Morgunblaðið - 25.03.2006, Síða 10

10 LAUGARDAGUR 25. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
LÁNSHÆFISMAT íslensku bank-
anna hjá matsfyrirtækjunum
Moody’s og Fitch er of hátt að mati
greiningardeildar alþjóðafjárfest-
ingarbankans JP Morgan. Deildin
sendi frá sér skýrslu í gær og telur
m.a. að fjármögnunarvandi íslensku
bankanna geti undið upp á sig.
Er í skýrslunni leitast við að svara
ýmsum spurningum sem sérfræð-
ingar bankans segja að fjárfestar
hafi spurt á umliðnum vikum.
Í skýrslunni segir að það sé mat
greiningardeildar JP Morgan að
áhætta í rekstri íslensku bankanna
sé meiri en hjá sambærilegum fyr-
irtækjum í Evrópu sem deildin fylg-
ist með. Íslensku bankarnir séu háð-
ari sveiflukenndum tekjum, hafi
minni áhættudreifingu og verulega
ójafnari fjármögnunaruppbyggingu
en búast megi við að eigi við um evr-
ópska banka sem eru með A-láns-
hæfismat, sérstaklega á Norður-
löndum.
Greiningardeildin telur hins vegar
að við núverandi aðstæður sé
áhættuálag skuldatrygginga bank-
anna (e. credit default swap) of hátt.
Bent er þó á ýmsa óvissuþætti sem
geti breytt stöðunni fljótt, svo sem
fjármögnunarvandamál, viðskipta-
tap og flókið krosseignarhald milli
bankanna og annarra íslenskra fyr-
irtækja.
Útþensla áfram
Varðandi fjármögnun íslensku
bankanna segir greiningardeild JP
Morgan að margir fjárfestar hafi að
undanförnu gert sér grein fyrir und-
irliggjandi áhættu í rekstri íslensku
bankanna vegna þeirrar hækkunar
sem orðið hefur á áhættuálagi á
skuldatryggingum þeirra. Segir í
skýrslunni að greiningardeildin telji
að þrýstingur verði á Íslendinga að
halda útþenslu sinni áfram og reiða
sig áfram á heildsölumarkaði. Þetta
geti þó út af fyrir sig orðið að vanda-
máli.
Ekki í hlutfalli við
landsframleiðslu
Greiningardeild JP Morgan segir
að þar sem Íslendingar hafi fjárfest í
útlöndum sé um að ræða íslenskar
skuldbindingar þar, þó svo að sum
þeirra fyrirtækja sem fjárfest hefur
verið í hafi áður ekkert haft með Ís-
land að gera. Vegna þessa er það
mat greiningardeildarinnar að það
sé ekki alls kostar rétt að líta á
skuldir íslensku bankanna sem hlut-
fall af íslenskri landsframleiðslu, þar
sem þær hafi að stórum hluta fjár-
magnað kaup á erlendum fyrirtækj-
um. Þá er vísað til þess að sam-
kvæmt skilgreiningu séu fjármála-
stofnanir skuldsettar.
Ein af þeim spurningum sem sér-
fræðingar greiningardeildar JP
Morgan svara í skýrslunni er hvort
þeir telji að staða íslensku bankanna
sé misjöfn. Svar þeirra er að svo sé í
raun ekki. Ef eitthvað sé þá megi þó
segja að Glitnir sé e.t.v. meira aðlað-
andi en hinir bankarnir vegna fjöl-
breyttara tekjustreymis og að því er
virðist meiri íhaldssemi í áhættu.
Hins vegar segja sérfræðingarnir að
ef fjárfestar hafi meiri áhyggjur af
Íslandi sem slíku, þá sé Kaupþing
banki heppilegastur, m.a. vegna þess
að stærstur hluti af tekjum hans
komi erlendis frá. Sérfræðingarnir
taka þó fram að lítið sé í raun upp úr
því að hafa að velja einn fram yfir
annan og segja að staða eins sé eitt-
hvað betri en hinna.
Lítill heimamarkaður
Í skýrslunni kemur fram að sér-
fræðingar JP Morgan hafa verið
spurðir um það hvort það hafi nokk-
urn tíma áður gerst að jafnlítill
markaður og sá íslenski hafi vakið
jafnmikla athygli og hann hefur gert
að undanförnu. Án þess að gefa beint
svar segja skýrsluhöfundar að það sé
líklega merki um skort á sveiflueig-
inleikum annarra markaða. Þó sé
ástæða til að benda á að á Íslandi búi
einungis 300 þúsund manns. Hinn
litli heimamarkaður bankanna eigi
þátt í óróleika fjárfesta. Ísland sé
hins vegar með einhverja mestu
vergu landsframleiðslu á mann í
Vestur-Evrópu, sem rekja megi til
auðlinda í sjónum og orkulinda í
jörðu. Íbúafjöldinn og umsvif efna-
hagslífsins á Íslandi séu hins vegar
einungis á við tvö hverfi í London.
Greiningardeild alþjóðafjárfestingarbankans JP Morgan
segir að fjármögnunarvandi bankanna geti undið upp á sig
Áhættuálag skulda-
trygginga of hátt
KJALARNESIÐ hefur setið á hak-
anum hjá yfirvöldum í Reykjavíkur-
borg og ekki verið staðið við fögur
fyrirheit sem gefin voru við samein-
ingu sveitarfélaganna. Þetta kom
fram í máli íbúa á fundi sem haldinn
var á Kjalarnesi á fimmtudagskvöld
með borgarfulltrúum stjórnmála-
flokkanna.
Símon Þorleifsson, fulltrúi Kjal-
nesinga, hóf fundinn á því að fara yf-
ir þau málefni sem helst brenna á
Kjalnesingum. Hann bar frágang á
skólum í öðrum hverfum Reykjavík-
urborgar saman við frágang á Klé-
bergsskóla, þar sem hann sagði mik-
ið vanta upp á frágang.
„Frágangurinn er ekki til fyrir-
myndar, það er ekki búið að klára
skólann í okkar huga, en [viðbygg-
ingin] var engu að síður vígð 4. júní
2005,“ sagði Símon, og benti á að
sparkvöllur við skólann væri eitt
drulludý og þar að auki steinsnar frá
Vesturlandsvegi. „Skólalóðin er enn
hrörleg og börnin okkar eru enn
þann dag í dag að slasast þarna.“
Til samanburðar sýndi Símon
myndir af Klébergsskóla annars
vegar og Ingunnarskóla hins vegar,
sem sýndu að frágangur við Ingunn-
arskóla er margfalt betri en við Klé-
bergsskóla. „Við þetta vakna spurn-
ingarnar. Gildir jafnrétti varðandi
börnin okkar? Er öryggi okkar
barna eitthvað minna virði en öryggi
annarra barna?“
Símon gagnrýndi einnig frágang á
lóð leikskólans á Kjalarnesi og sér-
staklega þær hættulegu aðstæður
sem geti myndast þegar hvass vind-
ur standi upp á inngang leikskólans,
sem snýr beint upp í aðalvindáttina.
Helmingur vega malarvegir
Umferðarmál má einnig bæta á
Kjalarnesi, sagði Símon, sem benti á
að hámarkshraði á bæði Vestur-
landsvegi og Brautarholtsvegi væru
90 km/klst. Það skjóti sérstaklega
skökku við á Brautarholtsvegi, sem
sé þröngur og kræklóttur, og engir
göngustígar eða gangstéttir með-
fram veginum þar sem börnin gangi í
skólann. Hvergi í Reykjavík sé veg-
um eins illa við haldið eins og á Kjal-
arnesi, en helmingur vega í hverfinu
eru malarvegir.„Að sjálfsögðu biðj-
um við um göng eins og allir aðrir á
Íslandi. Okkar göng eru ekki löng,
og kosta ekki 5,7 milljarða. Okkar
göng eru 10 metra löng og kosta 148
milljónir. Það er að segja göng undir
Vesturlandsveginn til að tengja sam-
an byggðina og sveitina,“ sagði Sím-
on.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, odd-
viti Sjálfstæðisflokksins í borgar-
stjórn, tók undir með Símoni og
sagði Reykjavíkurlistann ekki hafa
staðið við loforð sem gefin voru. Ef
sama staða væri í öðrum hverfum í
„gömlu“ Reykjavík hefði eitthvað
verið gert í málinu fyrir löngu síðan.
Vilhjálmur sagði Sjálfstæðisflokkinn
vilja ljúka við skólabygginguna strax
í sumar, ganga frá skólalóðinni,
byggja þriðju deildina á leikskólan-
um, ganga frá lóð leikskólans og
ganga frá sparkvelli í byrjun sum-
ars.
Marsibil Sæmundsdóttir, fulltrúi
Framsóknarflokksins á fundinum,
sem jafnframt er formaður hverfa-
ráðs Kjalarness, sagði mikið af því
sem kvartað hafi verið yfir á fund-
inum í vinnslu, en ljóst væri að fram-
kvæmdir hafi tafist úr hófi. Búið
væri að veita fé til að ljúka fram-
kvæmdum við skólann og leikskóla-
lóðin verði kláruð á árinu. Ekki sé
ásættanlegt að minna öryggi sé fyrir
börn á Kjalarnesi en í öðrum hverf-
um Reykjavíkur.
Reisa annan skóla og leikskóla?
Dagur B. Eggertsson, oddviti
Samfylkingarinnar í komandi borg-
arstjórnarkosningum, sagði að ræða
þurfi hvort ekki þurfi að reisa annan
skóla og í stað þess að bæta við
þriðju deildinni á leikskólanum sé
e.t.v. rétt að bæta við öðrum leik-
skóla. Hann sagði það víðar en á
Kjalarnesi sem skólalóðir séu ófrá-
gengnar, en vissulega sé ástandið á
Kjalarnesi verra en víða. Það standi
þó til bóta.
Íbúar á Kjalarnesi segja borgina ekki standa við fyrirheit sem gefin voru við sameiningu
Frágangur
á skólalóðum
í ólestri
Morgunblaðið/Sverrir
Rúmlega 30 íbúar mættu á fundinn, sem haldinn var í fyrrakvöld í Fólkvangi, félagsheimilinu á Kjalarnesi.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
„ÉG hef enga trú á því að nokkrum
manni detti í hug að gera Keflavík-
urflugvöll óstarfhæfan,“ sagði Hall-
dór Ásgrímsson forsætisráðherra í
gær er hann var spurður út í þau
varnaðarorð rafiðnaðarmanna að
Keflavíkurflugvöllur gæti orðið
óstarfhæfur ef varnarliðið tekur
búnað sinn með sér.
Rafiðnaðarsambandið hefur bent
á að öll öryggistæki, lendingarbún-
aður og samskipti á Keflavíkurflug-
velli væru tengd í gegnum rafkerfi
varnarliðsins. Völlurinn gæti því orð-
ið óstarfhæfur ef varnarliðið tæki
búnað sinn með
sér.
Halldór segist
hafa spurst fyrir
um þetta og að
honum hafi verið
sagt að ekki væri
ástæða til að hafa
áhyggjur. „Ég er
viss um að ef eitt-
hvað slíkt hafi
verið að gerast þá
hafi það verið eitthvað sem menn
ætluðu sér ekki, þannig að við höfum
engar áhyggjur af því.“
Enga trú á að völlurinn
verði óstarfhæfur
Halldór
Ásgrímsson
ÞÓRARINN Ingi Þor-
seinsson lést á Land-
spítala – háskóla-
sjúkrahúsi í Fossvogi
23. mars síðastliðinn á
77. aldursári.
Þórarinn Ingi eða
Ingi eins og hann var
oftast nefndur var
fæddur í Reykjavík 24.
febrúar árið 1930, son-
ur hjónanna Þorsteins
Þórarinssonar, vél-
stjóra og konu hans
Þóru Einarsdóttur.
Hann ólst upp í
Reykjavík, en lauk
stúdentsprófi frá Menntaskólanum á
Akureyri og síðan prófi í viðskipta-
fræði frá Háskóla Íslands.
Ingi fékkst við margvíslegan at-
vinnurekstur um ævina hér á landi
og erlendis. Hann stofnaði ásamt
föður sínum verslunina Evrest og
kom einnig að rekstri prjónastofu á
Akranesi og naglaverksmiðju í
Borgarnesi áður en fjölskyldan flutti
utan. Hann bjó fyrst í Englandi um
árabil þar sem hann fékkst við ýmis
viðskipti, en fluttist síðan til Afríku,
þar sem hann bjó með-
al annars í Tansaníu, á
Mauritius og í Nairobí í
Kenýa. Hann fékkst
þar við margvíslega
starfsemi og var meðal
annars um fimm ára
skeið aðalfram-
kvæmdastjóri fyrir
uppbyggingu og
rekstri stærsta iðnfyr-
irtækisins í Tansaníu á
þeim tíma. Hann var
einnig aðalræðismaður
Íslands í Nairobí í Ken-
ýa er hann bjó þar. Ingi
fluttist síðan aftur til
Englands þar sem hann hafði aðset-
ur síðustu árin.
Ingi var þekktur frjálsíþróttamað-
ur á sinni tíð og átti sæti í landsliðinu
sem grindahlaupari. Hann tók meðal
annars þátt í sigurferð Íslendinga til
Ósló árið 1951 þegar bæði Norð-
menn og Danir voru lagðir að velli.
Hann var einnig brautryðjandi þeg-
ar körfuknattleikur ruddi sér til
rúms hér á landi.
Kona Inga er Fjóla Þorvaldsdóttir
og eignaðist hann tvo syni.
Andlát
ÞÓRARINN INGI
ÞORSTEINSSON