Réttur - 01.08.1968, Blaðsíða 6

miki'ö til móts við bana en of lítið”. Og síðar
segir hann svo:
„Pólitískt ábyrga fyrir allri þessari raun-
vernlega stórrússnesku þjóðernissinnuðu á-
róðursbaráttu verður eðlilega að gera þá
Stalín og Dzierzynski”.
Þegar Lenín sér ástæðu til þess að saka
slíka þrautreynda byltingarmenn sem þessa
tvo, annan pólskan, hinn georgiskan komm-
únista, um stótrússneskan þjóðrembing fimm
árum eftir byltinguna, þá sjáum við í hendi
vorri hvílík hættan er, sem vera þarf á verði
gegn: hættan af að valdið, ríkisvaldið, stigi
þessum mönnum til höfuðs, — hættan á að
stórþjóðin fylli þá þjóðernishroka sínum. Og
þegar slíkt gerist með slíka menn á 5 árum,
hvað getur þá gerzt með aðra á 50 árum?
Það var því ekki að ástæðulausu að Lenín
undirstrikaði í viðbótinni við bréfið, er hann
skrifaði til flokksþingsins 24. des. 1922 um
eftirmann sinn (— almennt kallað erfðaskrá
hans), að það þyrfti mann í starf flokks-
ritarans sem væri „umburðarlyndari" en Stal-
ín. (Viðbótin er rituð 4. jan. 1923).
Lenín gerði sér Ijóst hve þessi glíma við
áhrif ríkisvaldsins og stórþjóðarhrokans var
alvarleg. Það var sem draugar hins gamla
kúgunarvalds fylgdu hinu nýja ríkisvaldi al-
þýðunnar eins og skugginn og heltækju það,
ef ekki væri staðið vel á verði. Hann kvartar
yfir því í ræðu sinni á 14. flokksþinginu í
apríl 1922, síðasta flokksþinginu, er hann
sat, að ríkið „léti ekki að stjórn vilja þeirra”,
— „minnsta kosti heldur vagninn ekki alveg
eins og oft á tíðum alls ekki eins og sá, sem
situr við vagnstýrið ímyndar sér." Og hvað
smáþjóðirnar snertir þá byrjar hann hugleið-
ingar sínar 30. des. 1922 með þessum eftir-
tektarverðu orðum, sem bera hans miklu á-
byrgðartilfinningu og háa siðferðisþroska svo
gott vitni: „Mér finnst ég sé sekur gagnvart
verkamönnum Rússlands, af því ég hef ekki
blandað mér í sjálfstjórnarmálið með ncegi-
legum krafti og hörku.” Þetta segir hann,
dauðveikur maðurinn, í baráttu við lömun í
heilanum.
Viðvaranir frá hinum mikla foringja
Kommúnistaflokks Sovétríkjanna, einum
mesta stjórnmálaleiðtoga mannkynssögunnar,
vantaði því ekki.*
Og Lenín lét ekki metnaðartilfinningu fyr-
ir hönd þess stórveldis sem hann var forsætis-
ráðherra fyrir og þess mikla flokks, er hann
var foringi fyrir, hindra sig í því að bera fram
þessa gagnrýni og sjálfsgagnrýni.
Lenín vissi að það var ekki vanþörf á að
vara við. En viðvörununum var ekki skeytt.
I yfir þrjá áratugi var sovétþjóðin leynd hans
vitru varnaðarorðum, með þeim afleiðingum
að á vissu skeiði gat Dérshimorda fótum-
troðið Lenín — með nafn Leníns á vörunum.
Hræða ekki sporin?
Tvisvar sinnum voru framin ódæðisverk,
sem forysta Kommúnistaflokks Sovétríkjanna
síðan hefur viðurkennt. Bæði stöfuðu af þeim
orsökum, er Lenín hafði varað við: misbeit-
ingu ríkisvaldsins og stórveldishroka.
Hið fyrra voru málaferlin 1936-8. Ágætir
kommúnistar, — pólskir, finnskir, ungversk-
ir og rússneskir, þ. á m. margir af beztu gömlu
bolsévikkunum, — voru sakaðir um „gagn-
byltingarstarfsemi". Þorri þeirra var sendur
til fangabúða eða skotinn, en þeir, sem sam-
þykktu að blekkja heiminn með því að játa á
sig ódrýgða glæpi, settir fyrir opinberan rétt
og flestir síðan drepnir. — Ríkisvaldið í mynd
lögreglu, dómara og fangelsa var látið
drottna yfir hugsjón flokksins og afmá hina
* ,,Neistar“ þessa heftis hafa a3 geyma fleiri tilvitn-
anir í Lenín svo og í Dubcek og miðstjórnarályktun
Kommúnistaflokks Tékkóslóvakíu frá 5. apríl 196^-
Tilvitnanirnar í Lenín eru þýddar úr þýzku, 36. bindi
safnrita hans.
130