Morgunblaðið - 07.05.2004, Qupperneq 46

UMRÆÐAN
46 FÖSTUDAGUR 7. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
UNDANFARIN ár hafa öldr-
unarmál á Akureyri verið mikið í um-
ræðu meðal bæjarbúa og hefur
kveikjan að þeirri um-
ræðu yfirleitt verið við-
varandi skortur á
hjúkrunarrýmum. Öll-
um ber saman um að
slíkt ástand er ólíðandi
en nú horfir til betri
tíðar með tilkomu
byggingar við Hlíð
sem er langt komin í
hönnunarferli og munu
byggingarfram-
kvæmdir hefjast í sum-
ar. Þar bætast við sex-
tíu ný rými í tveimur
áföngum sem færa
munu ástandið í við-
unandi horf. Til þess
að brúa bilið þar til
framkvæmdum lýkur
ákvað Bæjarstjórn Ak-
ureyrar að ráðast í
endurbætur á einni
álmu gamla Skjald-
arvíkurheimilisins og
um miðjan apríl fluttu fyrstu íbú-
arnir inn á hlýlega og vel útbúna
deild en þeir munu verða fimmtán
talsins.
Vegna skorts á hjúkrunarrýmum
hefur umræðan um öldrunarþjón-
ustuna verið fremur einsleit og hinar
fjölmörgu jákvæðu hliðar hafa liðið
fyrir. Á þeim jákvæðu tímamótum
þegar sést fyrir vandann hefur Ak-
ureyrarbær ákveðið að halda kynn-
ingar-, fræðslu- og skemmtidagskrá
sem ber yfirskriftina, Litríkt vor –
virkir eldri borgarar. Dagskráin
hefst 6. maí og lýkur
laugardaginn 15. maí
með fræðslu- og
skemmtidagskrá í Gler-
árkirkju.
Starfshópur sem
skipaður er tveimur
fulltrúum úr félags-
málaráði og þremur
starfsmönnum úr öldr-
unarþjónustu hefur haft
veg og vanda að und-
irbúningi dagskrár auk
þess sem fjölmargir að-
ilar frá ýmsum sviðum
öldurnarþjónustunnar
kynna sína starfsemi.
Margir einstaklingar,
fyrirtæki og fé-
lagasamtök hafa komið
að þessu verkefni og eru
þeim færðar bestu
þakkkir fyrir. Í dag-
skránni er leitast við að
blanda saman fræðslu
og skemmtun á sem fjölbreyttastan
hátt þannig að flestir finni eitthvað
við sitt hæfi og fái jafnvel ný áhuga-
mál. Möguleikarnar eru margir í
okkar góða bæ þar sem við viljum sjá
virka eldri borgara í hinu litríka vori.
Litríkt vor
á Akureyri
Jóhannes G. Bjarnason
skrifar um öldrunarmál
Jóhannes Bjarnason
’Í dagskránnier leitast við að
blanda saman
fræðslu og
skemmtun…‘
Höfundur er bæjarfulltrúi.
FÖSTUDAGINN 30. apríl sl. birt-
ist í Morgunblaðinu athyglisverð
grein um þörf á viðhorfsbreytingu í
þjónustu við geðsjúka. Greinina ritaði
Elín Ebba Ásmundsdóttir, for-
stöðuiðjuþjálfi geðsviðs LSH. Þar
segir frá Hugarafli, samtökum geð-
sjúkra og þeirra sem
láta sig málefnið varða.
Það er frábært ef þessi
samtök ná að þróast
líkt og AA- samtökin
hafa gert um allan heim
og hafa í auknum mæli
áhrif á sín málefni. Í
greininni kom einnig
fram að geðsvið LSH
stóð um langt skeið eitt
uppi með vanda geð-
sjúkra því að enginn
annar vildi sinna þess-
um hópi. Ég tel að lík-
leg skýring sé einnig sú
að ekkert fjármagn hafi
fylgt geðfötluðum ein-
staklingum út af
sjúkrahúsinu til að
tryggja viðunandi bú-
setu. Að mínu mati
mæðir ennþá mikið á
geðsviði LSH, sér-
staklega eftir að bráða-
plássum var fækkað og
ekkert kom í staðinn.
Í Morgunblaðinu föstudaginn 30.
apríl sl. var einnig fjallað um vanda
heimilislausra. Af þeim 102 ein-
staklingum sem eru heimilislausir
eru 32 einstaklingar taldir geðfatl-
aðir. Lára Björnsdóttir félagsmála-
stjóri vill móta heildstæða stefnu í
málefnum heimilislausra. Að mati fé-
lagsmálastjóra reynist erfitt að koma
skjólstæðingum félagsþjónustu inn á
geðdeildir og oft á tíðum er ekki hægt
að útvega búsetuúrræði af því fólkið
er of veikt. Þá segir hún að það geti
verið erfitt fyrir fáliðað stuðnings-
heimili fyrir geðfatlaða að taka við
mjög erfiðum einstaklingum. „Það er
ekki nóg að koma mönnum í hús,
heldur þarf sérþjálfað starfsfólk og
mikla þjónustu,“ segir félagsmála-
stjóri. Það er ánægjulegt til þess að
vita að félagsmálastjóri vilji leggja
sitt af mörkum til þess að sinna geð-
fötluðum þrátt fyrir þá annmarka
sem því fylgir.
Þeir sem hlotið hafa fötlun af völd-
um geðsjúkdóms þurfa oft mikla
þjónustu. Það sem meira er, þeir eiga
rétt á þeirri þjónustu samkvæmt lög-
um um málefni fatlaðra. Geðsjúkir
sem eru fatlaðir gera kröfu um þjón-
ustu þannig að líf þeirra þurfi ekki að
einkennast af „kvíða, svefntruflunum
og alls kyns líkamlegum
verkjum“ eins og fram
kemur í grein Elínar
Ebbu. Vandamálið er
ekki að finna húsnæðið.
Félagsbústaðir hafa
hingað til staðið sig
ágætlega í að leysa þau
mál. Vandinn snýst um
fjármagn og mikla þjón-
ustuþörf geðfatlaðra
einstaklinga og að þjón-
ustu sé sinnt þannig að
sómi sé að. Því miður er
sérhæft starfsfólk flest
ennþá inni á sjúkra-
stofnunum. Hjúkr-
unarfræðingar þurfa í
auknum mæli að sinna
geðhjúkrun í samfélag-
inu þannig að geðfatl-
aðir geti búið í sam-
félaginu og jafnframt
notið þeirrar þjónustu
sem þeir þurfa hjá heil-
brigðiskerfinu. Fjöl-
miðlaumræða hefur skapast um
ástandið á LSH og tímarnir hafa
breyst. Hjúkrunarfræðingar sækjast
nú í auknum mæli eftir störfum í
samfélaginu við sitt hæfi.
Lítið fjármagn og skortur á þver-
faglegri samvinnu er ávísun á fram-
hald á því krísuástandi sem ríkt hefur
í þjónustu við geðfatlaða. Það er mik-
ilvægt að þjónustan mæti þörfum
geðfatlaðra og styðji þá sem geta til
búsetu utan sjúkrahúss.
Stefna skal að framtíðarbúsetu fyr-
ir geðfatlaða og forðast lítt sérhæfðar
og vanáætlaðar skammtímalausnir.
Það er engin ástæða fyrir geðfatlaða
einstaklinga og fjölskyldur þeirra að
sætta sig við annað en sérhæfð úr-
ræði til frambúðar þannig að allir fái
notið sín.
Málefni geðfatlaðra
Ingibjörg Hrönn Ingimarsdóttir
skrifar um heilbrigðismál
Ingibjörg Hrönn
Ingimarsdóttir
’Það er mik-ilvægt að þjón-
ustan mæti
þörfum geðfatl-
aðra…‘
Höfundur er geðhjúkrunarfræðingur
og starfar á heimili fyrir geðfatlaða.
ÞAÐ er mjög gagnlegt fyrir okkur
sem störfum við þjónustu við ferða-
menn að hlusta grannt á hvað það er
sem ferðamenn hafa
mestan áhuga á hverju
sinni. Það gefur til
kynna hvað ferðaþjón-
ustan þarf að gera til
að mæta kröfum og
væntingum ferðafólks,
jafnt innlends sem er-
lends. Það hefur vakið
athygli mína hvað
margir landsmenn sem
koma á Shellstöðina
við Brúartorg í Borg-
arnesi spyrja mikið um
golfvelli og hvar sé
skemmtilegast spila
golf á Vesturlandi. Þetta er kannski
ekki skrítið þegar á tólfta þúsund Ís-
lendinga spila golf sér til afþrey-
ingar og golfvellir eru um 60 um-
hverfis allt landið.
Áhugi landsmanna á golfíþróttinni
er að skapa nýja grein í ferðaþjón-
ustunni sem mætti kalla „golftúr-
isma“ og er það af hinu
góða. Golfarar vilja
nefnilega prófa sem
flesta velli, ekki bara
sinn eign klúbbvöll.
Hingað til hafa þeir
sótt mikið til útlanda,
en það færist í vöxt að
þeir heimsæki velli víða
um landið. „Golftúr-
istar“ kaupa mikla
þjónustu á þessum
ferðum sínum um land-
ið, sem eru mikilvægar
tekjur fyrir ferðaþjón-
ustuna. Miðað við það
sem golfspilarar segja við mig á
þessi grein ferðaþjónustunnar eftir
að aukast verulega á næstu árum og
er því mikilvægt að ferðaþjónustan
aðlagi sig hratt og vel þörfum þessa
fjölmenna hóps útivistarfólks.
Mér þykir ætíð gaman segja fólki
að á Vesturlandi sé fjöldi afar
skemmtilegra golfvalla í fögru um-
hverfi og ég hvet golfara að reyna að
heimsækja sem flesta þeirra. Það
yrði of langt mál að nefna alla vellina
í stuttri grein, en það má spila golf
allt frá Akranesi uppí Húsafell og
vestur á Snæfellsnes og Dali og allt
þar á milli. Golfklúbbar eru margir á
svæðinu og er öflug og blómleg
starfsemi í þeim öllum.
Gaman væri að skipuleggja sér-
stakt árlegt golfrall á Vesturlandi,
þar sem golfiðkendur væru hvattir
til að spila á öllum golfvöllum fjórð-
ungsins á einu sumri og fengju þeir
sérstaka viðurkenningu fyrir að ná
því markmiðið. Sama mætti gera til
að laða erlenda golfara til landsins,
en ef það tækist væri það enn ný
tekjulind fyrir ferðaþjónustu lands-
manna. Hver golfari fengi sérstaka
golfbók í upphafi sem yrði stimpluð
af viðkomandi golfklúbbi þegar búið
væri að leika hring á hverjum velli.
Það fer ekki á milli mála að Ís-
lendingar leita oft langt yfir skammt
þegar að ferðalögum kemur, en það
ber að fagna því að stöðugt fjölgar
þeim sem vilja skoða og njóta æv-
intýralandsins Íslands. Ferðaflóran
býður upp á óteljandi afþreying-
armöguleika sem er mun ódýrara að
njóta en að fara í dýra utanlands-
ferð. Nú um næstu helgi, 7. til 9. maí,
verður Ferðatorg 2004 haldið í
Smáralind. Meðal nýrra þáttakenda
á Ferðatorginu í ár verður Golf-
samband Íslands sem sýnir áhuga
þess á íslenskri ferðaþjónustu og er
það vel. Ég hvet alla þá sem tök hafa
á að líta við hjá okkur til að kynna
sér ferðamöguleika sumarsins.
„Golftúrismi“ nýjasti hluti
innlendrar ferðaflóru
Hjörtur Árnason
skrifar um ferðamál ’Það fer ekki á millimála að Íslendingar
leita oft langt yfir
skammt þegar að ferða-
lögum kemur…‘
Hjörtur Árnason
Höfundur er stjórnarmaður í
Ferðamálasamtökum Íslands og
rekur Shellstöðina við Brúartorg
í Borgarnesi.
Mikið úrval af
fallegum
rúmfatnaði
Skólavörðustíg 21, Reykjavík, sími 551 4050
fiÚ GETUR...
...OR‹I‹ HEIMSFORELDRI
Tryggjum hverju barni
heilsuvernd, menntun, jafnrétti, umhyggju
EFLUM MANNÚ‹
Sími 575 1520 I www.unicef.is
©
U
N
IC
E
F/
H
Q
99
-0
81
4/
R
o
g
er
L
eM
o
yn
e