Morgunblaðið - 17.12.2005, Qupperneq 61

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 2005 61
UMRÆÐAN :
Skóverslun - Kringlunni
Sími 553 2888
www.skor.is
Teg. BBA 27
Stærð 36-41
Litir: Svart, brúnt,
beige og koníak
Verð 16.995
Teg. 706
Stærð 36-41
Litur: Svart og
brúnt
Verð 12.995
Teg. 835
Stærð 36-41
Litur: Svart og
brúnt
Verð 12.995
Teg. 611
Stærð 36-41
Litur: Brúnt og
svart
Verð 12.995
Ný sending
af leður-
stígvélum
Teg. 11 F 56
Stærð 36-41
Litur: Svart og
grænt
Verð 16.995
Nýtt kortatímabil
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
VIÐTAL við Kjarval í Kirkju-
blaðinu Jólin 1947: Jóhnnes Kjarval
málari leit inn til mín fyrir skömmu.
Og eg greip tækifærið og spurði
hann tíðinda.
Hvar hefir þú aðallega dvalið í
sumar?
Í austri og
vestri, svarar
Kjarval. Um
skeið dvaldi ég að
Galtalæk og virti
fyrir mér Heklu-
eldana.
Málaðir þú
margar myndir
af Heklugosinu?
Enga sem get-
ur lýst því eins og
það er. Ég læt
ljósmyndavélina um það það sem
hún nær. Heklugosið er furðulegt og
ægilegt fyrirbrigði. þeir sem horfa á
það geta tekið undir með skáldinu.
Verður litt úr ljóði,
lamast rómur veikur.
Dvaldir þú ekki einnig fyrir vest-
an í sumar?
Jú. Á Snæfellsnesi.
Margar myndir?
Fáeinar.
Var ekki sólarlítið vestra?
Stundum. En landið á sína töfra.
Sumir staðir eru fegurstir þegar
dimmt er yfir. Einn morgun hvíldi
ég mig á melhrygg. Það var upp við
fjöllin, langt frá byggð. Snjór var
nýfallinn. Það var stór slétta fram-
undan. Eitthvað kvikt var þarna
niðri á sléttunni. Það var tófa, silf-
urlit, falleg og snyrtileg tófa. Hún
hafði stór, dökk augu. Hún kom hér
um bil fast að mér, þar sem ég sat
undir steini á melnum. Þá tók hún
eftir mér og nam staðar. Ég sagði
við hana: „Þú getur verið róleg. Ég
er ekki í neinum veiðihug.“ Tófur
skilja íslensku. Þessi hlustaði gaum-
gæfilega á mig. Svo breytti hún of-
urlítið um stefnu og hélt leiðar sinn-
ar.
Öðru skipti elti mig lítil mús. Ég
fór að tala við hana. Hún hægði á
sér, kúrði sig niður og hlustaði.
Þetta var á sléttum malarvegi. Hún
hafði víst gaman af að ganga eftir
svona góðum vegi. Það var tilbreyt-
ing frá því að klöngrast um úfið
hraunið eða vaða mosann. „Það er
náttúrulega slétt og ágætt að ganga
hérna,“ sagði ég við hana. „En það
fara bílar hér um stundum, svo þú
skalt fara gætilega. Það er ekki víst,
að þeir taki eftir þér, þó ég geri
það.“ Svo hélt ég áfram. Hún fór
líka af stað og hljóp eins og hún gat,
til þess að geta orðið mér samferða.
Og ég hélt lengi áfram að tala við
hana. En menn geta ekki alltaf orðið
samferða ekki heldur menn og mýs.
Hún sveigði af veginum útá hraunið
og mosann. Þar fann hún ofurlitla
holu og hvarf þar inn. Að vörmu
spori kom hún aftur út í holudyrnar
og horfði lengi á eftir mér. Ég veif-
aði til hennar í kveðjuskyni og svo
skildi með okkur.
Heldurðu að þú málir ekki ein-
hverntíma músina og tófuna? Spurði
ég.
Það væri stórt verkefni svaraði
Kjarval.
S.S. Tilvitnun lýkur.
Minning, stolt, eilífð, hægt er að
skrifa um, hægt er að mála, hægt er
að elska, hægt er að vera stolt af
því.
Er manneskjan skynsöm, sagt er
að skynsemi sé eðlishvöt. Tígr-
isdýrið þarf að nota eðlishvöt sína til
að ná í bráðina til að gefa ungum
sínum.
Manneskjan er elskuð og hún
elskar.
Hún elskar fjall, hún elskar jeppa,
hún elskar börnin, hún elskar nátt-
úruna, hún elskar allt sem gefur
henni og hún gefur líka, hún ræktar
garðinn, ræktar börnin sem enginn
vill missa, að uppgvötva að elska er
eitt markmið í lífinu, að hafa misst
barn sitt eða einn nákominn þarf
aðauðnast ást og umhyggju og von á
ný. Að geta hlustað á náttúruna þarf
manneskjan að vera nálægt henni,
einsog dýrin þau eru næm fyrir
náttúruhamförum. Svo manneskjan
geti bjargað sér þarf hún að hlusta
af alúð á dýrin og náttúruna, bera
virðingu fyrir henni. Hægt er að
koma í veg fyrir miklar hörmungar
eins og þegar litla stúlkan elti
krumma og hún bjargaðist frá
hraunflóði. Rækta þarf sálina og
upphefja hana og hlúa að henni. Það
kemur í veg fyrir að ungir karlmenn
og konur verði þunglynd og kom-
andi kynslóð vaxi og dafni. Óttist
eigi hann er hér, segir hann og við
erum hér og við erum með krafta í
kringum okkur núna og höldum því
áfram fyrir barnið í náttúrunni.
Einsog Halldór Laxness skrifaði
fyrstu bók um ungu stúlkuna sem
langar að elska og vera elskuð. Sem
er tákn Íslands í fegurstu mynd
unglingsins. Verndum náttúru Ís-
lands.
Mótmæli vegna stórvikjanna.
Mottó: verum nægjusöm á verald-
legum hlutum, eflum fegurðuna í
hjartslætti nattúrunnar. Eflum ný-
sköpun og sjálfstæði.
HULDA VILHJÁLMSDÓTTIR
listakona.
Vinnur Ísland, hrópar sonur minn
Frá Huldu Vilhjálmsdóttur:
Huldu
Vilhjálmsdóttir
HIÐ árlega Meistaramót Íslands í
víkingaskák var haldið fyrir upp-
haf jólahalds. Mótið fór fram á
heimili Magnúsar Ólafssonar höf-
undar leiksins, sem síðan gaf
keppendum vegleg verðlaun. For-
láta heimasmíðaða víkinga. Sig-
urvegari varð Gunnar Fr. Rún-
arsson og var þetta í fyrsta skipti
sem Gunnar nær titlinum, en hann
hefur þurft að verma annað sætið
frá árinu 2002, annaðhvort tapað á
hlutkesti eða í lokaeinvígi. Sveinn
Ingi Sveinsson sigurvegari síðustu
ára varð að láta sér lynda annað
sætið.
Víkingaklúbburinn er sá eini
sem starfræktur er í Reykjavík,
en Vestfirðingar hafa haldið sín
eigin mót (sem þeir kalla Alheims-
meistaramót) frá árinu 1999 og
krýnt sína eigin alheimsmeistara.
Nokkuð langt er um liðið frá því
að Magnús Ólafsson samdi hið
nýja tafl. Á taflborðinu í vík-
ingatafli eru 85 sexstrendir reitir
sem skipað er í níu raðir og eru í
þremur litum. Manngangurinn er
mjög svipaður og í klassískri skák
og auðveldur þeim sem hana
kunna.
„Manngangur víkingaskák-
arinnar er auðlærður en það tekur
svolítinn tíma að átta sig á stefn-
unum á borðinu,“ sagði Friðrik
Ólafsson stórmeistari þegar hann
hafði kynnt sér taflið.
„Ég býst við að það verði að
byggja upp skákfræði fyrir vík-
ingaskákina frá grunni; þó eru
ýmsar meginreglur sem halda sér,
eins og að hafa sterkt miðborð, að
koma mönnunum fljótt fram og
veikja ekki kóngsstöðuna, en að-
ferðin til að gera það verður allt
öðruvísi í víkingaskák.“
Lokastaða:
1. Gunnar Fr. Rúnarsson 4 vinn
2. Sveinn Ingi Sveinsson 3 vinn
3. Sigurður Narfi Rúnarsson 2.
vinn
4. Halldór Ólafsson 1. vinn
5. Ólafur Guðmundsson 0 vinn
GUNNAR FREYR
RÚNARSSON,
Álftamýri 12, Reykjavík.
Víkinga-
skák
Frá Gunnari Frey
Rúnarssyni:
RÍKIDÆMI Íslendinga hefur vaxið
gríðarlega á undanförnum árum.
Það þurfti sérstakan skatt og tutt-
ugu ár til að koma upp þjóð-
arbókhlöðu fyrir um tuttugu til
fjörutíu árum. Í dag er næsta sjálf-
sagður hlutur að byggja Tónlistar-
hús, Óperuhús, Hátæknisjúkrahús,
Flugstöð og bara nefndu það.
Til skoðunar hefur verið að að
grafa göng milli lands og Vest-
mannaeyja. Kostnaður við slíka
framkvæmd er sagður gríðarlegur
og berglögin, sem þarf að fara
gegnum, óhagstæð; sprungin og
laus í sér á köflum. Í þessari grein
er kynntur annar valkostur, bygg-
ing Landeyjar við suðurströndina
tengdrar fastlandinu með brú.
Suðurlandsundirlendið er stærsta
byggilega, samfellda láglendi Ís-
lands og jafnframt stærsta land-
búnaðarsvæði landsins. Ekki vantar
byggingarland, nægt land er fyrir
borgarbyggð, íbúðarhús, atvinnu-
og þjónustuhúsnæði að ótöldu rými
fyrir flugvöll og jafnvel álver.
Vöruhöfn tryggði flutninga beint
inn á svæðið, eitthundrað sjómílum
styttri sigling er frá Evrópu heldur
en til Reykjavíkur. Frá Vest-
mannaeyjum til Landeyjar yrðu allt
eftir staðsetningu fimmtán til tutt-
ugu sjómílur. Sigling með hrað-
skreiðri ferju á milli tæki um eina
klukkustund.
Frá Suðurkjálka austur á Höfn í
Hornafirði hefur Vestmannaeyja-
höfn verið eina lífhöfnin. Í Landey
yrði önnur lífhöfn og hver veit þeg-
ar nýir tímar renna nema nýjar
eyjar með lífhöfn verði byggðar
austar, t.d. við Vík og jafnvel Ing-
ólfshöfða.
Að gera höfn beint inn í Suður-
ströndina getur reynst erfiðleikum
bundið vegna þess að stöðugur efn-
isflutningur náttúruaflanna fer
meðfram ströndinni, bæði möl og
sandur. Ef byggð væri höfn beint
inn í ströndina þyrfti stöðugt að
vinna við dýpkun innsiglingarinnar.
En höfn í Landey mundi á óveru-
legan hátt hindra efnisflutninginn
utan og innan eyjarinnar.
Hugmyndin að slíkri lausn er
ekki mín, en vonandi vekur þessi
grein umræðu og athugun.
HALLGRÍMUR AXELSSON,
verkfræðingur hjá Fagtúni ehf.
Landey
Frá Hallgrími Axelssyni: