Morgunblaðið - 25.03.2006, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. MARS 2006 33
UMRÆÐAN
RÁÐHERRAR segja stundum:
„við vorum kosnir til að taka
ákvarðanir“. Það er alls ekki rétt.
Það var flokksstjórn sem ákvað að
tefla þeim fram sem ráðherraefn-
um að kosningum loknum. Flokks-
stjórnir eru ekki kosnar af al-
menningi heldur fámennum
landsfundum stjórnmálaflokka.
Þingmenn eru
kosnir til að setja
landinu lög Ráðherrar
eiga bara að fram-
kvæma það sem lögin
fela þeim að gera.
Einföld breyting og
nauðsynleg á stjórn-
arskránni er sú að
banna að þingmenn
séu ráðherrar. Þing-
menn eru afar illa
fallnir til að vera ráð-
herrar. Það er svo
freistandi að nota
skattpeninga til að
kaupa sér vinsældir með misvitr-
um og glórulausum hugmyndum.
Stjórnarskráin er fljótlesin, átta-
tíu greinar og einni betur. Hún er
auðskiljanleg og á sér hliðstæðu í
lögum flestra félaga á landinu
nema að í stjórnarskránni kemur
hvergi fram til hvers við erum hér
á þessari eyju.
Fyrsta grein segir að stjórn
skuli vera þingbundin. Það þýðir
að meirihluti þings þarf að styðja
stjórnina. Þetta kalla menn þing-
ræði og telja best leyst með að
meirihluti þings skipi ríkisstjórn.
Næstu tuttugu og átta greinar
fjalla um forsetann. Hann er hand-
hafi framkvæmdavaldsins. Það
þýðir að ráðherrar eru skipaðir af
forseta og stjórna í hans umboði
en ekki öfugt. Ef hann segir „þetta
er ekki gott ráðherraefni, ég skipa
hann ekki“ þá verður sá maður
ekki ráðherra.
Réttur ráðherra er ekki mikill
samkvæmt stjórnarskrá. Af áttatíu
og einni grein stjórnarskrárinnar
fjallar bara ein um réttindi ráð-
herra og segir þar að þeir megi
taka þátt í störfum þingsins en
hafi ekki atkvæðisrétt nema að
þeir séu þingmenn
líka.
Þingbönd eða þing-
ræði, þýðir ekki að
ráðherrar eigi að vera
þingmenn. Í stjórn-
arskránni segir bara
að menn /konur/
ráðherrar þurfi að
vera þingmenn til að
mega greiða atkvæði
á þingi.
Tuttugu og átta
greinar fjalla um þing
og þingmenn. Athygli
vekja greinar 38, 51,
og 55 en þær sýna að ekki er sjálf-
gefið að þingmenn séu ráðherrar.
Utanþingsstjórn er ekki nefnd í
stjórnarskrá, en greinilega gert
ráð fyrir henni þar sem ráðherra
sem ekki er þingmaður og því án
atkvæðisréttar á þingi er jú klár-
lega „utan þings“.
Þrjár greinar fjalla um dóms-
vald og þrjár um kirkjuvald. Ein
grein fjallar um skattamál, ein um
sveitarstjórnir. Ein grein fjallar
um lagabirtingar og tvær greinar
um stjórnarskrána sjálfa. Ellefu
greinar stjórnarskrárinnar eða
sem næst 1 / 8 fjalla um mannrétt-
indi. Þar ber auðvitað hæst 65.
greinina, sem er fallegasta grein
stjórnarskrárinnar:
,,Allir skulu vera jafnir fyrir lög-
um og njóta mannréttinda án tillits
til kynferðis, trúarbragða, skoðana,
þjóðernisuppruna, kynþáttar, lit-
arháttar, efnahags, ætternis og
stöðu að öðru leyti. Konur og karl-
ar skulu njóta jafns réttar í hví-
vetna.“
Þetta er grein sem hafa ætti yfir
á hverjum morgni á öllum heim-
ilum og í öllum skólum landsins.
Forseti er fullkomlega frjáls að
því að velja ráðherra. Hann verður
bara að hafa samþykki meirihluta
þings fyrir vali sínu. Sá meirihluti
getur legið þvert á flokkslínur.
Væri líklega hollast að hann gerði
það, því það er kominn tími til að
brjóta niður flokksræðið á Íslandi.
Allir ráðherrar líka forsætisráð-
herra þiggja embætti sitt frá for-
seta. ,,Forsetinn skipar ráðherra
og veitir þeim lausn. Hann
ákveður tölu þeirra og skiptir
störfum með þeim.“. Stj.skr. 15.
grein.
Þetta þýðir að forsetinn gæti
strax á morgun skipt út þeim ráð-
herrum sem verst standa sig og
fengið okkur aðra betri í staðinn.
Mikið væri óskandi að hann
gerði það.
Nýja ráðherra takk!
Stefán Benediktsson fjallar um
stjórnskipun og vald forsetans ’Þetta þýðir að forsetinngæti strax á morgun
skipt út þeim ráðherrum
sem verst standa sig og
fengið okkur aðra betri í
staðinn.‘
Stefán Benediktsson
Höfundur er arkitekt og frambjóð-
andi í borgarstjórnarkosningum í vor.
SAMKVÆMT frásögn
Fréttablaðsins 22. marz sl. lýsti
forsætisráðherra yfir því, í al-
þingi deginum áður, að rík-
isstjórnin bæri ekki ábyrgð á
þeim miklu væntingum, sem
ríkja um stóriðju. Það væri fólk
á Norðurlandi, á Reykjanesi og
í Hafnarfirði sem væri að biðja
um stóriðju.
Þá vita menn það.
En hversvegna skyldi fólk
vera að óska eftir atvinnufyr-
irtækjum í byggðarlög sín?
Tóku menn ekki eftir svörum
ungra manna á Húsavík, þegar
þeir voru spurðir í sjónvarpi um
afstöðu sína til álverksmiðju og
hvers vegna þeir fögnuðu slík-
um áformum?
Þeir svöruðu: Kvótinn er far-
inn og rækjan er farin.
Auðvitað flýja íbúar sjáv-
arplássanna þegar aðalat-
vinnuvegurinn er brotinn á bak
aftur. Þeir neyðast til að yf-
irgefa verðlausar eignir sínar
eða selja þær við smánarverði.
Þarf að fara í grafgötur með
hver ber alla ábyrgð á þeim
hörmungum, sem kvótakerfi
fiskveiða hefir leitt yfir lungann
úr sjávarþorpum landsins?
Þess þarf auðvitað ekki, þar
sem ráðstjórnarmenn hæla sér
af kerfinu og kalla hið bezta í
veröldinni. Og nýi sjávarútvegs-
ráðherrann predikar yfir Norð-
mönnum og lýsir því fjálglegur
fyrir þeim, hvernig fisk-
veiðistjórnunarkerfið hafi
,,stuðlað að eflingu byggðar í
sjávarþorpum“ (sbr. Mbl. 18.
feb. 2006).
Á þessum sama þingfundi
lagði forsætisráðherrann
áherzlu á, ,,að ekki hafi verið
samið um neinar aðrar stór-
iðjuframkvæmdir en þær á
Reyðarfirði og Grundartanga.“
Húsvíkingar þurfa að muna
eftir þessum ummælum þegar
Framsókn fer að betla um at-
kvæði þeirra í næstu alþing-
iskosningum, enda munu fram-
bjóðendur flokksins reyna að
telja fólki trú um að reist verði
álver við Húsavík.
Það var hræddur forsætisráð-
herra, sem talaði í alþingi á vor-
jafndægri. Skelfingu lostinn við
þá ógnarspennu, sem hætta er á
að muni sliga efnahagskerfið.
Og greip í það hálmstrá að
kenna fjölmiðlum um að fara of-
fari í fréttum af áliti grein-
ingadeilda heimskunnra fyr-
irtækja eins og Merill Lynch og
Fitch Ratings! Reyndar sleit
Morgunblaðið hálmstráið úr
höndum hans í leiðara daginn
eftir.
Það er ekki að undra þótt
ráðstjórnarmenn vilji víkja sér
undan ábyrgð, eins og nú er
komið. Það mun þeim hinsvegar
ekki takast. Svo staurblind er
þjóðin ekki.
Sverrir Hermannsson
Ekki benda á mig!
Höfundur er fyrrverandi formaður
Frjálslynda flokksins.
Sheer Driving Pleasure
BMW X5
www.bmw.is