Réttur - 01.01.1975, Side 30

Blaðamaður „Horisont" segir mjög
skemmtilega sögu frá því hvernig hann
kynntist þessari konu:
Það var í norðurhluta Portúgal, í gamal-
dags sveitahéraði, að nokkrir róttækir fulltrú-
ar lýðstjórnarhreyfingarinnar í hinu nýja
Portúgal reyna að halda fund í sveitaþorpinu
Talhadas da Vougha í fylkinu Coimhra.
Þetta fjallaþorp hefur auðsjáanlega verið
lengi undir algerum áhrifum afturhalds og
klerkalýðs.
Fundurinn er haldinn undir berum himni,
kassi hafður fyrir ræðupúlt. Ræðumönnum
gengur illa að ná eyrum bændakvennanna í
svörtum sunnudagsbúningnum og sveitaal-
þýðunnar yfirleitt, hún er tortryggin og lok-
uð, — en 30 til 40 krakkar leika sér hins-
vegar á torginu. Skyndilega verður einhver
breyting á. Það er sem klakinn taki að þiðna.
Grannvaxin kona með dökk gleraugu hefur
allt í einu fengið sveitafólkið til áð klappa
ofurlítið og það bregður fyrir brosi á veður-
börðum andlitum bændanna.
Það var Margarida Tengarrinha, sem tal-
aði svo til hjartna þeirra og heila að þeim
skildist hvað Kommúnistaflokkurinn vildi
gera í landbúnaðarmálum. Og fyrr en varir
voru áheyrendur farnir að taka undir ræðu
hennar með „heyr"-hrópum. Henni tókst að
komást í snertingu við þetta fólk og sveita-
konurnar flykktust að henni eftir fundinn til
að spyrja hana spjörunum úr. Og hún kunni
að svara.
Síðan hittir blaðamaðurinn Margaridu aft-
ur á flokksþingi Kommúnistaflokks Portú-
gals, hinu sjöunda í röðinni og því fyrsta,
sem haldið er opinberlega og í heyranda
hljóði.
Margarida var frá því í maí 1974 vara-
maður í miðstjórn flokksins og ritstjóri blaðs-
ins „A Terra" (Jörðin), sem er bændablað
flokksins í norðurhluta Portúgals og vinnur
að því að skapa samfylkingu bænda þar.
Hún var nú einn af fulltrúum félaganna þar
norður frá á flokksþinginu — og sést hér á
myndinni í hópi þeirra: í ljósri peysu með
gleraugu.
Meira vitum við ekki um hana eða hvað
á daga hennar hefur drifið síðan hún reit þá
grein, er birtist í „Rétti" 1965. En við getum
gert okkur það í hugarlund. Og ef til vill
tekst okkur að fá að vita eitthvað um það
síðar.
II.
ALVARO CUNHAL
Frá Alvaro Cunhal var sagt nokkuð í 2. hefti Réttar sðasta árs (bls. 103—4), m.a.
frá áratuga fangelsisvist hans í dýflissum fasismans, þar af 8 ár í einangrunarklefa.
Hér skal brugðið upp svipmynd af meðferðinni á honum og þrem öðrum pólitískum
föngum í þessu ríki Nato, sem þykist vera stofnað til verndar lýðræðis og mannrétt-
inda undir handarjaðri Bandaríkjanna.
Alvaro Cunhal lýsti svo meðferðinni eftir
fyrstu handtöku sína. (Hann var þrisvar
fangelsaður, í síðasta skiptið sat hann 11
ár — 1949—60):
„Þegar ég var fangelsaður í fyrsta sinn og
neitaði að veita PIDE, leynilögreglunni, um-
beðnar upplýsingar, var ég handjárnaður og
hrundið inn í hóp af lögreglumönnum. Þeir
30