Morgunblaðið - 13.01.2005, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 13. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Stundin er komin.
Oft sagði amma við mig
orðin „ef ég lifi“ þegar eitthvað var
rætt varðandi framtíðina. Það skipti
engu hvort talað var um eitthvað eft-
ir 5 ár eða daginn eftir. En alltaf lifði
hún, enda varð hún 96 ára. Það var
bara á ættarmótinu í Færeyjum sem
hún talaði um framtíðina þannig að
hún ætlaði örugglega að vera með.
Það var sumarið 2002 og ég hafði
messað í Öyndarfjarðarkirkju þar
sem hún var skírð. Ég reyndi fyrir
mér á færeysku eftir að hafa verið
þar í 2 daga. Ég sagði henni á eftir að
ég hefði frekar viljað að hlustendur
héldu að ég væri að tala færeysku, en
væru ekki svona ánægðir með hvað
þeir skildu íslensku vel! Amma sagði
þá að ég mundi þá bara gera betur
þegar hún yrði 100 ára og þá í Fugla-
fjarðarkirkju. Nú þarf ég að fara að
læra færeyskuna.
Ég varð þeirrar ánægju aðnjót-
andi að fá að eiga heima hjá ömmu
oftar en einu sinni. Eftirminnilegast-
ur var fyrsti veturinn í háskóla þegar
ég bjó einn hjá henni. Alltaf var eft-
irmatur og ekki grenntist ég þann
veturinn. Færeyski maturinn var
ANNA MARÍA
FRIÐBERGSSON
✝ Anna María Frið-bergsson, fædd
Andreasen, var í
heiminn borin í
Oyndarfirði í Fær-
eyjum hinn 12. febr-
úar 1908. Hún and-
aðist á Landakots-
spítala aðfaranótt
19. desember síðast-
liðins og var útför
hennar gerð frá
Dómkirkjunni 4. jan-
úar.
ljúffengur. Alltaf var
ný tegund af eftirmat,
ekki síst var ávaxta-
grauturinn góður. Eftir
þann vetur fékk ég að
hjálpa til við uppvaskið
í veislum.
Það var ekki síður
gott að eiga ömmu að
þegar maður komst á
fullorðinsárin. Hún
hafði frá svo mörgu að
segja, æskunni í Fær-
eyjum, komunni til Ís-
lands og að vera ung á
þeim árum. Það var
gaman og gott að ræða
við hana um allt veraldlegt sem og
andlegt.
Mikill er missir ættarinnar að
ömmu nýtur ekki lengur við. Sam-
einingartáknið var og er hún. En sá
sem hefur misst mikið hefur átt mik-
ið. Við kveðjum þig, elsku amma, rík
af minningum og þeirri fyrirmynd
sem þú varst okkur. Við erum full
saknaðar, en um leið full þakklætis.
Guð blessi þig, elsku amma.
Óskar Ingi og fjölskylda.
Hún amma í Laugarnesinu er dá-
in. Þrátt fyrir háan aldur er það
skrýtið að hún sé farin. Hún var fast-
ur punktur í tilverunni, alltaf til stað-
ar og alltaf tilbúin í spjall. Amma var
færeysk og hafði það mikil áhrif á
okkur.
Ég man nú þegar ég var á ung-
lingsárunum þá óskaði ég að amma
væri frekar frönsk heldur en fær-
eysk. Fannst það einhvern veginn
mun meira spennandi að vera af
frönskum ættum. Í dag er ég svo
stolt af færeyskum ættum mínum og
finnst það mjög merkilegur arfur.
Þegar færeyingar komu í heimsókn
með spik og skerpikjöt var ávallt
mikil stemning og systurnar hópuð-
ust heim til ömmu og borðuðu fær-
eyskan mat með bestu lyst. Ég varð
nú ekki sérlegur aðdáendi skerpi-
kjöts fyrr en á fullorðinsárum en í
dag finnst mér það herramannsmat-
ur sem og frikadellurnar hennar
ömmu sem eru heimsins bestu fiski-
bollur.
Sumarið 2002 var haldið ættarmót
í Færeyjum. Amma sem þá var 94
ára kom með og var áberandi hve
ánægð hún var að hitta systkini sín
og afkomendur þeirra. Þessi ferð
mun lifa sem góð minning um ömmu
og tengsl hennar til Færeyja.
Þegar ég hugsa til æskuáranna þá
man ég eftir þegar ég fór með ömmu
á færeyingadans í gamla færeyinga-
heimilinu. Þarna voru mín fyrstu
kynni af færeysku dönsunum og ég
man hve gaman mér þótti, bæði að
dansa með og líka bara að horfa á
alla færeyingana dansa og skemmta
sér á sinn sérstaka máta.
Ég sakna ömmu en veit að nú líður
henni vel. Löngu lífi er lokið og eitt-
hvað annað er tekið við. Minning
hennar mun lifa áfram með okkur
sem eftir eru, sögurnar af henni og
afa og lífi hennar í Færeyjum áður
en hún kynntist afa, mun ég segja
börnum mínum.
Ég vil kveðja hana ömmu mína
með ljóði úr bókinni Ljóðspor.
Jörðin leggst í langan vetrardvala.
Lífið sefur rótt um myrkra stund.
En seinna kemur sumarrós á bala
og sólin kyssir lautir, hæðir, sund.
Þannig lífið einlægt áfram heldur
Og ávallt sigrar myrkur dauðaþraut.
Í sálu manns er óslökkvandi eldur
og er í leit að nýrri þroskabraut.
(Elín Eiríksdóttir.)
Anna Björg Ingadóttir.
Nú er Guðmundur
allur. Slík frétt kemur
fólki á okkar aldri ekki
á óvart en er sorgleg
engu að síður. Hann
var loks orðinn ábyrgðarlaus eft-
irlaunamaður með ótal áhugamál
og átti margt eftir ógert. Guðmund-
ur hafði eignast jörð í Hvalfirði og
ræktaði þar skóg. Ég treysti því að
hann hafi verið sá smekkmaður að
hafa ekki sett niður Alaskaösp. Ég
hef rökstuddan grun um að hann
hafi ekki unað sér í nánd við stór-
iðju og því selt jörðina og ætlað sér
dvöl með konu sinni í Stykkishólmi.
Okkar kynni hófust í 3ja bekk í
menntaskóla, máladeild, þar sem
Guðmundur lenti með örfáum öðr-
um strákum sem sumir urðu þjóð-
kunnir menn. En það leika ekki all-
ir eftir að verða heimsfrægir
vísindamenn á sviði raunvísinda
komandi aðeins úr máladeild.
Þannig háttaði til að Guðmundur
sat við hlið vinar okkar, ofurmanns-
ins Grétars Dalhoffs. Grétar var
ekki allra, hafði mjög sterkar skoð-
anir á mönnum og málefnum sem
hann tjáði svo ákaflega sterkt að
brjóst hans þandist og hneig eins
og físibelgur og fatnaður næstum
rifnaði utan af honum sem Agli
Skallagrímssyni forðum. Við þenn-
an mann batt Guðmundur vináttu-
bönd sem héldust allt þar til Grétar
lést blindur og fársjúkur. Þetta
trygglyndi segir meira um manninn
Guðmund en mörg orð.
Í skólanum sat Guðmundur í ná-
lægð tveggja fegurstu stúlkna á Ís-
landi og leið vel. Guðmundur var
grannur vexti með sérlega langan
háls. Höfuð hans sneri jafnoft aftur
og fram þegar hann horfði á okkur
hinar bekkjarsysturnar með sælu-
bros á vör. Hann gerði þó aldrei
hosur sínar grænar fyrir neinni
okkar. Við ræddum stundum um
þetta í okkar hóp, kvenfólkið, og
komumst að raun um að Guðmund-
GUÐMUNDUR
SIGVALDASON
✝ Guðmundur Ern-ir Sigvaldason
fæddist í Reykjavík
24. júlí 1932. Hann
lést á Landspítala –
háskólasjúkrahúsi í
Fossvogi 15. desem-
ber síðastliðinn og
var útför hans gerð
frá Dómkirkjunni 21.
desember.
ur væri góður strákur
en e.t.v. nokkuð sein-
þroska. Eftir stúd-
entspróf lágu leiðir
okkar til allra átta.
Guðmundur sneri
heim eftir allmörg ár
doktor í jarðvísindum.
Einmitt þann dag sem
hann sté aftur fæti sín-
um á íslenska grund
var eldgos í gangi.
Blaðamenn spurðu
hvernig honum litist á
að koma heim, frægan
manninn, til að starfa
hér. Guðmundur svar-
aði að bragði að hann hlyti að vera
bjartsýnn með svo hlýlegar mót-
tökur.
Bæði áttum við Guðmundur sam-
eiginlega vinkonu, sígarettuna, og
reyktum oft saman í góðu tómi. Á
miðjum aldri hittumst við svo
óvænt á heilsuræktarstöð. Við eins
og punktar á skökkum stað, skellt-
um upp úr, meira var ekki sagt,
læddumst varlega milli tækja og
skoðuðum laumulega. Ekki hitt-
umst við oftar á slíkum stað.
Við Gylfi ferðuðumst mikið um
landið, byggðir sem óbyggðir, hitt-
um þá Guðmund oft. Hann var þá
venjulega með hóp ungra manna af
ýmsum þjóðernum og litarhætti.
Hann að vinna, við að skemmta
okkur. Samfundirnir voru aldrei
hávaðasamir en þó kímilegir.
Guðmundur var glettinn og gam-
ansamur og nutum við bekkjar-
systkinin þess ríkulega á samkom-
um. Enn strjáluðust fundir nema
hvað alltaf hittum við hann á tón-
leikum Kammermúsikklúbbsins
sem Guðmundur stundaði ásamt
Halldóru konu sinni og ungri,
prúðri dóttur, Guðnýju. Við töluð-
umst lítt við en veifuðum alltaf
hvort til annars og sérhvert sinn
hlýnaði mér um hjartarætur. Ein-
hverju sinni á þeim árum tjáði Guð-
mundur mér að hann hefði keypt
sér gítar. Ég heyri fyrir mér þá
þýðu hljóma sem borist hafa af
þeim strengjum.
Ég kveð ekki Guðmund með sorg
í huga heldur með þakklæti fyrir að
hafa átt hann að bekkjarfélaga og
vin gegnum lífið. Þökk fyrir sam-
fylgdina, Guðmundur. Konu hans
og öllum nákomnum votta ég sam-
úð okkar hjóna.
Steinunn Theodórsdóttir.
Frá sumarbúðum
KFUM & K
Kaldárseli
Kær KFUM-félagi
hefur nú verið kallaður
heim. Steinar var einn hinna stað-
föstu og tryggu félagsmanna sem lét
sér annt um félagið sitt. Við minn-
umst þess þegar hann var sveitastjóri
í unglingadeild KFUM við Langa-
gerði í Reykjavík um 1960. Mörgum
árum síðar kom hann á fót barnastarfi
KFUM og K í Garðabæ. Frá fyrstu
tíð var hann alltaf jafn áhugasamur
um barna- og unglingastarf félag-
anna. Steinar studdi dyggilega við fé-
lagsstarf KFUM og K með sjálfboða-
starfi sínu, félagsstarfi og
fjárhagslega.
Steinar átti sína persónulegu trú
sem var aldrei án verka. Guð blessaði
líf hans og Steinar lét þá blessun kom-
ast áfram til annarra. Þrátt fyrir fötl-
STEINAR S.
WAAGE
✝ Steinar S. Waagefæddist í Reykja-
vík 9. október 1932.
Hann lést á Land-
spítalanum í Foss-
vogi 17. desember
síðastliðinn og var
jarðsunginn frá Hall-
grímskirkju 27. des-
ember.
un sína var stutt í brosið
hans og ekki virtist neitt
halda aftur af honum
hvort heldur var til dag-
legrar vinnu eða til
sjálfboðastarfs í
KFUM. Þegar litið er
um öxl spyr maður
gjarnan, hvað var það
sem gerði Steinar að
þeim manni sem hann
var? Hann mun hafa
sagt að hefði hann ekki
fengið lömunarveikina á
sínum tíma væri óvíst
að hann hefði mætt og
tekið við frelsara sínum
sem varð gleðin og krafturinn í lífi
hans.
Steinar var vinnu- og kappsamur.
Hann kunni að forgangsraða og þess
vegna naut barna og unglingastarf
KFUM og K á Íslandi þessa góða fé-
lagsmanns og vinar.
Stjórn sumarbúða KFUM og K í
Kaldárseli vill þakka Guði fyrir góðar
minningar um Steinar S. Waage.
Tryggur félagsbróðir hefur nú mætt
frelsara sínum og tekið við kórónu
lífsins.
Eiginkonu hans, Clöru G. Waage,
og börnum þeirra sendum við innileg-
ar samúðar- og þakkarkveðjur. Bless-
uð sé minning Steinars S. Waage.
Ásgeir M. Jónsson.
Kveðja frá skáta-
hreyfingunni
Þórarinn Björnsson
er farinn heim í góðri
elli. Hann gerðist skáti
í Skátafélaginu Örnum
í Reykjavík og var ungur kallaður
til forystu í félaginu. Hann settist í
stjórn félagsins árið 1930 og var í
fararstjórn skáta sem sóttu al-
heimsmót skáta Jamboree í Ung-
verjalandi árið 1933. Um svipað
leyti átti hann sæti í stjórn Banda-
lags íslenskra skáta. Þórarinn átti
drjúgan þátt í stofnun Hjálparsveit-
ar skáta í Reykjavík, og tók oft þátt
í björgunarstörfum m.a. er tókst að
bjarga áhöfn Geysis á Vatnajökli.
Þórarinn var um hríð félagsfor-
ingi í Skátafélagi Reykjavíkur og
síðar kjörinn heiðursfélagi félags-
ins. Þórarinn lagði með störfum sín-
um stóran skerf til vaxtar skáta-
hreyfingarinnar á Íslandi. Kjörorð
eldri skáta, orðin skáti, ávallt skáti,
lýsa ævilangri afstöðu hans til
skátahreyfingarinnar.
Áhugi Þórarins á skátastarfi var í
fyrstu tengdur útilífi og ferðalögum.
Síðar voru hugsjónir skátahreyf-
ingarinnar um betri heim þar sem
æska allra landa getur náð saman
til aukins skilnings á mismunandi
aðstæðum þjóða og vináttubönd í
anda skátalaganna honum dýrmæt.
Þó að formlegum skátastörfum lyki
hélt Þórarinn áfram ásamt félögum
sínum úr Örnum að ferðast um Ís-
land og var oft farið um ókunna
stigu en þeir ferðafélagar voru án
efa brautryðjendur hálendis- og
öræfaferða. Þórarinn var í forystu
ÞÓRARINN
BJÖRNSSON
✝ Þórarinn Björns-son fæddist á
Djúpavogi 19. nóv-
ember 1909. Hann
lést á Elliheimilinu
Grund að morgni
jóladags og var jarð-
sunginn frá Háteigs-
kirkju 30. desember.
skáta sem reistu skíða-
skála við Skarðsmýr-
arfjall á Hellisheiði ár-
ið 1942 og nefndu
Þrymheim. Um hálfri
öld síðar taldi hann
ekki eftir sér að veita
liðsinni við endurbygg-
ingu skálans og var þá
enn slyngasti skíða-
maðurinn í endurbygg-
ingarhópnum.
Þó að ferill Þórarins
í forystu skátahreyf-
ingarinnar sé að mestu
tengdur fjórða og
fimmta áratug 20. ald-
ar, lét hann sig ekki muna um að
taka að sér stórverkefni fyrir skát-
ana þegar hann komst á eftirlauna-
aldur. Annaðist hann fyrir hönd
Reykjavíkurskáta endurbætur á
Væringjaskálanum í Árbæjarsafni
sem bera vandvirkni og stórhug
hans vitni. Fyrir störf sín hlaut
hann margvíslega viðurkenningu
skátahreyfingarinnar.
Þórarinn var hlýr maður og vin-
samlegur og er á reyndi mesta
hjálparhella.
Hann var félagsmaður sem mun-
aði um alls staðar þar sem hann lét
til sín taka. Ávallt með hógværð og
kurteisi. Áhugi hans á menningu
þjóðarinnar var mikill og var hann
víðlesinn, þekkti vel til sögu lands
og þjóðar, bókmennta, ásamt áhuga
á skógrækt, og ræktun æsku lands-
ins. Þórarinn var stoð og stytta
undirritaðs er hann gegndi embætti
skátahöfðingja og eru hollráð hans
minnisstæð og verða seint fullþökk-
uð. Ástvinum hans flyt ég einlægar
samúðarkveðjur mínar og skáta-
hreyfingarinnar og bið þeim guðs
blessunar.
Ólafur Ásgeirsson.
Hann sveif yfir snævi þakta
Hellisheiði á gönguskíðum. Léttur
sem fis, áreynslulaus og glæsilegur.
Þórarinn Björnsson, maðurinn á
skíðunum, lést á jóladag í hárri elli.
Er ég horfði á hann úr brekkunni
við Þrym var hann á níræðisaldri.
Sem ung þekkti ég nafn hans úr
skátastarfi, en hann var líka þre-
menningur við Hlíf móður mína.
Systurnar Hólmfríður og Guðlaug
Margrét Jónsdætur frá Brekku í
Fljótsdal voru ömmur þeirra. Þá
nægði mér að lesa gömul Skátablöð,
átti ekki von á að hitta hann. Svo
varð þó vegna ótrúlegrar eljusemi
Þórarins. Góðum verkum gafst
hann ei upp á og í einu slíku mætt-
umst við sem vinir. Hann beitti sér
við að koma Væringjaskálanum í
Árbæjarsafni í það horf að komandi
kynslóðir gætu notið. Á lokastigi
kom ég til liðs við hann. Væringja-
skálinn mun vera fyrsti skáli reistur
hér á landi til útivistar, árið 1920. Í
Árbæjarsafni var hann opnaður í
ágúst 1991.
Snemma kallaði Hellisheiðin á
skáta. Þórarinn og félagar riðu á
vaðið, reistu Þrymheim við Skarðs-
mýrarfjall árið 1942. Fimm skáta-
skálar bættust við og mörg þúsund
unglingar kynntust undraheimum
Hengils. Það er til marks um reglu-
semi Þórarins að þegar Landnemar
hófu endurbætur á Þrymheimi,
hálfrar aldar gömlum, lagði Þórar-
inn fram reikninga og gögn frá
byggingu skálans og fræddi um
margt.
Stuttu fyrir 1940 varð til hópur
eldri skáta sem vildi ferðast um há-
lendi Íslands. Páskaferðir á skíðum
og gisting í tjöldum, hestaferðir um
sumur ásamt göngu, m.a. á Hvanna-
dalshnjúk, lifa bæði í skrifum Guð-
mundar Ófeigssonar, eins skátafé-
laga Þórarins, og í útbúnaði þeirra
sem gefinn var Árbæjarsafni. Hvort
tveggja sýnir fyrirhyggju, þekkingu
og sterka vitund um íslenska nátt-
úru. Verkum slíkra frumherja á að
halda á lofti.
Horfinn er vinur. Líf hans var
auðugt og frjótt, vegna þess að
hann var gjöfull. Enn sé ég hann
svífa létt og glæsilega yfir snævi
þakta Hellisheiði. Ég gladdist við að
starfa með Þórarni frænda mínum
Björnssyni. Hvíli hann sæll og
kvaddur með þökk. Reykjavík, 30.
desember 2004,
Anna Kristjánsdóttir.