Réttur


Réttur - 01.06.1915, Side 17

Réttur - 01.06.1915, Side 17
- 23 og afnota, til þess að framfleyta lífinu á. Það er sérrétt- inda og útilokunarskipulagið, sem ekkert á skilt við virki- legt réttlæti, jafnrétti, mannúð og mannfrelsi, eða nokkur þau grundvallaratriði þess siðalögmáls, sem mennirnir þó í orði kveðnu viðurkenna og þykjast fylgja. Petta er hin sanna og dýpsta orsök stríðsins. * * * Við þessar íhuganir um orsakir stríðsins, getum vér ekki komist hjá að gera samanburð milli atferlis þjóðanna í stríð- inu, lífsreglnanna, sem þar er fylgt, og breytni manna og lífsreglna í hinu svokallaða borgaralega félagslífi á friðartím- um. Og hljótum vér þá ekki að viðurkenna, að einnig þar erum vér ekki komnir lengra í siðmenningu en svo, að þar gildir aðeins vopnaður friður? Vér játum, að þar eigi full- komið réttlæti og jafnrétti að ráða, og vér þykjumst fylgja þeirri lífsreglu. En munu nú ekki einnig þar eiga sér stað hinar sömu sjónvillur um réttlætisstikuna? Er ekki einnig þar orustuvöllur, þótt ekki sé þar beitt falibyssum og sprengitólum ? Er ekki einnig þar háð sffelt stríð, fult af ranglæti og ofbeldisverkum, stríð milli stétta og einstak- linga, stríð um réttindi og sérréttindi, stríð um náttúrugæð- in og lífsþægindin, stríð um völd og virðingar, stríð milli auðs og örbirgðar, einmitt hið sama, sem þjóðirnar eru að berjast um á vígvellinum. Og þetta er eðlilegt, því það er einmitt hið borgaralega skipulag, lífsreglurnar, sem eru or- sakir alls stríðs manna og þjóða milli, sú lífsregla, að hver lifi á öðrum, hver á annars eymd og útilokun, en ekki í samhjálp, sú Iffsregla, að mennirnir berjist innbyrðis um lífsskilyrðin, en ekki í samhjálp við náttúruöflin. Þessi lífs- regla hlytur ætíð og alstaðar að kljúfa mannfólkið í stríð- andi og hatandi kynþætti, þjóðflokka, stéttir og einstak- linga; hún er rót og orsök hins eilífa stríðs, sem háð hefir verið á öllum svæðum og stigum mannlífsins; hún er and- stæða bræðralags og kærleiks hugsjónanna, hún er frumor- sök þess, sem mannkynssagan ber svo ömurlegan vott um, að hversu glæsilegar menningaröldur sem risið hafa á yf-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106

x

Réttur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.