Morgunblaðið - 13.03.2004, Qupperneq 16

ERLENT
16 LAUGARDAGUR 13. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FARÞEGAR grétu, kveiktu á kertum og lögðu
blóm á jörðina á Atocha-brautarstöðinni í mið-
borg Madrídar í gær, þar sem undir venjulegum
kringumstæðum hefði verið mikil ös og allir á
hraðferð. Í gær féllu þar þögul tár í kjölfar
hryðjuverkanna sem urðu 198 að bana og særðu
rúmlega 1.400 í fyrradag. Flak lestanna fjögurra
voru enn á teinunum skammt frá Atocha í gær.
„Ég var mjög hrædd við að koma hingað,“
sagði Isabel Galan, 32 ára, sem kom til Atocha úr
úthverfinu Fuenlabrada. „Þegar ég sá lestirnar
fór ég að gráta. Mér fannst ég svo hjálparvana,
varð svo reið,“ sagði hún og tárin runnu niður
vanga hennar.
Atocha var óvenju þögul í gær. Fáir sögðu orð,
flestir voru að lesa blöð eða hlusta á útvarpið. Á
öllum lestunum sem komu inn á stöðina hafði
svartur sorgarborði verið hengdur út um glugga
stjórnklefans. Samkvæmt upplýsingum spænsku
járnbrautanna, RENFE, voru farþegar í gær-
morgun um 30% færri en venjulega. Margar lest-
anna sem komu inn á Atocha voru hálftómar.
Fjórar af sex járnbrautarlínum fyrir úthverfa-
og héraðslestir sem koma til Atocha voru opnar í
gær og umferð var að mestu með eðlilegum
hætti. Lestum á þeirri línu þar sem tilræðin voru
framin var beint á hina stóru brautarstöðina í
borginni, Chamartin.
Þögul tár
á Atocha
Madríd. AP.
ELENA, 12 ára spænsk stúlka, kemur fyrir
spænska fánanum með svörtum borða úti í
glugga heima hjá sér í gær, þar sem sér yfir
Atocha-brautarstöðina. Víða í Madríd hafði fólk
sett þjóðfánann eða hvít flögg með svörtum
borða út á svalir eða út í glugga.
AP
Þjóðarsorg á Spáni
TOM Ridge, ráðherra heima-
varnarmála í Bandaríkjunum,
sagði í gær, að hryðjuverkin í
Madríd í fyrradag gætu ekki
orðið til annars
en að auka stað-
festu alþjóða-
samfélagsins í
baráttunni gegn
hryðjuverka-
starfsemi.
„Villimennsk-
an sem ein-
kennir þessi
hryðjuverk mun án efa ekki
verða til annars en að styrkja
eindrægni þjóða heims í barátt-
unni gegn hryðjuverkum í
hvaða mynd sem er,“ sagði
Ridge er hann ávarpaði samtök
erlendra fréttamanna í Bang-
kok í Taílandi.
Enn fremur sagði Ridge að
hann gæti ekki sagt um hvort
hryðjuverkasamtök Osama bin
Ladens, al-Qaeda, hefðu átt
þátt í voðaverkunum í Madríd,
sem kostuðu 198 lífið.
Eykur
staðfestu
Bangkok. AP.
Tom Ridge
Í LÍKHÚSUM sjúkrahúsanna í
Madríd í gær mátti sjá raðir fólks
sem var að reyna að afla sér vitn-
eskju um hvort ættmenni þess hefðu
farist í hryðjuverkunum í borginni í
fyrradag. Margir áttu erfitt með að
halda aftur af tilfinningum sínum og
geðshræringu, óvissan nagaði aðra:
í sumum tilfellum var lítið eftir af
fórnarlömbunum nema klæðnaður
eða einstaka útlimur.
Ungur sálfræðingur, Gema Perez,
var við störf í einu sjúkrahúsanna í
gærmorgun og reyndi að hugga fólk
sem fengið hafði slæmar fregnir af
afdrifum ástvina eða beið enn í
óvissu um það hvort viðkomandi
hefði beðið bana. „Það erfiðasta af
öllu er að þurfa að bera kennsl á lík-
in. Stundum er ekkert eftir nema
handleggur eða fótleggur. Þá er
reynt að bera kennsl á viðkomandi
með því að skoða önnur auðkenni,
s.s. ör, fatnað eða skartgripi,“ sagði
Perez.
„Það er algert öngþveiti þarna
inni. Fólk hleypur um gangana og
leitar dauðaleit að ástvinum sínum,“
sagði Jose Flores, Ekvador-búi sem
var að leita að Liliönu Acero, mág-
konu bróður síns. Acero, sem var
aðeins 26 ára gömul, hafði aðeins
verið búsett í Madríd í nokkra mán-
uði. „Hún tekur alltaf lestina kl. 7.15
í vinnuna á morgnana,“ sagði
Flores.
A.m.k. 17 útlendingar létust
Mörg fórnarlamba hryðjuverk-
anna voru innflytjendur frá öðrum
löndum og fram kom í máli José
Maria Aznars, forsætisráðherra
Spánar, í gær að meðal látinna væri
fólk frá að minnsta kosti ellefu þjóð-
löndum, auk Spánar.
Kom fram í gær að ljóst væri að
a.m.k. þrír Perú-búar væru í hópi
látinna, tveir menn frá Hondúras,
tveir Pólverjar, tveir Rúmenar og
ein manneskja frá Frakklandi,
Chile, Kúbu, Ekvador, Kólumbíu,
Marokkó og Gíneu-Bissau.
„Fjölskyldurnar skilja þetta ein-
faldlega ekki. Þau spyrja í sífellu:
hvers vegna gerðist þetta? Hvers
vegna gerðist þetta? Margir eru al-
veg óhuggandi,“ sagði Fernando
Olivera, sendiherra Perú á Spáni,
sem hafði gert sér ferð í líkhúsið til
að aðstoða þá sem um sárt eiga að
binda. „Þrír landa minna eru látnir.
Þeir skilja eftir sig ekkjur og börn.
Við deilum angistinni með íbúum
Spánar,“ sagði Olivera.
AP
Spænskir rannsóknarmenn leita að líkamsleifum í flaki lestarinnar á Atocha-stöðinni. Mjög erfitt hefur reynst að bera kennsl á sum líkanna enda stund-
um ekki annað eftir en einn útlimur. Meðal hinna látnu eru að minnsta kosti 17 útlendingar frá 11 þjóðlöndum.
Mjög erfitt að bera
kennsl á sum líkanna
Fólk frá að minnsta kosti ellefu þjóð-
löndum, auk Spánar, meðal látinna
Madríd. AFP.
EKKI er enn vitað hverjir stóðu að
hryðjuverkunum í Madríd en vissu-
lega berast böndin fyrst og fremst að
basknesku aðskilnaðar- og hryðju-
verkasamtökunum ETA. Ekki er þó
talið útilokað, að íslömsk hreyfing,
Abu Hafs al-Masri, að sögn nátengd
al-Qaeda, hafi verið þar að verki en
sérfræðingar í hryðjuverkum benda
á, að hingað til hafi yfirlýsingar þess-
ara samtaka, ef þau eru þá til í raun
og veru, ekki verið mjög trúverðugar.
Í yfirlýsingu al-Masri, sem send
var arabíska dagblaðinu Al-Quds Al-
Arabi í London, segir, að árásirnar í
Madríd hafi verið gerðar til að hefna
stuðnings Spánarstjórnar við Banda-
ríkjastjórn. Sagt er, að yfirvofandi sé
árás á Bandaríkin og hreyfingin seg-
ist hafa staðið fyrir árásinni á frímúr-
arastúku í Istanbul fyrir nokkrum
dögum og fellt þar þrjá menn.
Eignuðu sér rafmagnsleysið
Yfirvöld í Tyrklandi segjast ekki
leggja trúnað á yfirlýsinguna og
benda á, að í árásinni á frímúrara-
stúkuna hafi fallið tveir menn, ekki
þrír, og þar af annar sprengjumann-
anna. Þá er einnig minnt á, að al-
Masri lýsti yfir ábyrgð sinni á raf-
magnsleysinu í Bandaríkjunum á síð-
asta ári en ástæðan fyrir því átti
ekkert skylt við hryðjuverk. Banda-
rískir leyniþjónustumenn segjast
heldur ekki þekkja þess nein dæmi,
að al-Qaeda hafi lýst yfir ábyrgð á
hryðjuverkum samdægurs eins og
gerðist í fyrradag.
Suma grunar einfaldlega, að al-
Masri sé ekki til sem hreyfing. Eins
líklegt sé, að um sé að ræða einn ein-
stakling með faxtæki og tölvu.
Breyttar baráttuaðferðir?
Hryðjuverkin í fyrradag bera samt
ýmis einkenni al-Qaeda, til dæmis það
hve sprengjurnar voru margar, auk
þess að ekki var varað við þeim eins
og ETA hefur jafnan gert. Á hinn
bóginn óttast margir, að baráttuað-
ferðir ETA séu að breytast, kannski
vegna þess hve mjög hefur verið
þjarmað að þeim. Sem dæmi um það
má nefna, að síðastliðinn aðfangadag
reyndu samtökin að fremja sams kon-
ar hryðjuverk og í fyrradag í lest í
Madríd. Voru þá tveir ETA-menn
handteknir eftir að hafa komið fyrir
25 kílóa sprengju og reynt að koma
fyrir annarri. Þá voru tveir menn
handteknir 29. febrúar sl. með 500
kíló af dýnamíti í bílnum sínum. Ekki
þarf mikið hugarflug til að ímynda sér
hvað gera hafi átt við það.
Ótrú-
verðugur
hulduher