Réttur - 01.11.1965, Blaðsíða 59

réttur 267
bandið væri nokkur aðili að samningum félaganna í Reykjavík og
Hafnarfirði.
Samið í Rcykjavík. — Mcrkur ófangi.
Svo fór að lokum, að Vinnuveitendasambandið neyddist til að
taka upp samninga við félögin í Reykjavík og Hafnarfirði af fullri
alvöru. Þeim erfiðu samningum lauk síðari hluta dags þann 9. júlí
með undirritun samninga milli fjögurra verkalýðsfélaganna í
Reykjavík og Hafnarfirði og Verkalýðsfélagsins Þórs á Selfossi
annarsvegar og Vinnuveitendasambandsins, Vinnumálasambands-
ins og Reykjavíkurborgar hinsvegar.
Því var haldið fram í upphafi þessa máls, að þeir sanmingar séu
í röð merkari samninga verkalýðshreyfingarinnar og skal nú reynt
að finna þeim orðum nokkurn stað.
Þýðingarmestu ákvæði samninganna frá 9. júlí voru 44 stunda
vinnuvika, 4% grunnkaupshækkun, 14 daga lenging á greiðslu-
skyldu atvinnurekenda í veikinda- og slysatilfellum og eftir sömu
reglum og lögin um réttindi tíma- og vikukaupsmanna ákveða, 5%
kauphækkun eftir 2 ára starf hjá sama atvinnurekanda, ennfremur
nokkrar taxtatilfærslur, sumar allmikilvægar.
Það eru nú liðin 23 ár frá því að vinnutími verkamanna var síðast
styttur. Það var árið 1942, en þá var samið urn 8 stunda vinnudag
— 48 stunda vinnuviku — en þar áður ’hafði verið samið um vinnu-
tímastyttingu 1930 — 10 stunda vinnudag. — Það er mikið afrek
og sýnir hvorttveggja í senn, einlæga og sterka samstöðu þeirra
félaga, sem í hlut áttu, og ekki síður mikið þjóðfélagslegt vald
þeirra, að knýja fram 44 stunda vinnuviku ineð óskertu kaupi við
þær erfiðu aðstæður, að fjölmörg félög höfðu samið um 45 stunda
vinnuviku, binda í samningum það, sem ýmsir hópar verkafólks-
ins voru búnir að ná í framkvæmd, en á sinn kostnað — þ. e. með
sama kaupi pr. klst. hvort sem v.innuvikan var 44. eða 48 stundir. —
Dagurinn, sem verkalýðshreyfingunni tókst að vinna þetta mikils-
verða afrek, verður skráður með stóru lelri í sögu verkalýðssam-
takanna í landi okkar.
Það er einnig mikill atburður, þegar fyrst er gerður samningur
um, að daglaunamenn skuli eiga, eins og fjölmargar aðrar starfs-
stéttir þjóðfélagsins, rétt til launahækkana eftir starfsaldri, en fram
til þessa hefur það verið algert „tabu“ hjá Vinnuveitendasamband-
inu og er sú afstaða atvinnurekenda vissulega í samræini við þá