Fréttablaðið - 22.12.2004, Blaðsíða 67

Mál málanna undanfarna daga
hefur verið ný skýrsla um skattsvik
sem fjármálaráðuneytið birti fyrir
nokkru. Samkvæmt skýrslunni er
áætlað tekjutap ríkis og sveitarfé-
laga á bilinu 27-36 milljarðar króna
miðað við skatttekjur á árinu 2003.
Fyrir þessa upphæð væri hægt að
veita töluverða þjónustu. Til dæmis
voru heildarútgjöld menntamála-
ráðuneytisins á árinu 2003 um 33
milljarðar króna.
Af hverju stingur fólk undan skatti?
Það eru örugglega margar ástæður
fyrir því. Skattheimtan þykir óréttlát,
skatthlutfallið þykir of hátt eða það
þykir einfaldara að sleppa pappírs-
vinnunni sem fylgir því að gefa upp
til skatts. Já, eða bara eins og mað-
urinn sagði: Af því að ég get það.
Í skattsvikaskýrslunni eru ýmsar til-
lögur um hvernig megi minnka
umfang skattsvika. Spurningin er
hvernig á að haga lögum og reglum
um skattlagningu annars vegar og
viðurlögum við skattsvikum hins
vegar. Frá sjónarhóli hagfræðinnar
ættu sjónarmiðin að vera þau að
reglurnar séu þannig að allir
einstaklingar sjái sér hag í að greiða
tilskylda skatta.
Hvernig förum við að því? Í fyrsta
lagi verða skattkerfi að vera einföld
og gegnsæ þannig að allir skilji regl-
urnar án þess að þurfa að leggja á
sig mikla vinnu við að kynna sér
þær. Reglurnar þurfa að vera réttlát-
ar á þann hátt að allir séu settir und-
ir sama hatt og ekki veittar undan-
þágur til einstakra hópa skattgreið-
enda. Þá þarf skatthlutfallið að vera
nægilega lágt til að draga úr hvata
til að svindla eða stela undan skatti.
Á hinn bóginn þurfa viðurlög við
skattsvikum að vera nógu há og
nógu oft notuð til að þau virki til að
draga úr vilja til skattsvika.
Ekki má heldur gleyma því að álit al-
mennings skiptir einnig miklu máli.
Hér á landi hefur það löngum þótt
hið besta mál að gefa ekki þetta
eða hitt upp til skatts og mætti jafn-
vel telja þjóðaríþrótt. Margir hika
ekki þegar boðið er upp á nótulaus
viðskipti, sem er náttúrulega annað
orð yfir ólögleg viðskipti sem stung-
in eru undan skatti. Þannig hefur
almenningsálitið ýtt undir skattsvik-
in. Hvað er slæmt við skattsvik? Eins
og er greiða þeir löghlýðnu ýmsa
opinbera þjónustu fyrir hina sem
greiða lítið sem ekkert. Ef allir
greiddu samkvæmt lögum og regl-
um þá myndum við öll græða, ann-
aðhvort í lægri sköttum til lengri
tíma, eða með bættri opinberri
þjónustu.
ÞJÓÐARBÚSKAPURINN
KATRÍN ÓLAFSDÓTTIR
Er eitthvað að því að svíkja undan skatti?
S
kó
la
vö
rð
us
tí
g
2
•
S
ím
i 5
5
2
1
7
0
0
Rektor hlaut
verðlaunin
Guðfinna S. Bjarnadóttir, rektor
Háskólans í Reykjavik, hlaut
Viðskiptaverðlaunin 2004. Það
er Viðskiptablaðið sem stendur
að verðlaununum.
Valgerður Sverrisdóttir,
iðnaðar- og viðskiptaráðherra,
veitti verðlaunin á Grand Hótel
í gær að viðstöddu fjölmenni. Í
ávarpi ráðherrans kom fram að
vel heppnuð uppbygging skól-
ans og mikil þýðing fyrir
íslenskt viðskiptalíf hafi ráðið
valinu. Guðfinna sagðist taka
við verðlaununum fyrir hönd
skólans, stjórnenda hans,
starfsfólks og stúdenta.
Viðskiptablaðið verðlaunar
einnig frumkvöðul ársins. Í ár
hlaut Aðalheiður Héðinsdóttir,
stofnandi Kaffitárs, nafnbótina.
Hún hefur á fjórtán árum byggt
stöndugt fyrirtæki og rekur nú
fjögur kaffihús og afkastamikla
kaffibrennslu. „Með einbeittum
vilja og mikilli hugmyndaauðgi
hefur Aðalheiður þannig brotist
inn á þröngan markað sem
margir héldu að væri frátekinn
og lokaður nýjum aðilum,“ sagði
Valgerður Sverrisdóttir um
frumkvöðul ársins.
- þk
VERÐLAUNAHAFAR Aðalheiður Héðins-
dóttir, frumkvöðull ársins, Valgerður Sverr-
isdóttir viðskiptaráðherra og Guðfinna S.
Bjarnadóttir rektor, handhafi Viðskiptaverð-
launanna 2004.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/T
EI
TU
R