Réttur - 01.08.1968, Blaðsíða 40

RITSJA
Ru!h Worner: Olga Benario.
Dle Geschichte eines tapferen
Lebens. Buchgemeinschaft der
Freien Deutschen Jugend im Ver-
lag Neues Leben. Berlín.
Þessi ævicaga Olgu Benario,
sem minnzt var á í 3. hefti Rettar,
er ágætlega sögð og gefur góða
mynd af þeirri glæsilegu og fögru
konu og framúrskarandi kommún-
ista sem Olga Benario var. Hún
var fædd i Munchen 12. febr. 1908,
dóttir frægs sósíaldemokratisks
lögfræðings, gerðist ung virkur
kommúnisti í æskulýðssamtökum
þeirra, fluttist siðan til Berlínar og
varð þar framarlega í baráttunni,
unz hún, — eftir að hafa ásamt
öðrum frelsað félaga sinn og vin
úr fangelsi með árás á dýflissuna,
er þá vakti mikla athygli — varð
að fara úr landi 1928, og fór til
Moskvu. Vann hún þar í Alþjóða-
æckulýössambandinu unz hún
1935 fór með Prestes, er hún gift-
ist, til Brasilíu og vann bar á lau.n
með honum, unz bæði lentu i
höndum fasistanna þar — og Olga
var framseld þýzku nazistunum, er
myrtu hana í gasofnum 1942. Áður
var cagt frá dóttur hennar og
Prestos, Anitu, er hún eignaðist í
fangelsinu. Henni tókst að bjarga
úr fangelsinu og ólst hún u?p hjá
móður Prestesar i Mexikó.
Ævisaga þessi er verulega
skemmtilega skrifuð, með miklum
tilþrifum og af tinfinningahita. Höf-
undurinn Ruth Werner er eldri
kona. Hún gekk ung, 17 ára, i
Samband ungra kommúnista i
Þýzkalandi, vann á laun gegn fas-
ismanum á valdatímabili Hitlers,
varð að flýja land og dvaldi þá
víða, m. a. í Kína. Hún kynntist
Olgu þegar þær störfuðu saman í
Berlín og hefur safnað miklu efni
með aðstoð vina Olgu og félaga.
Gerir hún þetta efni svo lifandi og
óhrifarikt að sagan er aflestrar
sem ágæt skáldsaga, en er í raun-
inni hetjusaga, sem á erindi til
allra, sem vinna i sósíalistiskri
verklýðshreyfingu nútímans.
Karl Marx. Eine Biographie. Dietz
Verlag. Berlín 1967.
Margar bækur um Karl Marx og
marxismann hafa bætzt við þann
aragrúa, er fyrir var, á þessu ári
150 ára afmælis hans. Þessi bók
er 444 síður með mörgum mynd-
um, er samin af Heinrich Gemkow
i samvinnu við ýmsa fleiri. Er þetta
vel unnið verk, skiptist í sex höf-
uðkafla. Góð ritsjá, æviannáll og
persónuskýringar fylgja með. Er
þetta ævisaga, sem óhætt er að
mæla með.
The Life and Teaching of Karl
Marx by John Lewis. — Lawrence
& Wishart. London 1965.
John Lewis er heimspekingur
mik:ll og einn af beztu marxistum
Bretlands. Er þotta með beztu
ævisögum Marx og lýsingum á
kenningum hans og uppruna
þeirra. Bókin er 286 síður og
skiptist i þrjá höfuðkafla, að öllu
leyti hin vandaðasta að vinnu og
frágangi.
Bókin hefst á þessari tilvitnun
í einn af þeim rithöfundum núlif-
andi, sem er einhver harðvitugasti
andstæðingur marxismans, Dr.
Leopold Schwarzschild, en hann
segir í bók sinni ,,The Red Prussi-
an" (Rauði Prússinn) eftirfarandi:
,,Ef gefa ætti því tímabili, sem við
lifum á, eitthvert nafn, mættum við
vissulega kalla það Marx-öldina".
(,,lf a name had to be found for
the age in which we live, we might
safely call it the Marxian era").
Það er ef til vill fátt, sem sýnir
betur nesjamennsku íslenzkrar
borgarastéttar og blaða hennar og
borgaralegs menntalýðs, en þekk-
ingarleysi þessara aðila, kæruleysi
og skeytingarleysi um Marx og
marxismann, sem gengur svo langt
að tala jafnvel um þær kenningar
sem úreltar og einskis virði fyrir
samtímann. En aldrei hefur ein-
mitt hinn vestræni heimur rætt
Marx og marxismann, eins og
hann gerir nú, bandarískir háskól-
ar sízt undanþegnir.
Þessi bók John Lewis er hin
ágætasta fyrir þá, sem lesa enska
tungu og vilja kynna sér Marx og
marxismann. Hún er að vísu nokk-
uð þung eins og slíkar bækur, er
kryfja til mergjar erfiðustu vanda-
mál nútímans óhjákvæmilega
verða, — en hún á erindi til allra,
sem skilja vilja aðalstefnu okkar
tíma.
164