Réttur - 01.08.1968, Blaðsíða 23

tveggja er eftir reynslu síðustu vikna meira
en nokkru sinni fyrr, og ylti þróun mála á
því einu, væri bjartsýni vissulega leyfileg.
En svo er ekki: annað höfuðskilyrði er, að
í Sovétríkjunum verði einhverjar þær breyt-
ingar, sem auki svigrúm og athafnafrelsi
Tékka. Slíkar breytingar eru vart á næsta
leyti og hlytu í öllu falli að kosta meiri háttar
átök. Þau öfl, sem svo mjög hræddust um-
bæturnar í Tékkóslóvakíu, eru ekki likleg
til að láta mótspyrnulaust undan síga, þegar
röðin kemur að þeirra eigin landi.
Stuðningur framfarasinnaðra afla erlendis
(og einungis þeirra; „stuðningur” afturhalds-
afla, sem reyna að gera sér úr málinu póli-
tíska gróðalind, er Tékkum auðvitað verri en
gagnslaus) getur haft r.okkur áhrif á fram-
vinduna. Kommúnistar og vinstrisósíalistar í
Vestur-Evrópu hafa yfirleitt tekið mjög skel-
egga afstöðu í málinu, en hún hefði haft
enn meiri áhrif, ef byltingaröfl annars staðar
í heiminum hefðu farið að dæmi þeirra. A
það hefur þó mikið vantað og víða hefur
komið fram algjört skilningsleysi (sorglegasta
dæmið er afstaða Kúbu). Róttækir vinstri-
menn í Evrópu ættu þó ekki að slíta vegna
þessa tengsl sín við Kúbu eða önnur lönd og
hreyfingar í þriðja heiminum, sem svipaða
afstöðu hafa tekið, heldur leggja sig fram
um að skýra málið fyrir þeim í alþjóðlegu
samhengi. Eitt af því, sem atburðirnir í
Tékkóslóvakíu hafa leitt í ljós, er nauðsyn
virkrar alþjóðahyggju, sem ekki sveiflast á
milli tilfinningavímu og pragmatisma, heldur
byggir á traustum þekkingarlegum forsend-
um.
(Riœða flutt á fnndi Alþýðnbandalagsins í
Rsykjavík 5. sept. 1968).
147