en
það mál vakti gífurlega athygli og
mikla úlfúð í breskum fjölmiðlum
og mannréttindasamtök víða um
heim koma að máli hennar. Saga
Nazer hefur vakið spurningar um
þrælahald í nútímanum og munu
Sameinuðu þjóðirnar tileinka árið
2004 baráttunni gegn þrælahaldi í
heiminum.
Mende
Nazer
kemur til
Íslands
Ljósmynd/Peter von Felbert
Mende Nazer áritar bók sína.
Hornið, Hafnarstræti 15, kl. 21
Listaveislan Skáldið sem dó &
skáldið sem lifir. Ljóða- og tónlist-
arkvöld. Nú stendur yfir sýning
Rúnu K. Tetzschner í minningu
Þorgeirs Rúnars Kjartanssonar á
myndskreytingum við skrautskrifuð
ljóð hans og hennar. Rúna flytur
ljóð þeirra úr nýútkomnum bókum
við undirleik Leós G. Torfasonar og
Óskar Óskardóttur sem einnig mun
syngja ljóð eftir Þorgeir og fleiri
texta. Auk þeirra koma fram trúba-
dorarnir Jón Hallur Stefánsson og
Leo Gillespie og skáldin Einar
Ólafsson, Hallgerður Gísladóttir og
Margrét Lóa Jónsdóttir.
Á MORGUN
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is