Réttur - 01.08.1968, Blaðsíða 5

Tvennt annað mun og að nokkru hafa haft
sín áhrif.
Annað er að sá þjóðlegi metnaður, sem
eðlilega hefur aukÍ2t hjá rússnesku þjóðinni
við brautryðjendastarf hennar fyrir sósíalism-
ann sem og við þau frægðarverk, er hún
vinnur í styrjöldinni við fasismann, umhverf-
ist hjá vissum valdamönnum hennar í stór-
þjóðahroka, sem veldur því að þeir halda sig
geta sagt öðrum þjóðum og flokkum annarra
þjóða fyrir verkum. Og vilji slíkir flokkar og
slíkar þjóðir ekki hlýða, þá verði að beita þá
valdi.
Hitt er að lýðræði innan flokksins hefur
verið alltof lítið, raunverulegar frjálsar um-
ræður hafa fyrst og fremst verið á hinum
hæstu stöðum og umburðarlyndi um skoðanir
hefur verið illa séð. Vissulega var hinn sterki
agi flokksins ómissandi á tímum fasisma og
styrjaldar, en hann hefur nú markað allt líf
flokksins svo til óheilla hefur dregið — og
segir það nú til sín í afstöðunni út á við.
Dérshimorda fótumtreður Lenín?
Hefur ekki Kommúnistaflokkur Sovétríkj-
anna verið varaður við hættunni af þessum
fyrirbrigðum?
Lenín, sem alltaf var á verði gagnvart slík-
um hættum, varð strax var við þessar hættur
á fyrstu fimm árum Sovétstjórnarinnar og
varaði við þeim með hinum sterkustu orðum.
Hvað segir Lenín, þegar hann er að ræða
um það að tryggja rétt hinna einstöku þjóða
hins forna rússneska keisaraveldis til að fara
út úr sovétsambandinu? (Og Tékkóslóvakía
er þó vissulega sjálfstætt sósíalistískt ríki, sem
er ekki i sovétsambandinu).
Lenín segir, — í athugasemdum sínum um
þjóðernismálið eða „sjálfstjórnarmálið'' (30.
des. 1922):
„Undir þessum kringumstœðum er það al-
veg eðlilegt að „frelsið til úrgöngu úr sam-
bandinu”, sem við réttlcetum okkur með,
verði eins og verðlaust pappírsblað, sem er
alveg ófcert um að vernda þá íbúa Rússlands,
sem ekki eru Rússar, fyrir innrás þessa ekta
Rússa, þess stórrússneska þjóðrembingsþrjóts,
já raunverulega þess fants og ofbeldisseggs,
sem hinn venjulegi rússneski embcettismaður
er. Það er enginn efi að hin hverfandi smáa
hlutfallstala sovézkra verkamanna mun
drukkna í þessu hafi hins stórrússneska þjóð-
rembingspakks eins og fluga í mjólk.”
Og Lenín spyr á sama stað:
„... Höfum við gert af ncegri umhyggju
ráðstafanir, til þess að vernda raunverulega
þá, sem ekki eru Rússar fyrir þessum ekta
rússneska Dórshimorda?* Eg held við höfum
ekki gert þessar ráðstafanir, þó við hefðum
getað gert þær og átt að gera þær.”
Og Lenín sveigir um leið að Stalín fyrir
hatur hans á „Sozíalnationalismus" (einskon-
ar sósíalistískri þjóðernisstefnu) og varar við
slíku hatri.
Og hverju kennir Lenín um að þessi ranga
afstaða geti komið upp? Því að „við höfum í
rauninni yfirtekið gamla tækið (— hann á
við ríkisvaldið sem tæki. E.O.) frá keisaran-
um og burgeisastéttinni.” (Athugasemdir
hans 26. des. 1922) og „borið á það dálitla
sovétolíu" (Athugasemdir 30. des. 1922). Og
hann leggur gífurlega áherzlu á hvílík nauð-
syn sé að endurbæta þetta „apparat". Og síð-
an leggur Lenín alveg sérstaka áherzlu á hve
varlega einmitt stórþjóðir verði að fara gagn-
vart þeim smærri (sbr. athugasemdir hans
ritaðar 31. des. 1922) og segir:
„Þessvegna er í þessu tilfelli betra að láta
of mikið undan smáþjóðinni eða koma of
* Dérshimorda er heitið á ruddalegum lögregluþjóni í
leikriti Gogols ,,Endurskoðandinn<‘. Orðið þýðir eigin-
lega: ,,haltu-kjafti“.
129