Morgunblaðið - 17.12.2005, Qupperneq 59

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 2005 59
UMRÆÐAN

 




  
 
 

 
 
 
 

 
 
 
 
  
  
 
 
  

 
 
 
  

 
 
 
!  
næ
st
F rásagnir sem l‡sa raunverulegum glæpa-málumog a›fer›um lögreglumannanna sem
fást vi› a› leysa flau. Í bókinni er l‡st n‡legum
íslenskum og norrænum sakamálum, sem vöktu
mikla athygli. Spennandi lesning, sem gefur um lei›
raunsanna mynd af ranghverfunni á samfélaginu
og réttvísinni a› störfum.
Trygg›u flér eintak
af alvöru „krimma“.
EITT það versta sem reykinga-
menn geta gert er að
ákveða að hætta að
reykja á miðnætti um
áramót eða reyna að
drepa í til frambúðar
snemma þann 1. jan-
úar. Það er kannski
ekki ómögulegt að
hætta á þessum degi
en fólk er yfirleitt að
gera sér lífið miklu
erfiðara en það þarf
að vera. Um áramót
eru margir í óhóflegu
neyslumunstri, jafnt
á mat og drykk. Í
andrúmslofti undanláts- og eft-
irlátssemi getur verið geysilega
erfitt að ganga á móti straumnum
eða breyta djúpstæðu vanam-
unstri, hvað þá taka á fíkn! Af
minni reynslu að dæma (og ég hef
rætt við hundruð reykingamanna í
gegnum árin) þá eru slík áramóta-
heit sjaldan virt og afleiðingarnar
eru yfirleitt skamm-
vinnar.
Með þessari stuttu
grein er ég ekki að
mæla gegn því að fólk
setji sér áramótaheit
sem snúa að því að
hætta að reykja. Þvert
á móti. Vel undirbúið
reykstopp á við nánast
hvenær sem er á árinu
– að undanskildum 1.
janúar.
Tíminn eftir áramót
er oft kjörinn til að
endurskoða líf sitt og
hefja nýjar venjur. Til þess að
áramótaheit haldi til frambúðar
þarf það að vera vel undirbúið.
Hið mikilvæga varðandi reyk-
stoppið er að vita hvernig maður
ætlar að bera sig að, hvað maður
ætlar að gera í staðinn, hvernig
maður ætlar að takast á við nikó-
tínfráhvarf og hvernig maður ætl-
ar að breyta hugarfarinu til fram-
búðar. Ef þú ert í hópi þeirra sem
ætla að nota þessi áramót til að
hætta að reykja – en veist ekki al-
veg hvernig þú ætlar að bera þig
að – skaltu íhuga að fá hjálp frá
einhverjum sem hefur náð árangri
og mundu, ekki hætta fyrr en eftir
1. janúar.
Ekki hætta að
reykja 1. janúar!
Guðjón Bergmann fjallar um
áramótaheit og reykingar
Guðjón Bergmann
’Til þess að áramóta-heit haldi til frambúðar
þarf það að vera vel
undirbúið.‘
Höfundur hefur haldið námskeið til
að hjálpa fólki að hætta að reykja frá
árinu 1997.
NÝSAMÞYKKT lög um úr-
vinnslugjald gefa fyrirtækjum kost
á að hagræða hjá sér við meðferð
og losun á umbúðum.
Sem dæmi gætu
verslanir lækkað
kostnað við gámal-
eigu, flutning og úr-
vinnslu umbúða.
Samkvæmt lögunum
bera allar umbúðir úr
pappa, pappír og
plasti úrvinnslugjald
frá og með 1. janúar
2006. Ber innflytj-
endum og framleið-
endum að annast og/
eða greiða fyrir úr-
vinnslu þeirra umbúða sem
viðkomandi setur á markað, þ.e.
endurnýtingu, endurvinnslu eða
förgun. Á þetta bæði við um um-
búðir utan um vöru og umbúðir
sem fluttar eru inn sem slíkar eða
framleiddar hér og settar á mark-
að.
Mengunarbótareglan
Með lagasetningu þessari eru Ís-
lendingar að sinna skyldum sem
þeir hafa gengist undir með þátt-
töku í Evrópska efnahagssvæðinu.
Álagning úrvinnslugjalds er í sam-
ræmi við mengunarbótaregluna,
þ.e. að sá sem mengar ber kostn-
aðinn af menguninni. Úrvinnslu-
gjald á einnig að virka
sem hvati til að minnka
umbúðanotkun og vekja
forráðamenn fyrirtækja
til vitundar um hvernig
koma megi í veg fyrir
eða draga úr áhrifum
umbúða á umhverfið
eins og kostur er. Ein-
faldasta leiðin er auð-
vitað að minnka magn
umbúða en markmiðið
hlýtur að vera að
minnka magn þess um-
búðaúrgangs sem farga
þarf endanlega, t.d. urða.
Eftirmarkaður með umbúðir
Úrvinnslugjald rennur í Úr-
vinnslusjóð sem síðan greiðir skil-
greindum aðilum, t.d. gámaþjón-
ustufyrirtækjum, fyrir að skila
pappa, pappír og plasti til úr-
vinnslu. Úrvinnslugjaldið á þannig
að standa undir kostnaði við úr-
vinnslu þessara umbúða á sama
hátt og við úrvinnslu á drykkjar-
umbúðum. Kerfinu, sem hér er
komið á, er þannig ætlað að tryggja
skil á notuðum umbúðum eða um-
búðaúrgangi.
Flokkun umbúða úr pappa, papp-
ír og plasti og greiðsla fyrir skil
þeirra breytir umbúðum, sem ann-
ars væri fargað, í verðmæti. Með
úrvinnslugjaldi myndast eftirmark-
aður með þessar umbúðir þar sem
hlutaðeigandi aðilar hafa hag af því
að sem mest af umbúðum fari í úr-
vinnslu. Með þessu fyrirkomulagi
gæti kostnaður hjá fyrirtækjum
sem nú þurfa að greiða fyrir gámal-
eigu, flutning og úrvinnslu umbúða
minnkað. Fyrirtæki sem skipta við
gámaþjónustufyrirtæki ættu að
endurskoða samninga sína í ljósi
endurgreiðslunnar sem gámaþjón-
ustufyrirtækin fá frá Úrvinnslusjóði
og þeirrar staðreyndar að förg-
unargjald mun falla á mun minni
hluta þessa úrgangs en áður. Mark-
miðið er að allir hafi hag af úr-
vinnslugjaldinu.
Jafnræðis gætt
Því verður ekki neitað að umbúð-
ir hafa félagslegt og efnahagslegt
gildi sem slíkar og því mega ráð-
stafanir eins og gripið er til með
þessum lögum ekki hafa áhrif á
kröfur um gæði eða flutning vara.
Framkvæmd laganna á enda að
vera með þeim hætti að jafnræði
ríki með rekstraraðilum og sam-
keppnisstaða þeirra raskist ekki.
Við undirbúning á framkvæmd lag-
anna var áhersla lögð á samráð
þeirra sem hagsmuna eiga að gæta
og var verkefnisstjórn skipuð
fulltrúum Úrvinnslusjóðs, Samtaka
iðnaðarins, Félags íslenskra stór-
kaupmanna, SVÞ – Samtaka versl-
unar og þjónustu, Landssambands
íslenskra útvegsmanna, Tollstjóra
og tollmiðlara.
Ég hvet forráðamenn fyrirtækja
til að kynna sér lögin og gera við-
eigandi ráðstafanir vegna inn-
heimtu úrvinnslugjalds hafi þeir
ekki þegar gert það. Nánari upplýs-
ingar má nálgast á vefsvæði SVÞ –
Samtaka verslunar og þjónustu,
www. svth.is / vefsvæði Úrvinnslu-
sjóðs, www. urvinnslusjodur.is.
Fyrirtæki lækki úrvinnslukostnað
Sigurður Jónsson fjallar
um úrvinnslugjald ’Flokkun umbúða úrpappa, pappír og plasti
og greiðsla fyrir skil
þeirra breytir umbúð-
um, sem annars væri
fargað, í verðmæti.‘
Sigurður Jónsson
Höfundur er framkvæmdastjóri SVÞ
– Samtaka verslunar og þjónustu og í
stjórn Úrvinnslusjóðs.
Hlíðasmára 11, Kópavogi
sími 517 6460
www.belladonna.is
Réttu stærðirnar