Réttur - 01.07.1930, Síða 46

26á MARÍISMINN [Rjettur
framt tillit til hins raunverulega þróunarstigs þessa
þjóðfélags, sem og víxláhrifa milli þess og annara
þjóðfélaga getur verið grundvöllur að réttri baráttu-
högun framsækinnar stéttar. — Þá verður litið á allar
stéttir og öll lönd, ekki frá sjónarmiði ástands, heldur
hreyfingar, það er að segja ekki í kyrrstöðu, heldur
hreyfingu. (En lögmál hreyfingar eða kyrrstöðu eiga
rót sína í atvinnulegum lífsskilyrðum hverrar stéttar).
Hreyfingin verður aftur á móti eigi aðeins skoðuð frá
sjónarmiði liðins tíma, heldur og framtíðarinnar, eigi
með yfirborðsskilningi þróunarsinna (evolutionista),
er aðeins sjá hægar breytingar, heldur frá sjónarhól
þróunarspekinnar (dialektikinnar), sem sýnir
»...að í svo víðtækri og- langri þróun eru tuttugu ár sem einn
dagur, enda þótt þeir dagar geti á eftir farið, sem fela í sér
tuttugu ár. (»Bréfaskifti, 3. bindi, bls. 127).
Á sérhverju þróunarstigi og hverju augnabliki verð-
ur baráttuhögun öreiganna að taka tillit til þessarar
hlutlægu, óhjákvæmilegu þróunarspeki mannlegrar
sögu, annarsvegar með því að nota hana til að þroska
og þjálfa vitund, kraft og baráttugetu framsækinnar
stéttar á þeim tímum þegar kyrrstaða ríkir í stjórn-
málum og þróunin gengur sinn svokallaða »friðsam-
lega« snígilgang og hinsvegar með því að beina allri
þessari þjálfun að endamarki hreyfingar ákveðinn-
ar stéttar og til þess að gera hana færa um að leysa
þetta stórvægilega verkefni á þeim miklu dögum »er
feli í sér tuttugu ár«. Tvenn ummæli Marx um þetta
efni eru sérlega mikilvæg. Eru önnur í »Eymd heim-
spekinnar« um hina atvinnulegu baráttu og skipulagn-
ingu verkalýðsins, hin í »Kommúnistaávarpinu« um
hið pólitíska verkefni öreiganna. Sú fyrri hljóðar á þá
leið:
»Stóriðjan hrúgar saman á einn stað fjölda fólks, sem eigi
þekkist sín á milli. Samkeppnin skiftir því eftir hagsmunum
þess. En viðhald launanna, þetta sameiginlega. hagnaðarmál