Réttur - 01.01.1957, Page 50

50
RÉTTUR
tónlistarþjóðir þeirra tíma í Evrópu. Eftir að Mozart var af barns-
aldri, hélt hann þessum ferðalögum áfram. Nú bættist líka við
löngunin að finna betri stöðu en Salzborg hafði að bjóða. Hvort-
tveggja misheppnaðist. Þegar Mózart var 23 ára, hafði faðir hans
safnað skuldum sem námu fullum árstekjum hans, í stað þess
að safna auði. Og þrátt fyrir velgengni í listinni hafði Mozart
ekki fundið neina betri stöðu. Að lokum var ekki á öðru völ en
að vera ,,fursta og erkibiskupslegur hirðorganisti og tónlistar-
meistari” í Salzborg.
Frá barnsaldri var Mozart gæddur óvenjuskarpri athyglisgáfu
og mannþekkingu. í bréfum hans er að finna gnægð frásagna
er sýna gáfur hans, gamansemi og gagnrýni. En það er fyrst árið
1781 í hinum mikla árekstri við erkibiskupinn í Salzborg, sem
ljóst verður hve persónuleiki, sjálfsvitund og borgarleg sómatil-
finnning eru orðnir sterkir þættir í skapgerð þessa unga manns.
Mozart dvaldist þá í Vín í fylgd erkibiskups. Vegna þess að hann
neitaði að framkvæma tafarlaust skipun þiskups um að fara frá
Vín fyrr en hann hafði ætlað til þess aðeins að koma bögli til
Salzborgar, skammaði biskup hann óbótaskömmum. Ur því varð
orðasenna og biskup vísaði Mózart á dyr. Mózart kvaðst líta á
þetta sem uppsögn og sagði: „Það situr við það. A morgun
skuluð þér fá það skriflega''. (Þessi atburður er kunnur af frásögn
Mózarts sjálfs úr bréfi til föður hans dags. 4. maí 1781). Uppfrá
þessu lifði Mózart laus við hirðina, af tekjum sem hann hafði af
tónsmíðum, hljómleikum og kennslu í Vín. Bæði faðir hans og
hirðráðsmaður erkibiskups, Areo greifi, lögðu fast að Mózart
að afturkalla ákvörðun sína, en árangurslaust. I mörgum bréfum
sem hann skrifaði föður sínum til Salzborgar gerir hann skýra
grein fyrir ákvörðun sinni. Það er ekki aðeins vegna ofsahaturs á
erkibiskupi að hann getur ekki snúið aftur, heldur umfram allt
vegna þess, að metnaður hans er særður. Brátt snýr hann reiði
sinni einnig gegn Areo greifa hirðráðsmanna. Hinn 20. júní 1781
skrifar hann föður sínum: