Morgunblaðið - 07.02.2006, Qupperneq 10

FORSETI Al-
þingis, Sólveig
Pétursdóttir, bað
Ögmund Jónas-
son, þingmann
Vinstrihreyfing-
arinnar – græns
framboðs, að
gæta orða sinna á
þingfundi í gær
eftir að hún mat
það svo að Ögmundur ræddi landráð
stjórnvalda þegar þau studdu inn-
rásir í Afganistan og Írak.
Atvikið varð í fyrirspurnartíma á
Alþingi, þegar Ögmundur bar fram
fyrirspurn til Björns Bjarnasonar
dómsmálaráðherra. Hann spurði
hvað vekti fyrir ráðherra að bæta
ákvæði um að stofnuð verði grein-
ingardeild hjá embætti ríkislögreglu-
stjóra, en hún á að hafa með landráð
að gera.
Björn svaraði fyrirspurninni fáu
en sagði að frumvarpið yrði rætt síð-
ar á Alþingi. Ögmundur sagðist þá
vera að ræða atriði sem mikilvægt
sé að Alþingi taki til skoðunar þar
sem verið væri að skoða breytingar
á fyrirkomulagi varnarsamnings Ís-
lands og Bandaríkjanna. Skírskotun
væri í lögum um landráð í samskipti
við Bandaríkin.
„Er ástæða til að taka hegning-
arlögin að þessu leyti til gagngerrar
endurskoðunar? Menn hafa þá horft
á óvini ríkisins. Getur verið að óvin-
ur og hugsanlegir brotamenn í þess-
um efnum sitji við stjórn ríkisins?
Ég er til dæmis að vísa í það þegar
íslensk stjórnvöld skuldbundu ís-
lensku þjóðina til árása á erlendar
þjóðir og ég er þá að sjálfsögðu að
vísa í Afganistan og Írak,“ sagði Ög-
mundur.
Landráð og stjórnvöld
Bað þá forseti Alþingis Ögmund
að gæta orða sinna, en Ögmundur
óskaði eftir rökstuðningi forseta fyr-
ir því. Sólveig svaraði því til að hún
hafi haft þá reglu að biðja þingmenn
að gæta orða sinna ef hún teldi
ástæðu til, og haga orðum sínum
þannig að þau séu til sóma. „Forseti
gat ekki betur heyrt en háttvirtur
þingmaður væri að tala um landráð í
sambandi við stjórnvöld,“ sagði Sól-
veig.
Þessu svaraði Ögmundur með orð-
unum: „Ég skal taka ábyrgð á mín-
um orðum“ og Sólveig svaraði: „For-
seti stjórnar hér þinghaldi og
áminnir þingmenn ef hann telur þörf
á.“
Forseti
Alþingis bað
þingmann
VG að gæta
orða sinna
Ögmundur
Jónasson
10 ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SKILABOÐ ráðherra og stjórnvalda hafa verið
misvísandi á undanförnum árum um hvort fleiri en
eitt álver, eða stækkun álversins í Straumsvík,
rúmist innan ákvæða Kyoto-bókunarinnar, sagði
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylk-
ingarinnar, í fyrirspurnartíma á Alþingi í gær.
Forsætisráðherra sagði ríkisstjórnina stefna á
áframhaldandi nýtingu endurnýjanlegrar orku.
Ingibjörg spurði Halldór Ásgrímsson forsætis-
ráðherra um misvísandi skilaboð ráðherra og
stjórnvalda almennt hvað varðar frekari uppbygg-
ingu álvera. Hún vitnaði í Friðrik Sophusson, for-
stjóra Landsvirkjunar, á ráðstefnu fyrir tæpum
tveimur árum síðan, þegar hann sagði rúm fyrir
eitt álver til viðbótar hér á landi á næsta áratug,
þegar heildarframleiðsla á áli næði einni milljón
tonna á ári væri komið að ákveðnum mörkum.
Ingibjörg Sólrún vitnaði einnig í Valgerði
Sverrisdóttur iðnaðarráðherra en haft var eftir
henni í útvarpsfréttum í sumar að ein milljón tonn
væri hámarkið.
„Stuttu síðar dúkka síðan upp hugmyndir um
stækkun í Straumsvík og tvö ný álver, og þá sagði
hæstvirtur umhverfisráðherra að menn væru
komnir fram úr sér í þessari umræðu, og ef af
stækkun yrði í Straumsvík væri ekki pláss fyrir
fleiri álver,“ sagði Ingibjörg.
„Treystu á mig, takið ekki
mark á umhverfisráðherra“
Hún benti enn fremur á þau orð iðnaðarráð-
herra að álver á Norðurlandi væri óháð því sem
gerðist fyrir sunnan, þó lagt yrði í stækkun í
Straumsvík og nýtt álver í Helguvík á Reykjanesi
hefði það ekki áhrif á áform á Norðurlandi.
„Þegar hún [iðnaðarráðherra] var spurð út í
ummæli hæstvirts umhverfisráðherra í þessu máli
[...] sagði hún við viðmælandann [...] „Treystu á
mig, takið ekki mark á umhverfisráðherra“,“ sagði
Ingibjörg.
Hún spurði því forsætisráðherra hvort hann
teldi pláss fyrir stækkun í Straumsvík og nýtt ál-
ver fyrir norðan innan Kyoto-bókunarinnar. Einn-
ig spurði hún hvort forsætisráðherra teldi pláss
fyrir allar þessar framkvæmdir fyrir árið 2012
innan ramma þeirra hagstjórnarmarkmiða sem
ríkisstjórnin hafi sett sér.
Ingibjörg sagði að svo megi líta á að verið sé að
teyma forsvarsmenn þriggja álfyrirtækja, sem og
þrjú sveitarfélög, á asnaeyrunum, ef verið sé að
ræða um tvö ný álver og stækkun í Straumsvík,
þegar aðeins sé möguleiki á einu af þessu þrennu.
Nýta endurnýtanlega orku áfram
Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra sagði að
fyrir liggi að áhugi sé á stækkun í Straumsvík, á
nýju álveri fyrir norðan, og á álveri í Helguvík, en
það útiloki ekki hvert annað. Einungis stækkunin í
Straumsvík geti orðið tilbúin fyrir árið 2012, ef af
henni verði, annað komi í fyrsta lagi árið 2012, lík-
lega síðar. Þær heimildir sem Ísland hafi sam-
kvæmt Kyoto-bókuninni gildi til 2012, svo þessi
viðbót komi eftir þann tíma.
„Hvað tekur við eftir 2012 vitum við ekki, og ég
hef svarað því mjög skýrt að við hljótum að gera
þá kröfu áfram að geta nýtt okkar endurnýjanlegu
orku áfram, og tekið þátt í því að minnka mengun í
heiminum með því að framleiða rafmagn með vist-
vænum hætti hér á Íslandi,“ sagði Halldór.
Ekki mögulegt að bæta
við fleiri en einu álveri?
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar, spurði Halldór Ásgrímsson forsætisráðherra hvort hægt væri að reisa fleiri en eitt nýtt álver
á landinu á næstu árum með hliðsjón af skilyrðum Kyoto-bókunarinnar um takmörkun á losun gróðurhúsalofttegunda hér á landi fram til ársins 2012.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, formaður Samfylkingarinnar
ÁSTÆÐA er til að spyrja hvort ekki
hefði átt að fara varlegar í úthlutun
loðnukvóta í ljósi lélegrar mælingar,
og jafnvel hægja á loðnuveiðum,
sagði Magnús Þór Hafsteinsson,
varaformaður Frjálslynda flokksins,
við utandagskrárumræður um stöðu
loðnustofnsins á Alþingi í gær.
Þrátt fyrir eina mestu loðnuleit
sögunnar sem staðið hefur yfir und-
anfarnar vikur hafa aðeins mælst um
600 þúsund tonn af loðnu, sem er
minnsta mæling í áratugi, sagði
Magnús Þór. Hann sagði að á grund-
velli þessa hafi verið gefinn út um
210 þúsund tonna loðnukvóti, sem sé
í samræmi við hefðir um að skilja
eftir 400 þúsund tonn til hrygningar.
Magnús setti spurningarmerki við
áreiðanleika loðnuleitarinnar, loðn-
an sé dreifð yfir stórt svæði og rann-
sóknarskipið hafi leitað þar á
löngum tíma. Því sé ástæða til að
spyrja hvort ekki hafi verið ástæða
til að fara varlega í úthlutum kvótans
í ljósi aðstæðna hér við land, og upp-
lýsinga sem hafi komið fram und-
anfarið um að hugsanlega sé verið að
fara offari við veiðarnar.
Margfalt meiri veiðar
við Ísland en Færeyjar
Ástand þorskstofnsins við Fær-
eyjar er athyglisvert samanborið við
ástand þess íslenska, sagði Magnús.
Hann benti á að þó veitt hafi verið
talsvert umfram ráðleggingar fiski-
fræðinga í Færeyjum virðist stofn-
inn standa það af sér. Þar geti verið
samhengi við litlar loðnuveiðar þar
við land, 1,3 milljónir tonna á síðasta
áratug, samanborið við loðnuveiðar
Íslendinga, sem hafa veitt 10,5 millj-
ónir tonna af loðnu.
„Þarna erum við að taka gríð-
arlega mikla næringu út úr vistkerf-
inu, og þetta hlýtur einhvers staðar
að verða til þess að eitthvað láti und-
an. Ég tel að það sé full ástæða til
þess að við förum að spyrja okkur
þeirrar spurningar hvort ekki sé
kominn tími til að fara sér aðeins
hægar í þessum efnum, þótt ég sé
alls ekki með því að mælast til þess
að loðnuveiðar verði algerlega stöðv-
aðar,“ sagði Magnús Þór.
Einar K. Guðfinnsson sjáv-
arútvegsráðherra sagði kvóta gefinn
út á grundvelli varúðarsjónarmiða,
stefnan eigi að vera sú að nýta loðnu-
stofninn til veiða, en að gera það af
mikilli varkárni, enda sé hann mik-
ilvægur hlekkur í fæðukeðju hafsins.
Ráðherra að íhuga
auknar hvalveiðar?
Guðjón Arnar Kristjánsson, for-
maður Frjálslynda flokksins, benti á
að sjávarspendýr nýti loðnuna veru-
lega, t.d. sé talið að hvalir éti árlega
fimmfalt meira en þann kvóta sem
nýlega var úthlutað. „Ég vil spyrja
hæstvirtan sjávarútvegsráðherra
hvort hæstvirtur ráðherra sé ekki í
alvöru farinn að íhuga að taka hér
upp hvalveiðar í atvinnuskyni, og
stunda veiðar af miklu meiri krafti
en við höfum gert undanfarin ár.“
Augljóst er að auka þarf rann-
sóknir á loðnustofninum, sagði Arn-
björg Sveinsdóttir, þingmaður Sjálf-
stæðisflokks. Einnig þarf að
rannsaka lífríkið í heild sinni, t.d.
samspil loðnu og þorsks eða loðnu og
hvals. Undir þetta tók Hjálmar
Árnason, þingmaður Framsókn-
arflokks, sem sagði þekkingu á
hegðun loðnunnar takmarkaða.
Óvissuþættir eins og áhrif hitastigs
og sjávarseltu sem hafi áhrif á loðnu-
gengd séu ekki nægjanlega rannsak-
aðir.
Hugsanlega ástæða til
að hægja á loðnuveiðum
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl.
13:30 í dag. Á dagskrá eru eftirfar-
andi mál: Frumvarp viðskipta- og
iðnaðarráðherra um hlutafélög og
einkahlutafélög, 1. umræða. Lög-
gilding starfsheitis, 1. umræða.
Þingmannamál.
NÝR varaþingmaður tók í gær sæti
í fyrsta skipti á Alþingi, en þá tók
Sandra Franks, varaþingmaður
Samfylkingarinnar í Suðvest-
urkjördæmi, sæti á þingi í forföllum
Rannveigar Guðmundsdóttur.
Tók sæti á Alþingi