Morgunblaðið - 25.03.2006, Blaðsíða 37

Morgunblaðið - 25.03.2006, Blaðsíða 37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. MARS 2006 37 UMRÆÐAN UMFJÖLLUN um dómsmál í fjölmiðlun gerist sífellt fyrirferð- armeiri og má hafa það til marks um vaxandi hlut dómsvaldsins í mótun réttarins, en sá hængur er þó á að fjölmiðlar virðast tæp- lega valda þessu verk- efni. Allt of oft nær hún ekki lengra en að fréttamaður tekur tali lögmann sem flutt hef- ur mál og hann lýsir síðan skoðun sinni; hins vegar stendur það á sér að rökstuðning- urinn í dóminum sjálf- um sé reifaður og skili sér til almennings. Tapsárir lögmenn fá tækifæri til að koma gagnrýni sinni á fram- færi, þannig að stund- um er svo að skilja sem dómarar séu úti á þekju við störf sín. Fjölmiðlamenn geta vafalaust borið því við, að þeir eigi óhægt um vik að koma röksemd- um dómara á framfæri í stuttu og skýru máli, enda þurfi tíma og sér- kunnáttu til. Ef sú er raunin verður fjölmið- ill sem vandur er að virðingu sinni að ráða kunnáttumenn til starfa; öðrum kosti verða dómstólar koma sér upp blaðafulltrúa. Af skoðanakönnunum má ráða að dómstólar njóti ekki fulls trausts almennings og má vafalaust um kenna ófullnægjandi fréttaflutn- ingi og óheppilegri umræðu. II Mánudaginn 20. marz var haldinn fundur í Háskólanum í Reykjavík um sýknudóm Héraðsdóms Reykja- víkur 15. marz sl. í svokölluðu Baugsmáli og er frásögn að fund- inum í Morgunblaðinu 21. marz sl. Framsögu höfðu þau Áslaug Björg- vinsdóttir dósent við lagadeild og Stefán Svavarsson dósent við við- skiptadeild. Niðurstaða beggja var sú að dómurinn hafi túlkað 43. gr. laga nr. 144/1994 um ársreikninga of þröngt og því sé hæpið að dómurinn fái staðizt. Síðan fara þau um víðan völl. Áslaug með skírskotun til Evr- ópuréttar, meðal annars hvort „4. tilskipun félagaréttar Evrópusam- bandsins sé lögleidd með réttum hætti í okkar regluverk“ og Stefán með vísan til þess að fyrirtækjum beri að veita upplýsingar um hvers konar fyrirgreiðslu til tengdra aðila. Síðan er haft eftir honum: „Þá gildir einu hvort það er í einhverjum við- skiptalegum tilgangi eða ekki.“ Síð- an skírskotar hann til þess að til- gangur 43. gr. sé mikilvægur til þess að viðskipti á fjármagnsmarkaði í tengslum við fjárfestingar, hluta- bréfaviðskipti og lánveitingar geti gengið snurðulaust fyrir sig og farið fram með eðlilegum hætti. Loks varpar hann fram þeirri spurningu hvort ákvæði tilskipunar ESB séu rétt þýdd í ís- lenzkum lögum. III Það er grundvall- aratriði við túlkun texta að einstakir hlut- ar hans séu settir í samhengi við heildina. Í samræmi við þetta verður að skoða hverja lagagrein í samhengi við þau lög þar sem hún er og lögin í samhengi við það svið lögfræð- innar þar sem þeim er skipað. Þannig kann svo að fara að sama eða samhljóða ákvæði verði ekki túlkuð á sama veg eftir því á hvaða sviði úrlausnarefnið er. Hin- ir ákærðu voru sýkn- aðir af ákæru meðal annars fyrir brot á 43. gr. laga um ársreikn- inga sem varðað getur allt að 6 ára fangelsi. Málið er með öðrum orðum refsimál og snýst þá um hvort 43. gr. sé fullnægjandi refsiheimild. Í VIII. kafla dómsins er skírskotað til „viðurkenndra sjónarmiða um skýr- ingu og beitingu refsiheimilda í ís- lenzkum rétti…“ Þau sjónarmið sem þar skal hafa í huga eru einkum, að vafa beri að túlka sökunaut í hag, að refsiheimild sé skýr, framvirk og af- dráttarlaus. Af því, sem rakið er hér að framan og reist er á frásögn Morgunblaðsins, virðist ljóst, að á fundinum hafa mál ekki verið rædd á þessum grundvelli, heldur með það að leiðarljósi hvernig viðskiptalög- gjöf, félagaréttur og reiknings- skilalöggjöf geti bezt tryggt snurðu- laus viðskipti. Reifuð eru margvísleg álitamál sem þar verða fyrir, einkum hvort íslenzk löggjöf samræmist Evrópulöggjöf sem fráleitt verður talin gild refsiheimild að íslenzkum rétti. Allt styður það eindregið sýknudóm í refsmáli. Eigi að síður er niðurstaða fyrirlesara sú að hæp- ið sé að dómurinn standist. Hér er langt seilst til að gera dóminn tor- tryggilegan. Fræðafundur eða áróðursfundur Sigurður Líndal fjallar um Baugsmál og fundinn í HR ’Allt styður þaðeindregið sýknu- dóm í refsimáli. Eigi að síður er niðurstaða fyr- irlesara sú að hæpið sé að dóm- urinn standist. Hér er langt seilst til að gera dóminn tor- tryggilegan.‘ Sigurður Líndal Höfundur er prófessor emeritus. ÞAÐ HEFUR verið fróðlegt að undanförnu að fylgjast með um- ræðum um móð- urmálið. Það sem vakti umræðuna var meðal annars yfirlýsing rekt- ors á Bifröst um „mál- farsfasisma“, en það orð taldi hann við hæfi að nota um sjónarmið þeirra sem vilja fylgja viðteknum reglum um málnotkun. Góðar greinar til mótvægis hafa meðal annars kom- ið frá Ingvari Gíslasyni, fyrrum mennta- málaráðherra, Ingu Rós Þórðardóttur, kennara, og Pétri Gunnarssyni, rithöfundi, og sjálfsagt fleirum. Þeir sem erlendis búa fylgjast margir með fréttum og umræðum á netinu, sem gefur þó hreint ekki full- komna mynd af því sem sagt er og skrifað. Þakkað skal íslenskum fjöl- miðlum fyrir netþjónustuna, sem þeir veita. Hún er mikils virði. En lengi getur gott batnað. Ótrúlega margir málsóðar ganga lausir í netfjölmiðlum. Prófarkales- arar virðast oft víðsfjarri eða valda ekki verkefni sínu. Á stundum virðist þó málvillan eiga sér rætur utan fjöl- miðlanna. Nokkur nýleg dæmi: Mbl.is. 15.03.2006 „Þetta er gamanleikur um Saddam Hussein og félögum hans,“ sagði Saddam við dómarann. NFS á visir.is 14.03.2006 „Og mér finnst, hæstvirtur forseti, að sem formanni nefndarinnar harmi ég þessar rangfærslur,“ sagði ........, formaður iðnaðarnefndar. Ruv.is 09.03.2006 Róbert segir að bankarnir séu tek- in út og metin af þar til bærum stofn- unum og engin ástæða til að bregðast of hart við fyrr en þeirra mat breyt- ist. Fréttablaðið 09.03.2006 Útlit er fyrir gríð- arlegri uppskeru í ár. Mbl.is. 05.03.2006 Rússneskir embætt- ismenn, m.a. utanrík- isráðherra landsins, Sergei Lavrov, hefur ekki tekist að fá Hamas til þess að breyta stefnuskrá sinni. Mbl.is. 04.03.2006 Þegar björg- unarsveitirnar komu á staðinn var ekkert að sjá og kom þá í ljós að vegfarandinn, sem tilkynnti strandið hafði missýnst. DV. 28.02.2006 „Manni blöskrar fjáraustrið í utan- ríkisráðuneytinu.“ Ummæli höfð eftir alþingismanni. NFS á visir.is 28.02.2006 „Fundur í kjaradeilu Landsam- bands slökkviliðs- og sjúkraflutninga- manna og Launanefndar sveitarfé- laganna er lokið hjá ríkissáttasemjara....“ NFS 24. febrúar 2006 Ken Livingstone, borgarstjóri Lundúna, hefur verið vikið úr starfi í mánuð fyrir ummæli sín um blaða- mann af gyðingaættum. Mbl.is 20.02.2006 „Það varðar við þjóðaröryggi þeg- ar við erum haldin í orkugíslingu af erlendum þjóðum sem líkar ekki við okkur,“ sagði Bush í Milwaukee í dag. Úr myndatexta. Orðalagið var end- urtekið í meginmáli fréttar. Mbl.is 17.02.2006 Hæstiréttur taldi, að Vest- mannaeyjabær hafi verið í lófa lagið að hrekja þessar staðhæfingar manns- ins með því ...Var Vestmannaeyjabær því dæmdur til að greiða manninum fjárhæð, sem svaraði til fjögurra mán- aða biðlaunum hans. Þetta eru bara nokkur dæmi um málfar í netmiðlum að undanförnu og hefur þá verið horft framhjá aug- ljósum innsláttarvillum og stafvillum. Einhverjir munu sjálfsagt telja þennan lista smásmugulegan sparða- tíning. Þeir um það. En er það svona, sem við viljum að móðurmálið breytist? Ég held ekki. Hér með er skorað á forstöðumenn fjölmiðla að víkja nú af vegi „run- ólfskunnar“ og ráða fleiri próf- arkalesara og sýna móðurmálinu þá virðingu sem það verðskuldar. En umfram allt ættu þeir þó að ráða til starfa fólk sem kann að skrifa og tal- ar gott mál. Látum hugsunarhátt reiðareksmanna ekki ráða för. Það kann ekki góðri lukku að stýra. Málfarslegur metnaður hefur um sinn orðið hornreka. Það má aldrei til lengdar verða í fjölmiðlum sem eru vandir að virð- ingu sinni. Vinsælt er um þessar mundir að stofna svokölluð vinafélög ýmissa stofnana. Hvað um vinafélag íslenskrar tungu ? Það gæti sem best heitið Málvina- félagið. Prófarkalesarar óskast Eiður Guðnason fjallar um íslenska tungu ’En er það svona, semvið viljum að móðurmálið breytist?‘ Eiður Guðnason Höfundur er sendiherra og áhugamaður um íslenska tungu. eidurgudnason@gmail.com. Ásbúð 20 - Opið hús Opið hús í dag frá kl. 14.00 til 16.00 Í einkasölu mjög gott raðhús á tveimur hæðum með innbyggðum bílskúr samtals um 166,3 fm. Eignin er á mjög góðum barnvænum stað þar sem er stutt í skóla, leikskóla og framhaldsskóla. Fallegur garður í suður. Eignin skiptist í forstofu, hol, vinnuherbergi, baðherbergi, tvö góð herbergi, geymslu og bílskúr. Á efri hæð er stofa, borðstofa, eldhús, hol, hjónaherbergi, barnaherbergi, baðherbergi ásamt sjónvarpsholi á millilofti. Góðar innréttingar og gólf- efni eru parket og flísar. María tekur á móti. Verð 39,9 millj. Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði • Sími 520 7500 • www.hraunhamar.is Bókaðu bílinn heima - og fáðu 500 Vildarpunkta Ef þú bókar bílaleigubílinn heima á Íslandi bíður hann þín á áfangastað. Hver leiga færir þér 500 Vildarpunkta að auki. Bókaðu bílinn núna í 50 50 600 og tryggðu þér meira öryggi og betri þjónustu á ferðum þínum erlendis hvert sem leið þín liggur. 50 50 600 • www.hertz.is ÍS LE N SK A A U G LÝ SI N G A ST O FA N /S IA .I S H ER 3 16 24 03 /2 00 6 Tilboð Bókaðu fyrir 1. apríl og fáðu 1.000 Vildarpunkta fyrir leigu hvar sem er í heiminum V I L D A R P U N K T A R
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.