Réttur - 01.11.1965, Side 46

254
RÉTTUR
leiðslulífinu. Einm.itt í efnahagslífinu þarf lýðræðið að gera sig
meir og meir gildandi. I því sambandi eru verklýðsfélögin nú oft
á tíðum gagnrýnd, en oftast eiga þær misfellur, sem þeim eru bornar
á brýn, rót sína að rekja til þess að ríkisfyrirtæki eða yfirstjórnir
á efnahagssviðinu hafa ekki skeytt um kröfur þeirra eða að verk-
lýðsfélögin hafa dregið dám af þessum stofnunum.
En einmitt starfsemi verklýðsfélaganna verður æ þýðingarmeiri
því frekar sem sósíalistiskt lýðræði á að þróast. Nú sem stendur er
starfsemi verklýðsfélaganna ekki nærri því eins mikil og vera þyrfti.
Lenin ræðir um afstöðu verklýðsfélaganna í landi þar sem verka-
lýðurinn er við völd og segir: að vísu hafa verklýðsfélögin í þjóð-
félagi verklýðsvalda „ekki lengur þann grundvöll, sem hin efnahags-
lega itóíabarátta veitti þeim, en þau verða hins vegar — og því
miður lengi — að heyja þá efnahagslegu baráttu, se n ekki er stétta-
barátta, gegn skriffinnskuspillingu í valdatæki ráðstjórnarskipulags-
ins, baráttu fyrir efnahagslegum og andlegum hagsmunum alþýðu-
fjöldans með alls konar aðferðum og eftir ýmsum leiðum, se:n eru
framandi valdatæki ríkisins o. s. frv.“
Lenin lét sig ætíð miklu skipta hin ýmsu valdsv.ið og starfse.ri
þeirra aðilja, er með völd fóru á hverju sviði. Og því flóknari sem
þau vandamál verða, er snerta sköpun og þróun sósíalistisks lýð-
ræðis, því meiri verða afskipti almennings af lausn þe.irra, miklu
meiri en á dögum Lenins. Þetta snertir m. a. verksvið flokksins og
ríkisins, samstarf þessara aðila, starfssvið hinna einstöku ríkisfyrir-
tækja og efnahagssamtaka, verkaskiptingu ríkis og sveitastjórna,
eftirlit almennings með stjórnum og með framkvæmd ákvarðana
o. fl. o. fl.
Menn verða að minnast þess hvernig t. d. valdatæki þau, sem
öryggi ríkisins heyrði undir, voru hræðilega misnotuð á tímum
persónudýrkunarinnar. Og enn kemur það fyrir, að ekki er tekið
tillit til réttmætrar gagnrýni verkalýðsins, að gengið er fram hjá
réttum aðilum, samtökum fólksins, — svo sem fram hefur komið í
ýmsum blöðum kommúnistaflokkanna.
Við kosningar og val fulltrúa í löndum sósíalismans verður ein-
mitt sjálf þróun Iýðræðisins meira og meira alriði: Krafan, sem gerð
er til fulltrúans um að vera raunverulegur fulltrúi fólksins í sífelldu
lífrænu sambandi við það. Kosningarnar snúast ekki fyrst og fremst
um traust eða vantraust á sósíalismanum og þjóðfélagi hans, því í
augum alls þorra fólks er þj óðfélag.ið orðið þjóðfélag þess, en
spurningin verður hvernig þessu þjóðfélagi þess sé stjórnað i ein-