Réttur


Réttur - 01.06.1915, Síða 28

Réttur - 01.06.1915, Síða 28
- 34 - sumar stéttir vilja ekki að sannindi, sem eru þeim í óhag, verði viðurkend, því að af þeirri viðurkenningu mundi leiða takmörkun gamalla forréttinda. F*ar sem þarf að vernda því- líka stéttahagsmuni er ekki sparað að hafa á ferli nokkurs- konar vísindalega kolkrabba til að grugga leiðina og villa sýn. En einmitt þessi staðreynd, að nú þykjast vinna að rannsókn félagsmálanna mjög margir þeir menn, sem í raun og veru leita ekki sannleikans, heldur reyna að fela hann til að bjarga fornu misrétti frá bráðum bana, gefur von um að smátt og smátt takist að greina úlfana frá hjörðinni og starfa að sannleiksleit í félagsmálum með sömu óhlutdrægni og nú er gert í þeim vísindum, er snerta dauðu náttúruna. Pá mun heldur ekki þurfa að kvíða því, að félagsfræðín verði hálli undir fæti heldur en aðrar fræðigreinar. Pað efni, sem hér er tekið til meðferðar, er eitt hið mesta þrætuepli meðal auðfræðinga og hefir verið það um langa hríð. Viðfangsefnið er að útskýra verð hlutanna, af hverju verð þeirra stafar, og hverjum lögum það er háð. Og út- skýringarnar eru aðallega tvær. Annarsvegar eru auðmenn og þeirra fylgifiskar. Peir segja, að mannlegur vilji gefi hlutunum verð og hafa myndað hina alkunnu setningu um framboð og eftirspurn. Hinsvegar eru jafnaðarmenn. Peir segja, að það sé vinnan, sem skapar verð hlutanna. Og þeir neita því þverlega, að kenningin um framboð og eft- irspurn sé frambærileg fullnaðarskýring á verðgildi hluta. Hér er því verkefnið, það að skýra frá báðum þessum kenningum, og síðan að leitast við að meta þær og að greina sannindin frá umbúðum stéttahleypidómanna. Skal þá fyrst tekin kenning auðvaldssinna. Hún er kend við flestalla háskóla um víða veröld, og gegnsýrir þess vegna meginþorra allra auðfræðisrita, sem til eru. Á íslensku má best fræðast um þessa kenningu í Viðskiftafræði Jóns Ól- afssonar, sem kend hefir verið í Verslunarskólanum und- anfarin ár. Hr. Jón Ólafsson byggir bók sína á kenningum nafnkends erlends auðfræðings, er uppi var á öldinni sem ]eið. Peirri hlið málsins er þvi best komið með að tilfæra hér skýring hr. Jóns Ólafssonar. Hann segir, að það sé
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106

x

Réttur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.