Morgunblaðið - 04.02.2004, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. FEBRÚAR 2004 25
ÖLL stærstu samtök launafólks í
landinu BSRB, ASÍ, BHM ásamt
Læknafélagi Íslands, Öryrkjabanda-
lagi Íslands, Geðhjálp,
Umhyggju, Lands-
samtökum hjartasjúkl-
inga og Landsambandi
eldri borgara, hafa
tekið höndum saman
til varnar Landspítala
– háskólasjúkrahúsi.
Skýringin er sú að
hafnar eru fjölda-
uppsagnir á sjúkra-
húsinu. Það er alvar-
legur hlutur að svipta
fólk atvinnu sinni og
getur haft miklar og
slæmar afleiðingar
fyrir viðkomandi.
Önnur skýringin er
sú að fólk vilji spyrna
við fótum þegar þrengt
er verulega að stærsta
sjúkrahúsi landsins
með þeim afleiðingum
að draga verður stór-
lega úr starfsemi og
þar af leiðandi þeirri
þjónustu sem veitt er.
Sveltistefna
Við gerum okkur öll
mjög vel grein fyrir hinum alvarlegu
afleiðingum sem hljótast af fjár-
þrengingum sjúkrahússins. Þær
blasa við því fólki sem starfar innan
veggja og þekkir allar aðstæður.
Starfsmennirnir þekkja það álag
sem af því hlýst að margar deildir
eru ekki mannaðar sem skyldi og við
vitum hvað það þýðir þegar enn er
þrengt að. Landsmönnum almennt
er nú einnig smám saman að birtast
þessi mynd og ber að þakka fjöl-
miðlum fyrir að draga það fram.
Sveltistefnan leiddi til þess að menn
voru alvarlega að hugsa um að loka
bráðaþjónustu.
En meginástæðan fyrir því að
verkalýðshreyfingin og almanna-
samtök blása nú til sóknar er sú að
þær þrengingar sem Landspítala há-
skólasjúkrahúsi er ætlað að ganga í
gegnum eru svo miklar og svo alvar-
legar að ljóst er að annað og meira
hangir á spýtunni en við höfum áður
kynnst.
Það er eðlismunur á því sem nú er
að gerast og því sem áður hefur
gerst.
Þegar allt kemur til alls hefur fólki
nefnilega oft áður verið sagt upp
störfum á sjúkrahúsum í aðhalds-
aðgerðum stjórnvalda og mörg dæmi
eru þess að þrengt hafi verið að
starfsemi sjúkrahúsa við slíkar að-
stæður.
Handstýrð kreppa
Það sem nú er hins vegar að gerast
er að við erum að verða vitni að
handstýrðri kreppu
sem ríkisstjórnin er að
stefna stærsta sjúkra-
húsi landsins í.
Á yfirvegaðan hátt er
Landspítala háskóla-
sjúkrahúsi þröngvað til
niðurskurðar og er al-
veg augljóst hver til-
gangurinn er: Það er
verið að knýja sjúkra-
húsið til að draga úr
starfsemi, jafnvel loka
ýmsum þáttum með það
fyrir augum að einka-
væða heilbrigðisþjón-
ustuna.
Það er að sýna sig að
svo forstokkuð eru
stjórnvöld við að reka
þessa stefnu sína, að
þau skirrast ekki við
tefla heilsu, jafnvel lífi
sjúklinga í tvísýnu.
Þetta eru hörð orð en
þau eru sönn.
Og hér er líka komin
mikilvægasta skýringin
á því að þessi samtök
sameinast í baráttunni.
Við finnum að vegið er að sjálfum
grundvelli heilbrigðisþjónustunnar í
landinu. Þess vegna varðar þetta al-
mannahag. Þess vegna finna öll þessi
samtök til samstöðu og eru staðráðin
í því að hrinda þessari árás.
Starfsfólk LSH hefur staðið
frammi fyrir því s.l. 10 ár að leggja til
leiðir til sparnaðar. Því finnst kom-
inn tími til að uppskera eitthvað ann-
að en stöðugt vanþakklæti og kröfu
um frekari aðhalds- og niðurskurð-
araðgerðir. Eitt dæmi um tvískinn-
ung stjórnvalda er barnasvið sjúkra-
hússins. Nýr barnaspítali var
opnaður á miðju síðasta ári. Nú er
verið að segja upp ráðningarkjörum
og störfum u.þ.b. 100 starfsmanna á
barnasviði. Hvar eru fyrirheitin um
bjarta framtíð barnahjúkrunar með
nýrri, bættri og breyttri aðstöðu?
Uppbyggingu í
stað niðurskurðar
Í fréttum hefur komið fram að til
stóð að loka bráðamóttökunni við
Hringbraut. Ég minni á að til stóð að
loka deildinni vegna ákvörðunar rík-
isstjórnar og Alþingis. Í stað nið-
urskurðar verður að hefja uppbygg-
ingu. Þjóðin vill góða
heilbrigðisþjónustu fyrir alla lands-
menn og hafnar hvers kyns misskipt-
ingu og misrétti sem er fylgifiskur
stefnu ríkisstjórnarinnar. Rík-
isstjórnin er búin að gera nóg af sér í
fjármálalífinu. Þjóðin vill ekki að
sömu lögmál verði innleidd á sjúkra-
húsum landsins.
Breiðfylking
til varnar
Landspítalanum
Kristín Á. Guðmundsdóttir
skrifar um rekstrarvanda LSH
Kristín Á.
Guðmundsdóttir
’…við erum aðverða vitni að
handstýrðri
kreppu sem rík-
isstjórnin er að
stefna stærsta
sjúkrahúsi
landsins í.‘
Höfundur er formaður
Sjúkraliðafélags Íslands og
stjórnarmaður í BSRB.ÁÆTLANIR Davíðs Oddssonar
um lagasetningu um eignarhald á
fjölmiðlum verða að
teljast nokkur áfell-
isdómur um setu sjálf-
stæðismanna í mennta-
málaráðuneytinu
síðustu tólf árin. Næg-
ur hefur tíminn verið til
þess að setja slíkar
reglur, en nú á að gera
það með ofurkappi fyr-
ir vorið. Lagasetning af
þessu taginu er flókin
og því er full ástæða til
að hafa áhyggjur af
þessari kappsemi. Sér-
staklega er hér vegið
að Birni Bjarnasyni og því nauðsyn-
legt að hann geri grein fyrir máli
sínu. Af hverju var Björn ekki búinn
að láta setja almennar reglur um
þessi efni? Datt honum ekki í hug að
þetta væri mikilvægt mál? Sýndi
hann vítaverðan skort á fyrirhyggju
eða tók hann ákvarðanir sem síðan
hafa ekki staðist? Lét hann athuga
málið? Hver var nið-
urstaðan? Hvað hefur
breyst? Hefur sam-
keppnin minnkað? Er
fjölbreytnin minni?
Sjálfstæðismenn liggja
undir grun um það að
vilja setja reglur um
eignarhald til þess eins
að hnekkja á Baugs-
feðgum. Ástæður þessa
áhuga séu því persónu-
legar fremur en al-
menns eðlis. Ég er
fylgjandi því að setja
reglur af þessu taginu,
en á bágt með að styðja það undir
þeim formerkjum að koma þurfi
höggi á óþekka kaupsýslumenn. Það
er því fullkomlega málefnaleg krafa
að Sjálfstæðisflokkurinn og Björn
Bjarnason sérstaklega geri grein
fyrir því hvað þeir voru að gera í
þessum málaflokki síðustu tólf árin.
Ég skora því hér með á Björn að
gera það og draga ekkert undan.
Í annan stað er þessu umræða öll
undir formerkjum boða og banna, en
þessi boð og bönn eiga að tryggja
fjölbreytni og lýðræðislega umfjöll-
un. Hvernig væri að setja örlítið já-
kvæðari tón í þessa umræðu? Í um-
ræðum á Alþingi í nóvember s.l.
minnti Davíð Oddsson á það að víða á
Norðurlöndunum njóta dagblöð
styrkja. Út úr þessum ummælum
hans var snúið, m.a. í Fréttablaðinu,
á þann veg að hann væri að leggja
slíka styrkveitingu til. En hvað er
rangt við slíka styrki? Margt auðvit-
að, en margt jákvætt líka. Styrkveit-
ingar eru ein jákvæð aðgerð af mörg-
um sem stjórnvöld geta gripið til, en
engar hef ég séð nefndirnar eða
fundina til að ræða slík mál. Oft er
sagt að fjölmiðlar eigi að hafa eftirlit
með stjórnvöldum, en hver á að hafa
eftirlit með fjölmiðlunum? Umræða
um fjölmiðla á íslandi er frumstæð,
enda vantar hér bæði gagnrýninn
vettvang fyrir slíkar umræður og
rannsóknir sem máli skipta fyrir
slíka umræðu. Eru stjórnvöld tilbúin
að setja fjármuni til slíks? Ýmis um-
mæli Davíðs Oddsonar í gegn um tíð-
ina benda til þess að honum þyki ís-
lenskir fjölmiðlar slappir og þar er ég
honum sammála. Kannski er þetta
aðalmálið og til að vinna á því duga
engin boð og bönn. Því miður.
Einhliða umræða
Birgir Hermannsson skrifar
um eignarhald á fjölmiðlum ’Áfellisdómur um setusjálfstæðismanna í
menntamálaráðuneyt-
inu síðustu tólf árin. ‘
Birgir Hermannsson
Höfundur er stjórnmálafræðingur.
KIWANISHREYFINGIN á Ís-
landi fagnar 40 ára afmæli 14. janúar
en þann dag fyrir 40 árum var fyrsti
Kiwanisklúbburinn á Íslandi, Kiw-
anisklúbburinn Hekla í Reykjavík
stofnaður. Aðalhvatamaður að stofn-
un Kiwanishreyfingarinnar hér á
landi var Einar A. Jónsson og var
hann jafnframt fyrsti forseti Heklu,
klúbbfélagar á fyrsta
ári voru 80 talsins og
biðlisti, af stofn-
félögum eru 12 í hreyf-
ingunni og þar 5 í
Heklu, forseti klúbbs-
ins í ár er Axel Bender.
Kiwanishreyfingin
var stofnuð í Detroit í
Bandaríkjunum 21.
janúar 1915, en barst
til Evrópu 1963 og var
Kiwanis-klúbburinn
Hekla níundi klúbb-
urinn sem stofnaður
var í Evrópu.
Í Kiwanisumdæminu Ísland Fær-
eyjar eru 44 klúbbar og þar af 3 í
Færeyjum og eru kiwanisfélagar í
umdæminu liðlega 1000 og liðlega
600 þúsund manns tilheyra hreyf-
ingunni í heiminum.
Kiwanis er alþjóðleg þjón-
ustuhreyfing karla og kvenna, sem
hafa að markmiði að bæta sam-
félagið og leggja áherslu á að
„Hjálpa börnum heims“.
Kiwanisklúbbarnir vinna að
margháttuðum, styrktarverkefnum í
sínu heimahéraði, á landsvísu og í al-
þjóðlegu samstarfi.
Stærsta verkefni íslensku Kiw-
anishreyfingarinnar er sala á K-
lyklinum sem er landssöfnun, ágóð-
inn hefur runnið til styrktar geð-
sjúkum, undir kjörorðinu „Gleymum
ekki geðsjúkum“ K-dagurinn var
fyrst haldinn 1974 og síðan á 3ja ár
fresti, ríflega 190 milljónir hafa safn-
ast og þakka Kiwanismenn frábærar
móttökur við verkefnið.
Á þingi Kiwanisumdæmisins Ís-
land – Færeyjar í ágúst 2003 var
samþykkt að gera Lífs-vísi að lands-
verkefni en það er útgáfa á „Leið-
beiningum til að sporna gegn sjálfs-
vígum“ í formi bókamerkis.
Verkefnið er unnið í samstarfi við
Landlæknisembættið og hefur verið
prentað í 70 þúsund eintökum og er
nú þegar búið að dreifa liðlega 10
þúsund eintökum.
Íslenskir kiwanismenn hafa um
árabil tekið þátt í alþjóðlegum verk-
efnum sem eru mörg og unnin eftir
kjörorðum Kiwanis „Börnin fyrst og
fremst“ og „Hjálpum börnum
heims“.
Stærsta verkefnð er útrýming á
Joð-skorti í heiminum og er það unn-
ið í samstarfi við UNICEF og hefur
hlutur Kiwanis skipt sköpum í þessu
þýðingarmikla máli fyrir börn í þró-
unarlöndum.. Kiwanisfélagar í heim-
inum hafa safnað 80 milljónum doll-
ara til þessa verkefnis.
Á þingi Kiwanisumdæmisins Ís-
land – Færeyjar í ágúst 2003 var
samþykkt að taka þátt í nýju verk-
efni sem Evrópusamband Kiwanis
hefur hleypt af stokkunum. Verk-
efnið sem kallast „Menntunar átak
Kiwanis „ hefur að markmiði að
styðja við menntun barna í austur
Evrópu . Það verður gert, m.a. með
því að útvega kennslugögn, aðstoða
við starfsþjálfun kennara og með
öðrum leiðum í sam-
starfi við Kiwanis-
klúbba á viðkomandi
svæðum.
Kiwanismenn á Ís-
landi hafa látið að sér
kveða á alþjóðavett-
vangi innan Kiwanis-
hreyfingarinnar og
hafa 6 félagar orðið
Evrópuforsetar og eig-
um við Evrópuforseta í
ár, Ástbjörn Egilsson
úr kiwanisklúbbnum
Esju.
Einnig höfum við átt
einn heimsforseta sem er Eyjólfur
Sigurðsson úr kiwanisklúbbnum
Heklu og er hann nú fram-
kvæmdastjóri Kiwanis International
með aðsetur í höfustöðvum Kiwanis í
Indianapolis í Bandaríkjunum.
Umdæmisstjóri Kiwanis-
umdæmsins Ísland Færeyjar nú er
Sigurgeir Aðalgeirsson úr kiwanis-
klúbbnum Skjálfanda í Húsavík og
er kjörorð starfsársins „Kiwanis fyr-
ir alla.“
Kiwanishreyfingin hefur notið
mikillar velvildar við þau marghátt-
uðu verkefni sem hún vinnur að og
hvetjum við kiwanismenn alla þá er
vilja koma í góðan félagsskap og
vera virkir þátttakendur í þeim fjöl-
mörgu verkefnum sem hreyfingin
vinnur að, kynntu þér málin og fáðu
nánari upplýsingar um Kiwanis-
hreyfinguna á heimasíðu Kiwanis-
umdæmisins, kiwanis.is. Þú lesandi
góður sem villt frekari upplýsingar
um klúbb á þínu svæði sendu mér
tölvupóst og mun ég senda þér upp-
lýsingar um klúbba, netfangið er
gylfiing@simnet.is.
Afmælis Heklu var minnst laug-
ardaginn 17. janúar frá kl. 13:30 til
16:30 með móttöku fyrir Kiwanis-
félaga og velunnara í Kiwanishúsinu
Smiðjuvegi 13.a í Kópavogi.
Þar var stofndendum Heklu sem
enn eru starfandi innan Kiwanis-
hreyfingarinnar heiðraðir, styrkir úr
styrktarsjóð afhendir, einnig var
sýndar myndir frá starfi klúbbsins í
40 ár. Um kvöldið var afmælishátíð
haldin á Hótel Loftleiðum í Vík-
ingasal.
Kiwanis á Íslandi 40 ára
Gylfi Ingvarsson minnist
afmælis Kiwanis ’Í KiwanisumdæminuÍsland – Færeyjar eru
44 klúbbar og þar af 3 í
Færeyjum.‘
Gylfi Ingvarsson
Höfundur er fjölmiðlafulltrúi Kiw-
anisumdæmisins Ísland – Færeyjar.
UNDARLEG hefur mér þótt
umræða um ríkisráðsfund sem
haldinn var þann 1. febrúar sl.
og fjarveru Ólafs Ragnars
Grímssonar á fundinum. Aðal-
atriði málsins hefur verið í
skugganum, sem er það hvers
vegna maðurinn sem kjörinn
var til að gegna embætti forseta
Íslands var fjarverandi við há-
tíðarhöld í tilefni þess að 100 ár
eru liðin frá því að Ísland fékk
sinn eigin ráðherra, Hannes
Hafstein.
Maður sem titlaður er „sér-
fræðingur á skrifstofu forseta
Íslands“ skýrir fjarveru forset-
ans með því að frá lokum föstu-
dagsins 30. janúar til miðs febr-
úar dveldi forsetinn í
einkaerindum í útlöndum. Sér-
fræðingurinn segir síðan að
„ráðstafanir varðandi frí forset-
ans“ hafi verið gerðar með
nokkuð löngum fyrirvara og áð-
ur en borist hefðu upplýsingar
um hátíðardagskrána.
Í hverju er þessi sérfræðing-
ur sérfræðingur ef hann getur
ekki séð það Svart á hvítu að
haldið verði upp á 100 ára af-
mæli heimastjórnar á Íslandi?
Fyrrverandi prófessor í stjórn-
málafræði þekkir einnig full-
komlega þýðingu þessa dags í
Íslandssögunni og það er móðg-
un við íslensku þjóðina að hann
skuli hafa tekið frí í Bandaríkj-
unum fram yfir hátíðarhöld í til-
efni dagsins. Hvar verður Ólaf-
ur Ragnar á 60 ára afmæli
lýðveldisins í sumar? Á Stam-
ford Bridge með Abromovich?
Var forsetinn
í Aspen?
Höfundur er
hæstaréttarlögmaður.
Sveinn Andri Sveinsson
Ást og umhyggja
Barnavörur
www.chicco.com