Morgunblaðið - 02.05.2006, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 2. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
REYKVÍKINGAR voru á meðal
þeirra sem héldu baráttudag verka-
lýðsins hátíðlegan í gær. Safnast var
saman á Hlemmi og síðan gengin
kröfuganga að Ingólfstorgi undir
leik Lúðrasveitar verkalýðsins og
Lúðrasveitarinnar Svansins. Úti-
fundur hófst á Ingólfstorgi kl.14.10
og virtust veðurguðirnir hafa gengið
í lið með aðstandendum samkom-
unnar. Þrátt fyrir skúraveður stytti
upp er fundurinn hófst og skein sólin
glatt á fundargesti þá rúmu klukku-
stund sem fundurinn stóð. Síðar um
daginn hófust svo Tónleikar fólksins
í boði Iðnnemasambands Íslands og
X-fm í samstarfi við Sparisjóð vél-
stjóra.
Í bænum mátti sjá skilti með
hvatningarorðum í tilefni dagsins og
sumir fundargesta lögðu mikla
áherslu á að þetta væri baráttudagur
en ekki hátíð. Ágúst Þorláksson frá
stéttarfélaginu Eflingu var fund-
arstjóri og á milli ávarpa flutti Ragn-
heiður Gröndal ásamt hljómsveit
nokkur lög. Þá fóru leikararnir Karl
Ágúst Úlfsson og Sigurður Sig-
urjónsson með óhefðbundið ávarp
þar sem þeir rifjuðu upp ýmsa
áfanga í verkalýðsbaráttunni í skop-
legu ljósi. Var þar meðal annars
minnst hinna óskiljanlegu tíma er
launafólk vann allt að sjötíu klukku-
stundir á sólarhring og lögð var
áhersla á að fá sjónvarp á fimmtu-
dögum, á flatskjám. Luku þeir fé-
lagar atriði sínu með slagorðinu „Af-
nemum ruglið strax“.
„Verjum Ísland allra“
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, for-
maður Landssambands íslenskra
verzlunarmanna, sagði borðana sem
vörðuðu leiðina niður Laugaveginn
minna á afrakstur níutíu ára sögu Al-
þýðusambandsins og þá fjölmörgu
karla og konur sem lagt hefðu bar-
áttunni lið. Hún bað viðstadda að
minnast þeirra með þakklæti en að
minnast einnig þeirra sem byggju
við ófrelsi og mannréttindabrot. Hún
sagði marga í leit að atvinnu og betra
lífi og að fjöldi fólks hefði lagt leið
sína hingað til lands. Því miður hefði
þó reynsla margra verið neikvæð.
Ingibjörg gerði frjálsa för verkafólks
að umfjöllunarefni en lög þess efnis
tóku gildi á Alþingi í gær og sagði
hún erfitt að horfast í augu við að
fjöldi Íslendinga væri svo gráðugur
að hann vílaði ekki fyrir sér að ráða
erlent fólk í vinnu á miklu minna en
lágmarkskjörum. Hún spurði sig
hvort gerendur væru tilbúnir að tak-
ast á við afleiðingar þess að lág-
markslaun í samfélaginu lækkuðu.
„Okkur ber að gæta systra okkar
sem bræðra, innlendra og erlendra.“
Ingibjörg fjallaði líka um vaxandi
launamun í samfélaginu og spurði sig
hvernig einn starfsmaður gæti verið
hundraðfalt verðmætari en annar í
sama fyrirtæki. Þá sagði hún skorta
umræðu um afleiðingar hinna hröðu
breytinga í samfélaginu.
„Fyrirtæki ganga kaupum og söl-
um sem aldrei fyrr en djúpt er á um-
fjöllun um rekstur þeirra og áhrif
sviptinga á starfsfólk og aðra hags-
munaaðila. Bera fyrirtæki enga sam-
félagslega ábyrgð?“ spurði hún og
sagði að lokum: „Fljótum ekki
stefnulaust eins og korktappar,
spriklandi af hamingju yfir því hvað
við séum klár og allt blómstri á með-
an það fjarar undan sáttinni í sam-
félaginu. Við verðum að setja markið
hátt og ætlast til mikils af sjálfum
okkur. Verjum og styrkjum velferð-
arlandið Ísland, land þjóðarsáttar og
vinasamfélags, gestrisni og mann-
kærleika. Verjum Ísland allra.“
Þjóðfélagið þarf á
mismunandi fólki að halda
Vernharð Guðnason, formaður
Landssambands slökkviliðs- og
sjúkraflutningamanna, minnti á að
víða um heim væri starf í verkalýðs-
félögum lífshættulegt og sagði Ís-
lendinga lánsama að hafa frelsi til að
hafa skoðanir og láta þær í ljósi.
Hann sagði réttindi hafa orðið til fyr-
ir þrotlausa baráttu og sagði 1. maí
gefa tilefni til að líta til liðinnar tíðar
og þakka fyrir það sem vel hefði ver-
ið gert.
Vernharð varaði við að stétt-
arfélögin breyttust í sjálfhverfa
stofnanarisa sem óljóst væri hver
stjórnaði og sagði að aldrei skyldi
setja kíkinn fyrir blinda augað þegar
félagar og samferðarmenn ættu erf-
itt uppdráttar. Hann fjallaði einnig
um hækkandi húsnæðisverð og sagði
afleiðingar þess skelfilegar fyrir
venjulegt heimilishald. Loks varaði
hann við einkavæðingu á vissum
sviðum og sagði að grunnþjónustu og
öryggisþætti mætti aldrei gera háða
duttlungum markaðarins.
„Við skulum halda í það sem er
gott úr fortíðinni,“ sagði hann að lok-
um. „Saman skulum við byggja nýja
framtíð á grundvelli samstöðu, já-
kvæðni og velvilja. Ef við gerum
þetta verður framtíðin okkar.“
Guðni Rúnar Jónasson, formaður
Iðnnemasambands Íslands, fagnaði
ákvörðun menntamálaráðherra um
frestun styttingar náms til stúdents-
prófs. Styttingin væri mjög var-
hugaverð og alls ekki tímabær. Hann
fjallaði um kjör námsmanna og sagði
fullt nám vera fulla vinnu. Náms-
menn gætu ekki endalaust bætt á sig
vinnu til að brúa bilið á milli lána og
raunverulegrar tekjuþarfar.
Guðni sagði einnig hamrað á því að
stúdentspróf og háskólamenntun
væru eina leiðin að góðri framtíð og
að þess vegna gætti þurrðar í sumum
stéttum en yfirflæðis í öðrum. Hann
minnti á að ekki ættu allir best heima
í bóknámi og sagði þjóðfélagið þurfa
á mismunandi fólki að halda.
Í lok dagskrárinnar sungu við-
staddir alþjóðasöng verkalýðsins,
Internasjónalinn, við undirleik lúðra-
sveitanna og voru lokaorð fund-
arstjóra „Lengi lifi baráttan“.
Okkur ber að gæta
systra okkar sem bræðra
Morgunblaðið/ÞÖK
Fundarmenn á Ingólfstorgi voru brosmildir í sólskininu enda eru jákvæðni og bjartsýni gott veganesti í verkalýðsbaráttunni.
Eftir Hrund Þórsdóttur
hrund@mbl.is
Reykvíkingar héldu fyrsta maí hátíðlegan í gær með velþóknun veðurguðanna
ardagskrá og skemmtun og svo
boðið upp á kaffi. Ég held að þetta
hljóti að vera misskilningur og
vona að við fáum að ganga sam-
„MÉR er alvarlega misboðið með
því að ekki skuli vera kröfuganga
í ár,“ sagði Rósa Eggertsdóttir,
sérfræðingur við Háskólann á Ak-
ureyri, í samtali við Morgunblaðið
þar sem hún stóð með frið-
armerkið sitt fyrir utan Alþýðu-
húsið á Akureyri og hlýddi á
Lúðrasveit Akureyrar.
„Ég hef tekið þátt í kröfugöngu
árlega síðan ég flutti til bæjarins, í
29 ár, og þó við höfum oft verið fá
í göngunni er ég mjög ósátt við
þessa ákvörðun og tek hana per-
sónulega.“
Kjörorð baráttudagsins á Ak-
ureyri að þessu sinni var: Sam-
staða við Eyjafjörð í 100 ár, en
með ákvörðun um að fara ekki í
kröfugöngu finnst Rósu sú sam-
staðan rofin; „sú hefð er rofin að
fólk úr öllum flokkum gat samein-
ast um kröfur fyrir bættum lífs-
kjörum.“
Hún hafði líka orð á því að eng-
in kröfuspjöld væru sjáanleg, eins
og kröfur væri óþarfar – að allt
væri nú í himnalagi.
„Í Reykjavík er auglýst að
ganga eigi undir kröfu dagsins en
mér finnst lágt risið á hátíðahöld-
um hér í bænum. Auglýst er hátíð-
einuð á ný að ári, undir kröfum
sem varða lífskjör fólks. Það þarf
að komast aftur að kjarnanum á
næsta ári,“ sagði Rósa.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Rósa Eggertsdóttir var óánægð með að geta ekki tekið þátt í kröfugöngu.
„Alvarlega misboðið“
MARGT hefur áunnist frá því 88
framsýnir einstaklingar við Eyja-
fjörð komu saman til fundar á Hótel
Oddeyri við Strandgötu 6. febrúar
árið 1906 og stofnuðu Verkmanna-
félag Akureyrar. Svo segir í 1. maí-
ávarpi stéttarfélaganna á Akureyri.
Þar segir að margt sem í dag þyki
nánast sjálfgefin réttindi hafi feng-
ist með mikilli baráttu í gegnum ár-
in. „En það er ekki nóg að huga að
því sem er að baki. Verkalýðshreyf-
ingin má aldrei sofna á verðinum því
baráttan er eilíf. Ef við spilum ekki
rétt úr þeim spilum sem við höfum á
hendi þá er alltaf hætta á að við
glötum því sem áunnist hefur.“
Ekki kröfuganga í ár
Hátíðardagskrá fór fram í Al-
þýðuhúsinu um miðjan dag í gær en
athygli vakti að engin kröfuganga
fór fram á baráttudegi verkalýðsins
á Akureyri að þessu sinni.
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir, for-
maður 1. maí-nefndar stéttarfélag-
anna á Akureyri, sagði helstu
ástæðu þess að ekki var farið í
kröfugöngu að undanfarin ár hefði
verið mjög léleg þátttaka í göng-
unni.
„Í annan stað vorum við ekki með
hátíðarfundinn í Borgarbíói eins og
mörg undanfarin ár, en venjulega
var gengið þangað. Kaffið var svo
hér í Alþýðuhúsinu á eftir, nú var
bæði hátíðarfundurinn og kaffið hér
í húsinu. Auðvitað hefði verið hægt
að ganga einhvern hring en það var
ákveðið að sleppa göngunni núna.“
Úlfhildur sagði að 1. maí-nefndin
hefði orðið vör við óánægju vegna
þess að ekki var kröfuganga „og við-
brögð okkar eru þau að við höfum
ekki lagt niður kröfugöngu á Ak-
ureyri til frambúðar. Mér finnst
mjög ánægjulegt ef í ljós kemur
mikill áhugi á kröfugöngu; ef svo
verður förum við að sjálfsögðu í
kröfugöngu á næsta ári. Ég hvet
fólk til þess að hafa samband við sitt
stéttarfélag og lýsa skoðun sinni. Ef
þetta er tilfellið gleðjast engir meira
en við, forsvarsmenn félaganna. Við
viljum að það sem gert er hér á Ak-
ureyri 1. maí sé gert með reisn
þannig að sómi sé af,“ sagði Úlfhild-
ur Rögnvaldsdóttir.
Ekki má sofna
á verðinum