Tíminn - 21.12.1972, Side 61

JOLABLAÐ 1972
TÍMINN
61
Sögur fara af hlunnindum
ykkar flugfélagsmanna.
Hvað er hæft i þvi?
Þú átt við afsláttarförin? Já,
sérhvert flugfélag veitir starfs-
fólki sinu ivilnanir i mynd
afsláttarfara, þegar sæti eru ella
laus. Þetta er mjög mismunandi,
þetta frá 50% upp i 90% afslátt og
jafnvel 100% afslátt fyrir elztu
starfsmenn, takmarkaður fjöldi
miða á ári. Hlunnindi þessi taka
einnig til skyldmenna eftir
ákveðnum reglum og nærri lætur,
að að meðaltali noti hver starfs-
maður afsláttarmiða á ári fyrir
sig og fjölskyldu sina. Þá ber
einnig að geta gagnkvæmra
hlunninda flugfélaga á milli til
handa starfsmönnum. I þessu
sambandi er og á það að lita, að
ýmsar stéttir flugsins, t.d.
áhafnir skipta samkvæmt samn-
ingum orlofi sinu i tvennt, sumar-
og vetrarleyfi. Undantekningar-
litið æskja flugliðar að taka
sumarleyfið sitt hér heima, i
frjálsum fjallasal Islands, en nota
sér frekar afsláttarförin til utan-
landsferða á vetrum.
Hvað er að segja um starfs-
mannafjölda og starfs-
mannaþörf?
Fyrir 20 árum voru starfsmenn
40 talsins, fyrir 10 árum 300, i
árslok 1971 voru þeir tæpir
1300. Þar af 700 á íslandi. Á
sumrin munu vera á að gizka 200-
300 fleiri að störfum en i árslok,
svo að sumarmánuðina hafa
■starfsmenn eftir þvi verið 1500-
1600 alls, bæði vegna aukinna um-
svifa og orlofs fastráðins starfs-
fólks.
Um starfsmannaþörf á næsta
ári er allt enn óráðið, nema hvað
Jón Júliusson — Starfsmannahald.
við munum auglýsa eftir flug-
freyjum á næstunni. Það er ein-
sýnt, að okkur verður fast i hendi
um mannskapsaukningu á
næsta ári. Hins vegar er það hæg-
ara ort en gjört, þar sem hið
ójafna farþegastreymi vinnur á
móti öllum hagræðingaráformum
hér að lútandi. Vetraráætlunin,
þótt mjóslegin sé, krefst sins lág-
marksmannafla, sem nýtist mis-
jafnlega, og á sumrin, þegar
fluttir eru e.t.v. 1500 farþegar á
dag, verður að manna útgerðina
vel.
Ég sé^að þú hefur tölur
allar á hraðbergi. Eru ein-
hverjar fleiri tölur, sem
eftir má hafa?
Við drögum saman ýmsan fróð-
leik svona undir áramótin, en
ei veit ég, hvort það er serdeilis
áhugavert. Heldurðu, að lesendur
hafi áhuga á að vita, að meðal-
aldur starfsfólks Loftleiða er 32
ár, þar af stjórn og deildarstjórar
elztir, 47 ára að meðalaldri, en
flugfreyjur yngstar, meðalaldur
24 ár (s.l. sumar), svo enn er
meðalaldur þeirra a.m.k. langt
frá peysufataöldinni. Eða yrði
nokkur fróðari að vita, að meðal-
veikindadagar skrifstofufólks á
þessu ári reynast 5,3 dagar.
Hver er þin persónulega
reynsla af starfsmanna-
stjörn?
Flestar hliðar jákvæðar, mann-
leg afskipti, félagsleg vandamál
og félagslegar lausnir heilla hug
minn. Flest mál, sem koma til
kasta starfsmannahaldarans eru
viðkvæm, „heit” og framkalla
spennu. Stundum finnst mér
starfið bókstaflega i ætt við leik-
hús, einkum við gerð kjarasamn-
inga með sinni stigandi, hápunkti
og antiklimaxi, en hættum okkur
ekki lengra út á þann hála is.
Margt er enn ógert eða hálfkarað
i hinni eiginlegu „innri”
starfsmannastjórn, t.d. sam-
bandið við einstaklinga, starfs-
þjálfun og menntun starfsmanna,
og á hvern hátt félagið geti stuðl-
að að verkgleði og starfsfyllingu
einstaklingsins. Aður fyrr voru
menn glaðir að „fá djobb hjá góðu
kompanii”, nú er öldin önnur
maður, nú vilja menn „áhugavert
starf”, og svo verða menn eðli-
lega að hafa til beggja handa, en
umfram allt starf, sem er auðugt
af mannlegum samskiptum og
fjölbreytni, „skapandi” starf, en
þannig eru þvi miður ekki nema
fá störf vaxin.
Okkur er m.ö.o. alls ekki ljóst,
hvernig bezt verður brugðizt við
nýju kynslóðinni, „grænu bylgj-
unni”, sem efast sumpart
gjarnan um „blessun vinnunnar”
i sjálfu sér, eins og sá lærði
Aristoteles, sem á að hafa sagt,
að öll launuð störf litillækki
mannsandannn, fólki, sem spyr
eins og sá gamli Cicero: „Cui
bono?” Hverjum til góðs?, fólki,
sem efast um tilgang og blessun
hinnar miklu myllu (svika-
myllu?), eða tröllamaskinu, sem
iðnvætt, mannlegt samfélag er i
dag.
Nýjar þotur, risavaxnir silfur-
fuglar, 300 farþegár, 500 far-
þegar, 800 farþegar, .... milljónir,
billjónir, trilljónir... allt er þetta
vissulega hjóm og hégómi og
einskis vert, nema maðurinn/
starfsmaðurinn fái svalað metn-
aði sinum og heilbrigðri sköp-
unar- og starfsgleði sinni ... en
hvernig — það er vandamál
morgundagsins — eða er morgun-
dagurinn kannski runninn upp?
Innkaupadeild — Starfsmannafjöldi: 7
Deildarstjóri: GUÐMUNDUR VILHJÁLMSSON
— Verkefni minnar deildar eru
fyrst og fremst innkaup og
birgðahald fyrir Loftleiðir og að
nokkru leyti einnig fyrir IAB
(International Air Bahama).
Koma J>ar til greina allir mögu-
legir hlutir, er heyra til flugrekst-
urs, hótelreksturs, skrifstofu-
halds og annars reksturs á vegum
félagsins. Undanskilið frá þessu
eru þó kaup á flugvélum, vara-
hlutum og fasteignum.
Almennt séð eiga öll innkaup að
fara fram gegnum þessa deild
eða undir eftirliti hennar, en
reyndin er sú, að mikið af inn-
kaupunumannast þeir, er þurfa að
nota viðkomandi hluti. Þegar það
á sér stað, fáum við tilkynningar
á ákveðnu formi, og við hér á
deildinni förum yfir þær og könn-
um, hvort hægt sé með tilliti til
framtiðarinnar að koma þessu á
einhvern betri veg til frambúðar.
Hér i deildinni eru starfandi 7
manns, aðallega að innkaupum,
en jafnframt að birgðahaldi. í
New York er sérstök innkaupa-
deild, er sér um daglegar þarfir
félagsins þar, og að sjálfsögðu er
mikil samvinna milli þessara
tveggja deilda.
144 milljónir
fyrir utan bensin
— Varðandi birgðahald þá er
fyrst og fremst um rekstrarvöru
til flugvéla að ræða, og einnig
þarfir þeirra til ferða, svo sem
matvöru, borðbúnað, öryggisbún-
að og jafnvel bæklinga. Nokkuð
hefur dregið úr þessari hlið
birgðahaldsins, eftir að við felld-
um niður sölu á áfengi til farþega,
til þess að taka með sér í land,
Frihöfnin i Keflavik tók yfir þá
starfsemi. Hins vegar seljum við
farþegum enn áfengi til neyzlu i
flugvélinni.
Auk þess er um að ræða birgða-
hald fyrir eldhúsið i hótelinu hér i
Reykjavik og eldhúsið i Keflavik,
jafnframt þvi, er snertir rekstur
greiðasölunnar, sem þar er.
Við höfum tollfrjálsa forða-
geymslu i Keflavik og sambæri-
legar geymslur i Luxemborg og
New York. Auk þess hefur Air
Bahama geymslu i Nassau.
Starfa samtals tiu manns i þess-
um geymslum.
— Sennilega hafa bein innkaup
héðan úr deildinni numið um 144
milljónum árið 1971 auk kaupa á
eldsneyti til flugvéla, en það er
keypt af ýmsum oliufélögum eftir
áðurgerðum samningum. Þau
kaup hafa numið um 350 milljón-
um árið 1971.
Matvælin eru
stór liður
— Matvæli eru stór liður i inn-
kaupunum. 1 heild munum við
kaupa matvæli á ári fyrir um 60
milljónir króna, auk þess sem
keypt er af hinum erlendu „cater-
ers ”, en það eru fyrirtæki, sem
selja tilbúinn mat á bökkum á er-
lendum flugvöllum eða á flug-
stöðvum. Þessi siðarnefndu kaup
hafa sennilega numið um 40
milljónum árið 1971. Eins og gef-
ur að skilja eru matvæli geypi-
lega stór liður, þar sem við erum
með mikinn farþegafjölda á okk-
ar mælikvarða og auk þess hótel
og greiðasölu á Keflavikurflug-
velli.
Þessi matvælakaup fela ekki
aðeins i sér innkaup á islenzku
hráefni til notkunar hérlendis,
heldur höfum við keypt á seinasta
ári t.d. islenzkar rækjur fyrir um
2 milljónir, flutt þær út til Luxem-
borgar og þar hafa verið fram-
leiddir rækjukokkteilar, sem
framreiddir eru á leiðinni
Luxemborg-Keflavik.
Til gamans má geta þess, að
eldhús það, er við komum upp i
Luxemborg og sér um þarfir Air
Bahama og Loftleiða, mun spara
félaginu 8 til 10 milljónir króna á
ári. Þar fer fram eigin fram-
leiðsla á mat, og auk þess eru
notaðar aðkeyptar frystar mál-
tiðir á bökkum (nú frá Þýzka-
landi), sem tilbúnir eru til
notkunar og eru geymdar i frysti-
hólfum eldhússins, þar til á þarf
að halda. Þessi leið er mjög
heppileg, m.a. vegna þess að
rýrnun verður ákaflega litil og
sérstaklega vegna þess, að i flug-
rekstri er erfitt að gera sér grein
fyrir þvi fyrir fram, hve mikið
þarf að nota hverju sinni, hve
margir farþegar fara með tiltek-
inni vél.
— Við sendum menn út á land
til að velja nautgripi, og þegar
búið er að slátra þeim og þeir
búnir að hanga, fara okkar menn
og skera skrokkana niður i bita,
sem siðan eru frystir og tilbúnir
til notkunar. Við teljum töluverð-
an sparnað að þessú, og auk þess
hefur þetta mjög mikið að segja
upp á gæði vörunnar, þ.e.a.s. dýr-
inu er slátrað og það siðan skorið
niður og fryst, i stað þess að þurfa
að afírysta til þess að skera það
niður.
— Árin 1970-71 voru ákaflega
„aktiv” að þvi leyti, að þá var
félagið að byggja viðbótarálmu
við Hótel Loftleiðir. Nú, við kaup-
um hjá öllum mögulegum þjóðum
og flytjum inn. Við höfum keypt
t.d. ávexti frá Ástraliu, hnifapör i
flugvélarnar frá Japan, og þannig
mætti lengi telja. Það gefur auga
leið, að allt getur komið til greina
i svona rekstri. Það er allt frá
stórum tækjum niður i blýanta.
— Ég nefndi áðan, að það hefðu
verið 144 milljónir, sem farið
hefðu á pöntunum héðan út úr
deildinni árið 1971. Við þá upphæð
bætast 350 milljónir vegna eld-
sneytiskaupa. Þá má gera ráð
fyrir að svokölluð venjuinnkaup
annarra^ aðila nemi um 25
milljónum á ári, og að lokum er
keypt af erlendum caterers fyrir
30-40 milljónir. Þetta gerir sam-
tals um 550 milljónir, sem deildin
hefur afskipti af. Er þá miðað við
árið 1971, sem var óvenju hátt.
Eldsneytiskaupin verða alltaf
stærsti þátturinn, og að ölium
likindum hafa þau aukizt á þessu
ári, þar sem við höfum tekið i
notkun þotu á Skandinaviu- og
London- leiðunum, og auk þess
eru tiöari ferðir á þessum leiðum,
en verið hefur.
lírcytist
lluglreyjubúningurinn?
— Vorið 1971 fóru flugfreyjur
Loftleiða i nýjan einkennisbún-
ing. Var hann teiknaður af Jóni
Þórissyni i Model Magazin og
framleiddur af þvi fyrirtæki. Um
það leyti höfðu búningar flug-
(luðmundur Vilhjálmsson — Innkaupadeild.