Morgunblaðið - 12.10.2005, Qupperneq 10

10 MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Meira að
gera hjá
ráðgjöfum
á morgun
TILTÆKAR upplýsingar um
tekjur á mann sýna að ójöfnuður
hér á landi hefur stóraukist síðustu
árin og er aukningin meiri en dæmi
eru um frá nálægum löndum, að því
er fram kemur í pistli á heimasíðu
Þorvaldar Gylfasonar, prófessors
við HÍ
Í pistlinum gerir Þorvaldur ný-
legt svar fjármálaráðherra við fyr-
irspurn Sigurjóns Þórðarsonar á
Alþingi að umtalsefni. Þar er vísað í
svonefndan Gini-stuðul sem er við-
tekinn mælikvarði um jöfnuð í
skiptingu tekna milli manna. Sam-
kvæmt stuðlinum er mestur jöfn-
uður í Danmörku, en þar er stuðull-
inn tæplega 25. Stuðullinn hér var
31 árið 2004 og hefur hækkað um
eitt stig á ári frá árinu 1995. „Mér
er ekki kunnugt um, að svo skyndi-
leg umskipti í tekjuskiptingu hafi
nokkurn tímann átt sér stað í ná-
lægum löndum,“ segir Þorvaldur.
Fram kemur að meiri jöfnuður er
á öllum hinum Norðurlöndunum en
hér á landi samkvæmt stuðlinum og
sama gildir um Japan, Belgíu og
Þýskaland. Meiri ójöfnuður er hins
vegar í löndum eins og Frakklandi,
Bretlandi, Ítalíu og í Bandaríkj-
unum sem er efst þegar horft er til
ríkja innan Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar, OECD, en þar er
stuðullinn 41.
Fram kemur að ef þrefaldur
munur er á tekjum ríkasta og fá-
tækasta fimmtungs þjóðarinnar sé
Gini-stuðullinn 25 eins og í Dan-
mörku og víðar á Norðurlöndunum.
Sé fjórfaldur munur á tekjum rík-
asta og fátækasta fimmtungsins sé
stuðullinn 30 eins og hér á landi og
í Þýskalandi og Austurríki.
Tölum ekki haldið til haga
Þorvaldur gagnrýnir einnig að
aðgengilegum upplýsingum um
tekjudreifingu hér á landi sé ekki
til að dreifa í opinberum skýrslum
eftir að Þjóðhagsstofnun hætti
starfsemi og að Ísland sé eina land-
ið innan OECD, auk Lúxemborgar,
sem hirði ekki um að halda til haga
tölum um tekjuskiptinu og telja
þær fram í skýrslum til alþjóða-
stofnana.
„Haldi Gini-stuðullinn hér heima
áfram að hækka um heilt stig á
hverju ári eins og hann hefur gert
síðan 1995, þá verður hann með
sama áframhaldi kominn upp fyrir
Gini-stuðul Bandaríkjanna eftir ell-
efu ár, og þar er ójöfnuður í tekju-
skiptingu nú meiri en annars staðar
á OECD-svæðinu eins og jafnan
fyrr,“ segir ennfremur.
Gini-stuðullinn hefur hækkað um 10 stig á 10 árum
Ójöfnuður hér hefur
stóraukist síðustu ár





  

      !  
"  
# 
#  
$   
%  
&%%
 
'   
!
 ( "
)  
#%  
*% 
+%  
'  
 " &,(
" 
- . /0 

  

  
HÆSTIRÉTTUR kemst að þeirri niðurstöðu í dómi
sínum sl. fimmtudag, að dyravörður á hóteli sem slas-
aðist í ryskingum við ölvaðan gest árið 1995 eigi rétt
á 2,5 milljóna króna bótum úr ríkissjóði. Staðfesti
Hæstiréttur dóm Héraðsdóms Reykjavíkur, sem
felldi úr gildi ákvörðun bótanefndar.
Hlaut 25% varanlega örorku
Dyravörðurinn var að vísa gestinum af hótelinu er
hann lenti í átökum við hann og slasaðist með þeim
afleiðingum að hann hlaut 25% varanlega örorku.
Höfðaði hann mál á hendur íslenska ríkinu til greiðslu
bóta samkvæmt lögum um greiðslu ríkissjóðs á bótum
til þolenda afbrota.
Hæstiréttur dró ekki í efa að sú ákvörðun dyra-
varðarins að vísa gestinum af hótelinu, hefði verið
réttmæt. Eins og atvikið hefði borið að væri ekki
hægt að fallast á að um líkamsárás gestsins hefði ver-
ið að ræða í skilningi almennra hegningarlaga. Hins
vegar yrði að líta svo á, eins og framferði og athöfn-
um gestsins var háttað, að dyravörðurinn hefði mátt
búast við því að hann léti ekki af þeim eignaspjöllum
sem hann hafði þegar valdið. Var því á það fallist að
dyravörðurinn hefði, þegar hann varð fyrir tjóni, ver-
ið að afstýra refsiverðri háttsemi gestsins og ætti því
rétt á bótum úr ríkissjóði.
Málið dæmdu hæstaréttardómararnir Guðrún Er-
lendsdóttir, Árni Kolbeinsson og Garðar Gíslason.
Hilmar Magnússon hrl. flutti málið fyrir dyravörðinn
og Guðrún Margrét Árnadóttir hrl. fyrir ríkið.
Á rétt á bótum eftir átök við gest