Fréttablaðið - 17.04.2004, Side 37

LAUGARDAGUR 17. apríl 2004
GÆÐAVARA –
BETRA VERÐ!
G. FORCE profiler eru ný og glæsileg
High-Performance-dekk frá BFGoodrich. Þú
færð þessi dekk á ótrúlegu verði hjá okkur.
LEIÐANDI Í LÆGRA DEKKJAVERÐI
JEPPADEKK • FÓL KSBÍLADEKK • JEPPADEKK • FÓLKSBÍLADEKK • JEPPADEKK
Garðatorgi, Garðabæ - sími 565 6550
FÍN FYRIR SUMARDAGINN FYRSTA
stærðir 92-128
Nýkomið mikið úrval af
Petepino barnafötum.
daga. Má þar meðal annars
nefna vörur á borð við gos-
drykkina Súkkó sem var með
súkkulaðibragði, Seltzer, Ískóla
svo og fiskinasl og ýmsa mysu-
drykki á borð við Mangósopa.
Finnur Árnason, fram-
kvæmdastjóri Hagkaupa, segir
að hlutfall nýrra vörutegunda
sem teknar eru úr sölu stuttu
eftir að þær koma á markað sé á
bilinu 80-90%. „Ég held að flest-
ar rannsóknir sýni að af hverj-
um hundrað vörum sem koma á
markað séu um tíu vörur sem
halda velli í nokkur ár,“ segir
Finnur. Hagkaup hafa lagt tals-
verða áherslu á að kynna nýjar
vörur og á síðustu árum voru
nýjar vörur í Hagkaupum um
tvö þúsund talsins. „Þessi hreyf-
ing á vöruvali er miklu meiri en
fólk gerir sér grein fyrir. Það
geta bæði verið alveg nýjar vör-
ur eða ný og bætt vara sem leys-
ir eldri vöru af hólmi. Það er
ansi mikill fjöldi sem rennur í
gegn.“
Finnur segir ákveðna vöru-
flokka vera í miklum vexti og
auðveldara sé að koma vörum í
þeim að. Undanfarið hefur til
dæmis selst mikið af vörum sem
tengjast heilsu, fegurð og þæg-
indum.
Finnur segir íslenska fram-
leiðendur marga hverja vinna
vel að vöruþróun og markaðs-
setningu og tekur sem dæmi
fyrirtæki í mjólkuriðnaði. Líf-
tími mjólkurvara er samt
skammur og hluti þeirra sem er
á markaði í dag verður ef til vill
ekki lengur til á næstu árum.
Hugur neytenda kortlagður
Hjá Hagkaupum er reynt að
kortleggja hug neytenda og
rýna í kauptengdar ákvarðanir
þeirra. Finnur segir að einnig sé
fylgst með þróun á erlendum
mörkuðum. „Það eru flokkar hér
eins og ferskar kryddjurtir sem
hafa vaxið mikið eins og í Bret-
landi og Bandaríkjunum. Fæðu-
bótaefni eru líka flokkur sem
hefur vaxið mikið, sem og líf-
rænar vörur,“ segir Finnur.
Hann segir að hvorki hér á
landi né annars staðar sé hægt
að vita fyrir fram hvort vara sé
komin til að vera eða sé bóla
sem eigi eftir að springa. „Nú er
til dæmis mikil umræða um það
æði sem gripið hefur um sig hjá
Bandaríkjamönnum með kol-
vetnasnautt fæði. Margir fram-
leiðendur, sérstaklega í Banda-
ríkjunum, eru farnir að fram-
leiða kolvetnasnauðar vörur og
spurning er hvort æðið sé komið
til að vera eða verði búið eftir
smá tíma.“
Finnur segir vöxt vera í þeim
vöruflokkum þar sem mikið er
um nýjar vörur. Minni vöxtur sé
hins vegar í þeim vöruflokkum
þar sem nýjungar eru fáar.
„Þrátt fyrir að nýjungarnar lifi
ekki allar hafa þær jákvæð
áhrif á vöruflokkinn í heild sinni
og framleiðendur hagnast á því.
Það er samt engin regla í þessu.
Stundum virðist allt mjög auð-
velt og bjart en þegar kemur að
því að koma vörunni áfram virk-
ar markaðurinn allt öðruvísi,“
segir Finnur.
Ekki nógu nákvæmar upp-
lýsingar
Hallgrímur Óskarsson,
stundakennari í viðskiptafræði
við Háskóla Íslands, hefur í
samvinnu við háskóla og fyrir-
tæki erlendis rannsakað af
hverju svo margar vörur eiga
ekki upp á pallborðið hjá neyt-
endum. Hallgrímur segir skýr-
ingarnar geta verið margar, til
dæmis að fyrirtæki rannsaki
markaðinn ekki nægilega vel
áður en vöruframleiðsla hefst.
„En það getur samt ekki verið
nægilegur hluti skýringarinnar
því fjárfesting í markaðsrann-
sóknum í Bandaríkjunum hefur
aukist um 40% frá árinu 1995 til
2003. Skýring margra er því sú
að þau tól sem fyrirtæki nota til
að rannsaka þarfir viðskipta-
vina skili ekki nægilega ná-
kvæmum upplýsingum,“ segir
Hallgrímur og á þá við tól eins
og skoðanakannanir og rýni-
hópa.
Hallgrímur er jafnframt
framkvæmdastjóri markaðs-
fyrirtækisins Fortuna sem hef-
ur einkarétt á Íslandi á svokall-
aðri ZMET-aðferðafræði sem
Harvard-prófessorinn Gerald
Zaltman hannaði. Samkvæmt
Zaltman ná tól eins og rýnihópar
aðeins að fanga 5% af þeim
hugsunum sem tengjast kaup-
tengdum ákvörðunum. „Að-
ferðafræði Zaltmans felst í því
að reyna að fanga þær hugsanir
sem eru í undirmeðvitundinni á
meðan hefðbundnar markaðs-
rannsóknir reyna að lesa hvað
er fremst í meðvitaðri hugsun
neytandans,“ útskýrir Hallgrím-
ur. „Fólk getur sagt í skoðana-
könnunum að það hafi áhuga á
tiltekinni vöru en þegar reynir á
kaupir það hana í mörgum til-
fellum ekki. Upplýsingarnar um
að fólk ætli ekki að kaupa vör-
una leynast oft í undirmeðvit-
undinni.“
Betra fyrir neytendur?
Hallgrímur býst við að á
næsta áratug verði þróunin sú
að hlutfall á þeim vörum sem
falla af markaði lækki úr 80%
niður fyrir 50%. „Það á að vera
forgangskrafa allra fyrirtækja
að markaðsfé beri ávöxtun en
ekki neikvæða ávöxtun,“ segir
Hallgrímur. En má þá búast við
að það komi neytendum til
góða? „Vörur sem neytendur
hafa ekki áhuga á hverfa í það
minnsta að hluta til þannig að
það eru meiri líkur á að nýjar
vörur sem koma á markað
gangi eftir og neytendur hafi
þörf fyrir þær. Ein af niður-
stöðunum sem ég bind vonir við
er að með breyttu landslagi
lækki fyrirtæki markaðskostn-
aðinn og nýti hann betur, sem
skilar sér síðan vonandi í lægra
vöruverði.“
kristjan@frettabladid.is
engan hljómgrunn