Morgunblaðið - 12.10.2005, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 2005 33
UMRÆÐAN
147
167
198
312
368
408
464
496
532
544
675
690
699
728
731
756
809
814
822
866
967
1009
1041
1049
1095
1124
1142
1159
1180
1261
1270
1287
1385
1391
1392
1409
1438
1493
1500
1542
1613
1644
1657
1724
1725
1767
1837
1869
1891
1915
1947
1963
2038
2048
2055
2059
2129
2205
2282
2312
2336
2338
2355
2426
2464
2470
2484
2562
2601
2617
2676
2830
2909
2916
3032
3086
3138
3141
3166
3201
3246
3324
3386
3406
3491
3513
3629
3630
3683
3702
3739
3760
3874
3893
3994
4103
4134
4231
4356
4393
4509
4624
4675
4703
4715
4722
4882
4915
4938
5037
5042
5095
5100
5145
5303
5313
5356
5357
5412
5447
5526
5531
5555
5618
5624
5645
5693
5800
5822
5947
6024
6025
6242
6263
6317
6323
6415
6651
6735
6759
6846
6876
6906
6944
6951
6956
7003
7021
7095
7112
7166
7280
7291
7342
7424
7637
7739
7756
7814
7816
7822
7831
7920
7924
7960
7973
7995
8009
8012
8027
8032
8038
8168
8462
8513
8575
8600
8653
8728
8730
8758
8785
8896
9108
9121
9149
9205
9332
9392
9482
9548
9569
9671
9774
9902
9945
10011
10104
10117
10173
10226
10353
10452
10527
10563
10641
10678
10679
10769
11014
11058
11090
11178
11320
11380
11434
11567
11675
11697
11771
11815
11915
11936
11960
12014
12055
12262
12350
12367
12469
12649
12668
12729
12876
12928
12946
13043
13115
13170
13421
13443
13559
13657
13723
13737
13783
13815
13897
13965
14009
14056
14059
14136
14149
14245
14252
14390
14424
14497
14582
14617
14664
14787
14809
14837
14934
14950
14964
14988
15009
15048
15142
15249
15280
15345
15352
15649
15766
15800
15817
15898
15917
16027
16035
16067
16087
16262
16285
16424
16462
16763
16954
16982
17103
17275
17542
17584
17623
17711
17805
17854
17869
17870
18005
18037
18042
18124
18190
18206
18229
18290
18398
18428
18438
18472
18541
18586
18588
18616
18635
18762
18916
19024
19043
19137
19191
19357
19492
19516
19556
19631
19738
19739
19767
19771
19772
19892
19986
20137
20161
20383
20387
20426
20449
20469
20505
20518
20523
20558
20641
20651
20720
20732
20817
20878
20885
20977
20980
20985
21062
21209
21257
21279
21340
21481
21491
21520
21582
21622
21725
21754
21820
21900
21945
21961
21986
22016
22050
22063
22083
22129
22139
22148
22243
22253
22261
22295
22312
22335
22352
22384
22403
22584
22727
22733
22770
22803
22918
22995
23060
23119
23124
23135
23140
23174
23183
23205
23280
23508
23520
23531
23676
23723
23754
23850
23957
23962
23972
24010
24017
24133
24144
24297
24311
24336
24379
24499
24577
24583
24695
24717
24719
24738
24768
24819
24887
24957
25010
25036
25143
25199
25211
25275
25359
25360
25475
25517
25562
25567
25575
25582
25586
25626
25706
25771
25801
25903
25921
25931
26110
26185
26237
26581
26613
26672
26765
26790
26883
26884
26934
26957
27053
27219
27234
27285
27444
27487
27547
27551
27714
27743
27779
27960
27998
28000
28086
28194
28198
28603
28668
28812
28819
28891
29025
29033
29037
29064
29076
29106
29263
29333
29504
29551
29567
29582
29652
29805
29842
29848
29994
30006
30041
30102
30193
30202
30283
30344
30417
30473
30685
30695
30716
30785
30876
30940
31042
31196
31208
31318
31357
31530
31639
31693
31699
31725
31778
31834
31871
31898
31909
32135
32235
32237
32348
32387
32534
32589
32645
32730
32901
32932
33031
33124
33126
33264
33362
33421
33743
33852
33859
33907
33952
34010
34032
34128
34178
34254
34286
34298
34358
34366
34488
34545
34634
34641
34684
34736
34778
34900
34921
34937
34998
35160
35178
35211
35220
35242
35311
35313
35494
35496
35608
35828
35832
35878
35963
35986
36034
36059
36088
36350
36359
36369
36485
36565
36599
36617
36639
36688
36789
36841
36937
37223
37304
37443
37448
37528
37543
37685
37694
37892
37959
37993
38002
38009
38054
38066
38099
38104
38121
38139
38144
38315
38326
38342
38343
38412
38427
38444
38477
38483
38507
38627
38631
38728
38773
38807
38812
38823
38940
38965
38976
39005
39031
39172
39214
39312
39373
39416
39514
39637
39650
39659
39682
39689
39694
39703
39762
39765
39852
40102
40161
40204
40269
40287
40310
40411
40471
40699
40726
40796
40798
40843
40909
40916
40934
40968
40976
40990
41019
41032
41101
41110
41158
41287
41298
41379
41406
41508
41604
41822
41895
41915
41953
42125
42240
42337
42348
42476
42480
42581
42620
42840
42880
42883
42929
43217
43220
43349
43364
43437
43515
43561
43650
43653
43726
43799
43822
43843
43981
44010
44076
44185
44199
44380
44455
44566
44572
44628
44757
44921
44956
45076
45207
45235
45280
45288
45309
45344
45349
45361
45366
45459
45494
45509
45659
45837
45978
46047
46104
46147
46160
46199
46393
46434
46456
46481
46519
46610
46629
46672
46737
46781
46831
46909
46930
47034
47286
47322
47400
47415
47510
47615
47630
47814
47825
47842
48030
48041
48067
48102
48134
48146
48157
48218
48243
48322
48421
48485
48547
48658
48740
48800
48862
48918
48992
48995
48998
49035
49083
49116
49158
49373
49716
49919
50062
50125
50191
50228
50245
50257
50262
50299
50374
50447
50578
50581
50633
50667
50723
50747
50817
50902
50923
50947
50971
51007
51027
51129
51158
51231
51251
51280
51404
51414
51509
51532
51610
51672
51696
51749
51772
51784
51832
51975
52029
52063
52117
52131
52188
52266
52297
52395
52413
52485
52509
52565
52593
52603
52785
52894
52932
52961
53210
53211
53289
53340
53427
53603
53666
53725
53821
53863
53864
53925
53955
53999
54003
54177
54194
54206
54370
54377
54480
54495
54589
54622
54639
54646
54659
54671
54711
54713
54745
54919
54930
54970
54972
54977
55020
55249
55276
55370
55451
55495
55529
55612
55665
55759
55763
55802
55815
55818
55865
55935
55974
56003
56040
56131
56181
56340
56345
56353
56458
56543
56595
56613
56677
56729
56893
56917
57014
57090
57124
57136
57173
57179
57224
57300
57331
57333
57369
57384
57430
57605
57646
57652
57784
57798
57844
57863
57931
57937
58117
58127
58265
58293
58411
58544
58560
58640
58663
58688
58802
58830
58919
58999
59016
59020
59031
59045
59059
59150
59159
59214
59237
59378
59449
59565
59595
59630
59688
59719
59732
59757
59764
59781
59834
59847
59972
Vinningaskrá
Í hverjum aðalútdrætti eru dregnar út tvær tveggja stafa tölur og allir eigendur miða
sem enda á þeim tveggja stafa tölum fá vinning. Vinningur á einfalda miða er
5.000 kr. en 25.000 kr. á trompmiða.
Allar tölur eru birtar með fyrirvara um prentvillur.
Kr. 5.000 Kr. 25.000 94
Ef tveir síðustu tölustafirnir í númerinu eru:
16588 16590
436 4051 11634 48237
Aðalútdráttur 10. flokks, 11. október 2005
Kr. 5.000.000 TROMP
TROMP
TROMP
TROMP
Kr. 25.000.000
Kr. 50.000 Kr. 250.000
Kr. 200.000 Kr. 1.000.000
Kr. 100.000 Kr. 500.000
16589
5877
9726
11292
13259
18184
33383
47797
55620
56591
58054
TROMPKr. 15.000 Kr. 75.000
TROMP
70
ÞAÐ HEFUR verið ánægjulegt
að horfa á ungt og vel menntað fólk
taka til hendinni nú þegar tækifærin
gefast með stórauknu sjálfstæði og
frelsi.
Seðlabankinn gerði mörgum bylt
við nýlega, en hann hefur nú stundað
það nokkuð lengi að hækka stýri-
vexti. Á sínum tíma mat ég það svo
að Seðlabankinn færi of fljótt af stað.
Þá var orðið ljóst að stýrivextir
Seðlabankans voru orðnir máttlaust
verkfæri í baráttunni við verðbólg-
una við þetta hátt vaxtastig. Það
vegna stóraukinna umsvifa og sjálf-
stæðis bankakerfisins. Hins vegar
styrktu háir vextir íslensku krónuna,
sem ekki var ástæða til. Núna verð
ég að viðurkenna að þótt ég hafi haft
rétt fyrir mér og stýrivextir séu enn
máttlausari nú en áður, er ekki mik-
ill skaði skeður. Atvinnulífið, meira
að segja útgerðin, þolir þessa sterku
krónu merkilega vel. Þótt viss at-
vinnustarfsemi verði óarðbær, verð-
um við að vera reiðubúin að þola eðli-
lega þróun í þeim efnum. Krónan
þarf samt að veikjast eitthvað, en við
getum leyft okkur að vona að slík
veiking þurfi ekki að vera nema
tímabundin. Þenslan er óbuguð, en
vextir fylgja almennt ekki stýrivöxt-
um. Vextir eru hættulega háir og
vonandi þurfum við ekki langvarandi
kreppu til að þeir lækki.
Hvaða verðbólgu eru menn að tala
um. Jú, hækkun á verðlagsvísitölu
hefur mælst yfir 4%, en er það mik-
ið? Hér er einkum um að ræða
hækkun á íbúðarhúsnæði, en það er
ekki nema eðlilegt að okkur finnist
húsnæðið verðmætara núna, eftir að
við höfum þurft að lifa við mælingu
raunvirðis með verðbindingu nú í
mörg ár og getum ekki lengur greitt
húsnæðið með verðbólgu. Hér er því
um verðleiðréttingu að ræða, ekki
verðbólgu. Það er okkar þjóðaríþrótt
að leggja okkar sparnað í húsnæði
og ekkert nema gott um það að
segja, ef bankarnir vilja aðstoða okk-
ur við það. Að vísu mættu þeir gjarn-
an stuðla betur að peningalegum
sparnaði einnig. Einhverjir hafa ver-
ið að taka út húsnæðissparnaðinn og
eyða honum í bíla eða annað. Jú, við
erum með þenslu og sterk króna
hjálpar þar til. Við horfum á umtals-
verðan viðskiptahalla. En er hann
ekki aðallega vegna tímabundinnar
fjárfestingar? Er veruleg hætta á
viðvarandi viðskiptahalla? Það er
ýmsu háð væntanlega.
Við verðum að meta þetta út frá
nýjum forsendum í getu þjóðarbús-
ins til aukinna afkasta. Við megum
ekki láta bjartsýni víkja fyrir böl-
móði að óþörfu. En, það er vissulega
ekki sjálfgefið að við höldum fengn-
um hlut.
Við erum að upplifa umtalsverða
kaupmáttaraukningu, loksins.
Verkalýðsforystan verður að leggja
efnislegt mat á verðbólguna, ekki
bara formlegt með vísan til handval-
inna vikmarka Seðlabankans. Nú er
ekki efni til að bjarga málum með
matarskattslækkun eins og svo
glæsilega var gert síðast. Frekar
mætti nefna eitthvað til stuðnings
þeim tekjulágu, eins og hækkun
skattleysismarka. Raunar ættu þeir
sem berjast fyrir einu skattþrepi að
vera ánægðir með hækkun persónu-
afsláttar, því þá eru ekki rök fyrir
fleiri þrepum, stighækkun skattsins
væri orðin nægjanleg. Getum við
haldið þessum kaupmætti eða jafn-
vel bætt hann frekar? Ef svarið er
já, þá er neyslan hugsanlega ekki
svo voðalega mikil að ástæða sé til að
óttast þensluna svo mjög.
Í svo litlu og frjálsu hagkerfi sem
okkar, munu ýmsar hagstærðir
sveiflast mun meira en þykir eðlilegt
í stærri löndum. Þolum við þetta, eða
eigum við að leita til stóra bróður og
koma okkur í skjól bandalaga. Það
væri gaman að láta reyna á sjálf-
stæðið aðeins lengur. Það er einmitt
við aðstæður eins og nú ríkja í ís-
lensku viðskiptalífi, þegar miklar
breytingar á mikilvægum und-
irstöðum hafa orðið, að ekki dugar
að höfða til þekkts sögulegs sam-
hengis efnahagsstærðanna. Við
verðum að skilja forsendur sam-
hengisins.
Efnahagsmál
Halldór I. Elíasson
fjallar um efnahagsmál
’Í svo litlu og frjálsuhagkerfi sem okkar,
munu ýmsar hagstærðir
sveiflast mun meira en
þykir eðlilegt í stærri
löndum. ‘
Halldór I. Elíasson
Höfundur er prófessor í
stærðfræði við HÍ.
Jónína Benediktsdóttir: Sem
dæmi um kaldrifjaðan siðblind-
an mann fyrri tíma má nefna
Rockefeller sem Hare telur
einn spilltasta mógúl spilltustu
tíma...
Prófkjörsgreinar á mbl.is
www.mbl.is/profkjor
PRÓFKJÖR
Páll Gíslason, læknir, styður
Vilhjálm G. Vilhjálmsson
Baldur Dýrfjörð styður Krist-
ján Þór Júlíusson
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar
ÞAKRENNUKERFI
á öll hús – allsstaðar
Dalvegi 28 – Kópavogi
Sími 515 8700
BLIKKÁS –