Réttur - 01.07.1930, Blaðsíða 22

238
MARXISMINN
[Rjettur
»Hegel ætlar, að hugsunin (það að hugsa), er hann hefir
breytt í eitthvað sjálfstætt og óháð, er hann kallar hugmynd, sé
upphaf hins raunverulega, skrifar Marx. En ég' ætla aftur á
móti, að hugmyndin sé ekkert annað en hið efnislega, er hefir
verið túlkað og þýtt í heila mannsins«. (»Auðmagnið«, 1. bindi,
formáli 2. útg'áfu).
í fullu sami'æmi við þessa efnislegu heimspeki Marx
reit Engels »Anti-During«, þar sem hann flytur slík-
ar skoðanir:
»Eining' heimsins er ekki fólgin í tilveru hans..., heldur er
hin raunverulega eining' heimsins fólgin í því, að hann er efn-
iskenndur. Og' það hefir sannazt... eftir langa og erfiða þróun
heimspeki og náttúruvísinda.... Hreyfingin er tilveruháttur efn-
isins. Aldrei nokkurs staðar hefir getið efni án hreyfingar....
Ef spurt er... 'hvað hugsun og vitund séu og' hvaöan þær séu
runnar, verður ljóst að þær hafa aðeins skapazt í heila manns-
ins, maðurinn er framleiddur af náttúrunni, og' hefir þróazt í
samræmi við umhverfi sitt. Það verður þá að öllu ljóst, að fram-
leiðsla mannsheilans (þ. e. hugsun og' vitund) er einnig' sköpuð
af náttúrunni, að hún er eigi andstæð öðru samhengi hennar,
heldur samsvarar því«.
»Hegel var »idealisti«, það er að segja í hans augum var
hugsunin eigi meira eða minna óhiutkennd mynd af hlutum eða
atburðum veruleikans, heldur voru hlutirnir þvert á móti holdi
klædd eftirmynd þeirra hugmynda, er einhversstaðar höfðu ver-
ið til, áður en heimurinn myndaðist«.
Fr. Engels samdi ritið »Ludwig Feuerbach«, þar sem
hann setur fram skoðanir þeirra Marx á heimspeki
hans. Rit þetta lét Engels prenta þá fyrst, er hann
hafði endurskoðað hið forna handrit, er þeir Marx
höfðu skrifað 1845—46 um Hegel, Feuerbach og efna-
legu söguskoðunina. í riti þessu getur að lesa:
»Hið mikla viðfangsefni allrar, en þó sérstaklega hinnar nýrri
heimspeki, er... spurningin um viðhorf og samband þess að
hugsa og vera, samband anda og' efnis (eða náttúru).... Hvort
er upphaflegra andinn eða efnið (náttúran) ?... Heimspeking-
arnir skiftast á í tvo stóra flokka, eftir því hvernig þessari
spurningu er svarað. Þeir, sem fullyrða, að andinn sé upphaf-
legri en efnið (náttúran) og gera þannig ráð fyrir einhverskon-
ar heimssköpun,... mynda flokk »ideaiismans«. Hinir, sem telja