Fréttablaðið - 20.12.2003, Síða 58

Fréttablaðið - 20.12.2003, Síða 58
Eyrarpúkinn er einhvers stað-ar á mörkum prósaljóðs og frásagnar en það er mitt að yrkja og annara að skilja,“ segir Jóhann Árelíuz skáld um sitt fyrsta verk í óbundnu máli en hann hefur meðal annars sent frá sér ljóðabækurnar Tehús ágústmánans og Par avion. „Þetta form er sprottið úr ára- löngum pælingum um efnið og reyndist að lokum það eina sem hentaði mínum bernskubrekum. Og ljóðið er þarna á flugferð frásagnarhraðans.“ Leiðast merkimiðar Jóhann sækir yrkisefni sitt í barndóm sinn fyrir norðan. „Einhverjir myndu kannski vilja kalla þetta uppvaxtarsögu en ég nenni ekki að setja ein- hverja bókmenntafræðilega merkimiða á Eyrarpúkann því mér leiðast slíkir. Ég sat í bók- menntadeildinni í Lundi nokkr- ar annir fyrir sirka 20 árum og geispaði stórum. Mundi ég frek- ar vilja vitna í Matthías Johann- essen og viðtal hans við Lesbók Morgunblaðsins sem ég las í Hrísey en þar segir Matthías: Skáldleg tök eru alltaf ný og nota ég tækifærið og þakka hon- um fyrir þá fínu ljóðabók Fagur er dalur. Auðvitað vakir formið sí og æ fyrir manni og stundum er Eyrarpúkinn það sem kallast „call and response“ í söng og stundum „a capella“ en vonandi ætíð samhljómur síns tíðaranda. Það tók Steve Winwood ár að semja sína bestu músík (About Time) frá því að Traffic var og hét og einhver glöggur krítíker í Stokkhólmi sagði um síðustu skífu John Fogertys að það hefði tekið kappann ellefu ár að spila hana inn en hljómurinn væri svo „spontant“ að það var eins og platan hefði verið tekin upp fyr- ir hádegi í helgarbyrjun.“ Ísland best í hillingum Jóhann fluttist til Svíþjóðar þegar hann var um tvítugt og hefur búið þar í rúman aldar- fjórðung. Hann hefur ort jöfn- um höndum heima á Fróni og ytra og segir ómögulegt að segja til um hvort hann sé al- kominn heim. „Ljóðin í bókun- um mínum hafa ekkert frekar komið út í tímaröð og þannig getur þú til að mynda fundið ljóð í Tehúsi ágústmánans sem eru ort þegar ég var 19 ára en sú bók kom ekki út fyrr en ég var að nálgast fertugt. Ég hef nú stundum sagt að Ísland sé best í hillingum en verð hér löngum stundum ef skaparinn lofar enda vandi um slíkt að spá í andrá aðventunnar og mér hug- stæðast að tolla í deginum. En víst er það fiskilegt vatn Tjörn- in.“ Jólahraðlestin glepur Jóhann gefur Eyrarpúkann út sjálfur en útilokar ekki að hann muni einhvern tíma leita til stærri útgefenda með verk sín. „Ég mun skoða það í ró og næði en þykir svolítið leitt í þessu flóði að menn skuli ekki vera vakandi fyrir því þegar einhver leggur allt undir í skriftum og gefur út sjálfur á Akureyri. Ég er gamall ritstjóri og eins og ég lít á málið þá eru svoddan til- brigði oft áhugaverðari en hin árlega jólahraðlest. Við lifum á tímum síðkapítalismans og líf- erni sumra minnir á Rómverj- ana forðum þá þeir stungu páfuglsfjöðrinni í kokið og ældu til að geta étið meira og byggist vitaskuld á fjölda maura í mauraþúfunni.“ Kúpan ekki tóm Jóhann er ánægður með þær viðtökur sem Eyrarpúkinn hef- ur fengið, ekki síst fyrir norðan, og segir sagnabrunn sinn síður en svo tæmdan með bókinni án þess að hann vilji lofa nokkru um framhaldið. „Ég myndi aldrei vilja grípa fram í fyrir sjálfum mér og óskrifuðum verkum en það er augljóst að ég er bara 10 til 11 ára gamall þegar þessari bók lýkur og vonandi er eitthvað eft- ir í kollinum eða eins og Keith heitinn Richards sagði: „The skull is still left.“ Bókin hefur fengið frábærar undirtektir fyr- ir norðan og ég hef mjög gaman af því. Það er nú stundum sagt um Akureyringa að þeir séu seinteknir en viðtökurnar hafa verið prýðilegar og það hafa margir spurt mig út í manna- nöfn og önnur smáatriði sem sýnir að menn hafa lúslesið bók- ina. Og kannski ætti ég að ljóstra því upp að marggefnu til- efni að sá umtalaði Nonni í bók- inni er enginn annar en skallaknattspyrnubróðir minn Þormóður Jón Einarsson.“ Fortíðarsaga fyrir hraðsoð- inn nútímann Þrátt fyrir að fortíðin sé yrk- isefni Jóhanns segir hann form bókarinnar, með sína misstuttu kafla, „eins og sniðið fyrir þetta hraða þjóðfélag sem við lifum í. Þannig að það er gaman að heyra fólk tala um að það hafi dottið inn í bókina. Það er flétta í þessu, þetta eru ljóð og saga og einhverjir eru að tala um kvikmyndir í þessu sambandi því rennslið í bókinni er filmískt. Það sem vakti fyrir mér er að menn geti lesið Eyr- arpúkann aftur og aftur. Fyrir mér er bara einn mælikvarði á ekta bók- menntir og hann er sá að fólk lesi þær aftur, grípi til þeirra sér til andlegrar upp- lyftingar. Þess vegna er gaman að heyra að fólk er farið að kíkja aftur í hana á sjálfri jólavertíð- inni. Púkinn er á mörgum nátt- borðum og er engin einnota jóla- bók því hann heldur áfram eins og lífið sjálft. Verkið vekur upp minninga- þrá og með hæfilegri general- íseríngu getum við sagt að allt hafi verið betra í gamla daga. Víst var tilveran einfaldari um margt og bara eitt ríkisútvarp og ekkert sjónvarp að glápa á. Enda er bernskan flestum kær- asti tíminn og umhverfið sem við Eyrarpúkarnir á Akureyri ólumst upp í var feikilega frjótt og ég hef aldrei hitt Eyrarpúka á mínu skeiði sem minnist ekki þessara tíma með ánægju.“ thorarinn@frettabladid.is Við lifum á tímum síðkapítalismans 54 20. desember 2003 LAUGARDAGUR Níðsterkir og liprir KULDAGALLAR fyrir börn og fullorðna Hlýtt í vetur JÓHANN ÁRELÍUZ „Fyrir mér er bara einn mælikvarði á ekta bókmenntir og hann er sá að fólk lesi þær aftur, grípi til þeirra sér til andlegrar upplyftingar. Þess vegna er gaman að heyra að fólk er farið að kíkja aftur í hana á sjálfri jólavertíðinni. Púkinn er á mörgum náttborðum og er engin einnota jólabók því hann heldur áfram eins og lífið sjálft.“Við lifum á tímum síðkapítalismans og líferni sumra minnir á Rómverjana forðum þá þeir stungu páfuglsfjöðr- inni í kokið og ældu til að geta étið meira og byggist vitaskuld á fjölda maura í mauraþúfunni. ,, Einhverjir myndu kannski vilja kalla þetta uppvaxtarsögu en ég nenni ekki að setja ein- hverja bókmenntafræði- lega merkimiða á Eyarpúk- ann því mér leiðast slíkir. Ég sat í bókmenntadeild- inni í Lundi nokkrar annir fyrir sirka 20 árum og geispaði stórum.“ ,, Norðanskáldið Jóhann Árelíuz hefur sent frá bernskusöguna Eyrarpúkann. Jóhann er einn af þeim sem gefa út sjálfir og er forvitnilegt, nú þegar stóru bókaforlögin eiga í hatrammri samkeppni í jólabóka- flóðinu, að heyra hvað einyrkinn hefur fram að færa. SNÝR BAKI Þó svo Jóhann gefi út sjálfur núna útilokar hann ekki að leita á náðir forlaga síðar meir. „Ég mun skoða það í ró og næði en þykir svolítið leitt í þessu flóði að menn skuli ekki vera vakandi fyrir því þegar einhver leggur allt undir í skriftum og gefur út sjálfur á Akur- eyri. Ég er gamall ritstjóri og eins og ég lít á málið þá eru svoddan til- brigði oft áhugaverðari en hin árlega jólahraðlest.“ FR ÉT TA B LA Ð IÐ /G VA
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.