Fréttablaðið - 18.05.2005, Blaðsíða 36

„Ég reyni að vinna þau störf sem mér er falið
– eftir bestu samvisku og getu. Það kítlar ekk-
ert mína hégómagirnd að menn telji að ég hafi
meiri völd en ég hef. Ég er ekki að sækjast eft-
ir völdum og hef aldrei gert. Mér þykir bara
gaman að koma að rekstri og því sem tengist
þessu fyrirtæki. Ég tel mig hafa mjög mikinn
metnað fyrir héraðinu. Það er það sem við
leggjum áherslu á,“ segir Þórólfur Gíslason
kaupfélagsstjóri Kaupfélags Skagfirðinga.
Á meðan kaupfélög landsins týndu tölunni í
upphafi tíunda áratugar síðustu aldar efldist
Kaupfélag Skagfirðinga (KS) með hverju ár-
inu. Í dag er það eitt öflugasta samvinnufélag
landsins sem hefur náð að lifa mikið umbreyt-
ingarskeið íslensks atvinnulífs og uppgjöf
Sambands íslenskra samvinnufélaga. Er þetta
eitt stærsta fyrirtækið utan höfuðborgar-
svæðisins. Í þessu ferli hefur rekstur útgerð-
arhluta KS skipt miklu og segir Þórólfur þann
hluta starfseminnar hafa vaxið hratt. En ein-
nig hefur mjólkur- og kjötframleiðslan verið
að sækja verulega á. Framtíðarsýn og barátta
Þórólfs og samstarfsmanna er að skila góðum
árangri.
„Ég er búinn að vera hér síðan 1988. Sam-
starf stjórnar og stjórnenda hefur verið mjög
gott. Góður árangur er því ekki mér einum að
þakka. Að þessu koma þeir sem bera ábyrgð á
daglegum rekstri og starfsfólk samstæðunn-
ar,“ segir Þórólfur.
Á aðalfundi KS á Sauðárkróki í síðasta
mánuði var upplýst að hagnaður félagsins í
fyrra var 1,2 milljarðar króna og jókst um tæp
tvö hundruð prósent á milli ára. Inni í þeim
tölum er ekki tekið tillit til jákvæðrar afkomu
útgerðarfélagsins Skagstrendings, sem var
formlega sameinað Fiskiðju Skagfirðinga, út-
gerðararmi KS, um síðustu áramót. Kaupverð-
ið var tæpir þrír milljarðar króna. Sé horft til
ársins 2001 hefur hagnaðurinn margfaldast,
var þá um hundrað milljónir króna.
Þórólfur segir sjávarútveginn langstærstu
rekstrareininguna innan samstæðunnar. Velt-
an hafi verið nálægt fimm milljörðum króna á
síðasta ári. Í heild nam veltan tæpum sjö millj-
örðum.
SAMVINNUFÉLÖGIN DÓU
Af hverju er staða KS góð á meðan önnur kaup-
félög hafa lagt upp laupana?
„Við völdum fljótlega þá leið, eftir að erfið-
leikar komu upp hjá samvinnufélögunum í
kringum 1990, að halda okkur við blandað fé-
lag; samvinnufélag, byggðalega tengt, sem
ræki verslun, þjónustu og landbúnaðarfram-
leiðslu og svo hlutafélög um annan rekstur.
Þar er Fiskiðjan Skagfirðingur stærst og hef-
ur verið að vaxa. Árið 1988, þegar ég tók við
stöðu kaupfélagsstjóra, var sjávarútvegur um
tíu próent af veltu félagssins. Nú er hann yfir
helmingur,“ segir Þórólfur.
„Það hafa orðið miklar breytingar á sam-
félaginu hér eins og annars staðar. Flutningar
eru komnir á vegina og við rekum Vörumiðl-
un, sem sér um flutninga hér á Norðurlandi
vestra. Þetta er félag sem hefur líka verið að
vaxa. Við höfum einnig reynt að horfa á þau
tækifæri sem hafa legið fyrir okkur. Í rauninni
höfum við bara lagt áherslu á að enginn annar
gerir hlutina fyrir okkur. Við verðum að gera
þá sjálf.“
Fiskiðjan Skagfirðingur er hluthafi í Hest-
eyri sem á tæpan þriðjungshlut í Vátrygging-
arfélagi Íslands. Aðrir hluthafar í Hesteyri
eru svo Samvinnutryggingar og Skinney-
Þinganes, fjölskyldufyrirtæki Halldórs Ás-
grímssonar forsætisráðherra. Samvinnu-
tryggingar eiga einnig þriðjungshlut í VÍS og
þar er Þórólfur í stjórn. Þórólfur er hins vegar
stjórnarformaður VÍS sem er þriðji stærsti
hluthafinn í KB banka eftir samruna Kaup-
þings og Búnaðarbankans. Verðmæti þess
hlutar eru tæpir fimmtán milljarðar króna.
VÍS hefur svo verið að fjárfesta mikið í öðrum
félögum undanfarið og skilaði methagnaði á
síðasta ári.
UPPSTOKKUN S-HÓPSINS
Þórólfur vill ekki gera mikið úr þessum fjár-
festingum KS utan heimahéraðsins. KS tengist
þessum fjárfestingum í VÍS einungis í gegnum
Hesteyri. „Þetta er eina fyrirtækið utan hér-
aðsins sem við höfum fjárfest í sem einhverju
nemur. Þátttaka okkar er fyrst og fremst í
gegnum þetta félag, Hesteyri. Við höfum ekki
algjörlega viljað binda okkur við að fjárfesta
hér innan héraðsins.“
VÍS var hluti af S-hópnum svokallaða sem
keypti kjölfestuhlut í Búnaðarbankanum af
ríkinu. Þórólfur er ánægður með hvernig sá
eignarhlutur hefur ávaxtað sig í gegnum KB
banka, sem hafi þróast með mjög farsælum
hætti. Aðspurður segir hann VÍS ekki vera
órólegt með eignarhaldið þar enda búið að
ganga vel.
Um uppstokkun S-hópsins haustið 2002,
þegar leiðir nokkurra sambandsmanna skildu,
segir Þórólfur: „Þá gerðist það að menn lögðu
mismunandi áherslur á hlutina. Við tókum
okkur stöðu í Vátryggingarfélaginu og Sam-
vinnutryggingum. Aðrir tóku fjárfestingar í
olíurekstri og skiparekstri og öðru slíku fram
yfir. Það er mjög mikilvægt að ákveðinir aðil-
ar beri ábyrgð á ákveðnum þáttum.“
Þórólfur segir menn gera of mikið úr sinni
aðkomu að þessari uppstokkun og tilurð S-
hópsins. „Þessi S-hópur er eitthvað sem menn
hafa teiknað upp. Þetta er enginn formlegur
félagsskapur. Það er alls ekki hægt að líta á
þetta sem samstæða viðskiptablokk. Stað-
reyndin er sú að þetta eru sjálfstæð félög sem
hafa í sumum tilfellum kosið að vinna saman
og í öðrum ekki. Við vinnum í rauninni á við-
skiptalegum grundvelli með hinum ýmsu fyr-
irtækjum.“
UMSVIFAMIKIÐ KAUPFÉLAG
Umsvif Kaupfélags Skagfirðinga í heima-
byggð hefur að sögn viðmælenda Markaðarins
orðið til þess að menn beri blendnar tilfinning-
ar í garð fyrirtækisins. Margir þakka fyrir þá
miklu uppbyggingu sem Þórólfur og hans fólk
hefur staðið fyrir. Aðrir segja að kaupfélags-
menn noti sterka stöðu sína til að knésetja þá
sem ekki vilji vinna með þeim. Þessi óánægja
hverfist oft um persónu Þórólfs Gíslasonar og
hans nánustu samstarfsmanna, Sigurjón
Rafnsson aðstoðarkaupfélagsstjóra og Jón Eð-
vald Friðriksson framkvæmdastjóra Fiskiðj-
unnar Skagfirðing.
Sjálfur hefur hann ekki áhyggjur af því að
MIÐVIKUDAGUR 18. MAÍ 2005 MARKAÐURINN12
Ú T T E K T
Hagnaður Kaupfélags Skagfirðinga var á síðasta ári sá mesti í yfir hundrað ára sögu félagsins. Það
er stærsta fyrirtækið á Norðurlandi vestra sé horft til veltu og rekur þriðja stærsta sjávarútvegs-
fyrirtæki landsins. Á meðan samvinnufélög á Íslandi gáfu upp öndina hefur Þórólfur Gíslason kaup-
félagsstjóri stýrt KS í gegnum ólgusjó umbreytinga í íslensku atvinnulífi. Björgvin Guðmundsson
komst að því að hann er öflugur en jafnframt umdeildur í sínu heimahéraði.
Samvinnuhugsjónin lifir
Fiskiðja Sauðárkr.
100% dótturfélag
Rekstrareiningar
samvinnufélagsins
Fiskiðjan Skagfirðingur hf.
92,44% dótturfélag
Skagstrendingur hf.
50,05% dótturfélag
Skagfirðingabúð
Varmahlíð, Hofsós
& Ketilás
Vörumiðlun ehf.
100% dótturfélag
Steinullarverksm.
24,5% hlutdeildarfélag
Byggingavöruverslun Kjötafurðastöð
Þrá ehf.
50% dótturfélag
Leiðbeiningamiðst.
45,5% hlutdeildarfélag
Farsæll
33,3% hlutdeildarfélag
Mjólkursamlag
Kjarnfóðurfram-
leiðsla
Fjölnet ehf.
78,3% dótturfélag
Sparisjóður Hólahrepps
39,78% hlutdeildarfélag
Hólalax
33% hlutdeildarfélag
Þjónustuverkstæði
Loðdýrafóðurfram-
leiðsla
Norðlensk orka ehf.
78,8% dótturfélag
Norðurmjólk
Eignarhaldsfél. Hesteyri
33,3% hlutdeildarfélag
Skipaafgreiðsla Innlánsdeild
Héraðsvötn ehf.
50% dótturfélag
VÍS hf.
31% hlutdeildarfélag
Osta- & smjörsalan Samvinnutryggingar
Þátttaka í
félögum
„Við höfum
bara lagt
áherslu á
að enginn
annar gerir
hlutina fyrir
okkur. Við
verðum að
gera þá sjálf.“