Morgunblaðið - 02.05.2006, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 2. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
HÆSTVIRTUR ráðherra. Innan
skamms mun berast inn á borð yðar
ný reglugerð um björgunar- og ör-
yggisbúnað skemmti-
báta.
Forsagan er sú að
þann 30. júlí 2004 skrif-
aði ráðuneytið Sigl-
ingastofnun bréf þar
sem óskað var eftir að
stofnunin gerði úttekt á
með hvaða hætti
skemmtibátar eru
skráðir í nágrannalönd-
um okkar og hvaða
kröfur eru gerðar til
þeirra. Einnig var
stofnuninni falið að
meta þau rök sem eru
fyrir kröfum til ís-
lenskra skemmtibáta.
Siglingastofnun svaraði með bréfi
dags. 28. október 2004 og eftir
nokkra fundi með Snarfara, Siglinga-
sambandi Íslands og Kjölbáta-
sambandinu – með öðru bréfi dags.
27. maí 2005.
Í bréfinu frá 27. maí má sjá að
kröfur um skoðanir og eftirlit með
skemmtibátum eru hvergi í ná-
grannalöndunum jafn íþyngjandi og
hér. Enda hafa kröfur til íslenskra
skipa jafnan tekið mið af kröfum fisk-
veiðiþjóðarinnar til öryggisbúnaðar í
fiskibátum sem sækja allt árið um
kring – og á allt öðrum forsendum en
skemmtibátar.
Nú vona ég að hin nýja reglugerð
sé efst í bunkanum á skrifborði ráð-
herra.
Skemmtibátaeigendum er jafn um-
hugað um líf sitt og öryggi fjölskyldu
sinnar og öðrum.
Skemmtibátaeigendur fagna því að
í fyrsta sinn lítur dagsins ljós sérstök
reglugerð sem fjallar eingöngu um
öryggismál skemmtibáta.
Hins vegar eru það vonbrigði að
enn skuli eima eftir af gömlu forræð-
ishyggjunni með ríkisafskiptum sem
birtast okkur í sérreglum Sigl-
ingastofnunar Íslands.
Þannig er Siglingastofnun falið að
samþykkja eða hafna búnaði sem
Evrópusambandið hefur fyrir löngu
síðan lagt blessun sína yfir til nota í
skemmtibátum. Þetta er hið sama
Evrópusamband sem býr yfir dóm-
stóli sem við Íslendingar höfum allt
of oft fengið á lúðurinn frá.
Það er einnig til marks um forræð-
ishyggjuna að samkvæmt reglugerð-
inni gilda ákvæði hennar um erlend
skráð skip sem sigla á íslensku haf-
svæði og einnig um íslensk skip sem
sigla í ,,hlýju loftslagi“ – t.d. við sigl-
ingar í Miðjarðarhafi og í Karíbahaf-
inu – eins og segir í reglugerðinni.
Þetta hlýtur að vera alveg með ein-
dæmum. Ég er hræddur um að ráð-
herra yrði farið að leiðast ef ég byði
honum í siglingu um Miðjarðarhafið
með íslenskt flagg og við tækjum
land í Líbýu og þyrftum að bíða eftir
skoðun þar.
Það er sanngjörn krafa að íslenskir
skemmtibátar fái að nota við-
urkenndan vottaðan búnað, sam-
þykktan af Evrópusambandinu til
nota í skemmtibátum. Á þennan hátt
má koma í veg fyrir einokun á mark-
aðinum sem sérreglur Siglingastofn-
unar hafa boðið heim og þýða ekkert
annað en hærra verð til neytenda.
Það er til marks um gildandi sér-
reglur Siglingastofnunar að þegar
gúmmíbjörgunarbátur rennur út af
færibandinu í Noregi (samþykktur af
Norsk Veritas) er hann ekki opnaður
í a.m.k. 3 ár ef hann er svo heppinn að
vera seldur á innan-
landsmarkaði. Hann er
hins vegar opnaður ár-
lega ef hann lendir uppi
á Íslandi, þrátt fyrir að
hann fái ekki einu sinni
saltbragð í munninn í 6
mánuði á ári.
Fyrir þessu hefur
okkur skemmtibáta-
mönnum alltaf skort
rök.
Það hillir þó undir
breytingu hér, því í
hinni nýju reglugerð
(4.gr. 3.msgr.) segir að
gúmmíbjörgunarbátar
og neyðarsendar skuli skoðaðir ár-
lega af viðurkenndum þjónustuaðila
sem auðvitað Siglingastofnun þarf að
samþykkja. Síðar í málsgreininni er
fallið frá þessu með heimild til að
fylgja leiðbeiningum framleiðanda
um skoðanatíðni.
,,Af hverju í ósköpunum – hæst-
virtur ráðherra – má ekki fara eftir
viðurkenndum Evrópustöðlum varð-
andi björgunar- og öryggistæki
þannig að ekki þurfi að sækja um
undanþágur hér og þar – t.d. til Sigl-
ingastofnunar?“
Þetta minnir á haftatímabilið þeg-
ar fulltrúar fyrirtækja stóðu í röð við
Seðlabankann betlandi gjaldeyri í
skömmtum.
Í hinni nýju reglugerð er talað um
þrjú þrep farsviðs:
Takmarkað farsvið
Strandsiglingu
Úthafssiglingu
Bátur sem er með takmarkað far-
svið og er minni en 8 metrar þarf ekki
að hafa gúmmíbjörgunarbát fyrir alla
um borð. Bátur yfir 8 metrum þarf
hins vegar að hafa slíkan búnað jafn-
vel þó hann sigli innan takmarkaðs
farsviðs þ.e. innan 15 sjómílna frá
heimahöfn.
Staðreyndin er sú að oft eru fleiri
um borð þegar siglt er innan fjarða
og eyja heldur en þegar farið er í
langferðir. Þannig að sanngirnismál
er að þótt bátur sé stærri en átta
metrar sé ekki krafist annars
gúmmíbjörgunarbáts þegar siglt er
innan takmarkaðs farsviðs.
Slík kvöð eykur aðeins álögur á
eiganda bátsins án þess að sýnt sé
fram á að honum og farþegum hans
sé meiri hætta búin en væru þeir á
bát sem er undir 8 metrum.
Það er ósk þess sem þetta skrifar
að ráðuneyti yðar fari rækilega yfir
reglugerðina, enda ber hún með sér
handbragð Siglingastofnunar.
Alls ekki svo að skilja að ég beri
kala til stofnunarinnar heldur hitt að
mér hefur oft fundist stofnunin föst í
fiskibátahugmyndafræðinni.
Hagsmunaaðilar sportbátaíþrótt-
arinnar hafa komið sjónarmiðum sín-
um á framfæri m.a. með því að spyrja
hvaða málefnaleg rök eru fyrir því að
við skulum þurfa að hlíta öðrum og
mun harðari reglum en gilda á hinum
Norðurlöndunum.
Við förum fram á að á okkur sé
hlustað og tillit tekið til okkar sjón-
armiða enda varðar reglugerðin okk-
ur fyrst og fremst.
Það sagði mér gamall sjómaður að
,,sjórinn hér væri hvorki blautari eða
kaldari að sumarlagi en víðast við
strendur Skandinavíu“.
Virðingarfyllst.
Opið bréf til
samgönguráðherra
Jóhannes Valdemarsson
skrifar bréf til Sturlu Böðvars-
sonar samgönguráðherra ’Við förum fram á að áokkur sé hlustað og tillit
tekið til okkar sjónarmiða
enda varðar reglugerðin
okkur fyrst og fremst.‘
Jóhannes
Valdemarsson
Höfundur er formaður
Snarfara.
Á ALÞINGI er til meðferðar
frumvarp sem breytir Ríkisútvarp-
inu í hlutafélag. Ég er
andvígur því og hef
margt við það að at-
huga.
Í fyrsta lagi er nef-
skattur ekki betri
lausn en núverandi af-
notagjald, heldur
verri. Dreifing skatts-
ins eftir fjöl-
skyldustærð og
tekjum er ekki til
bóta frá afnotagjald-
inu, þótt það sé svo
sem ekki gallalaust.
Það er heldur ekki
góð lausn að mínu
mati að ráðstafa al-
mennum skatti til
hlutafélags, sem þar
að auki fellur ekki
undir stjórnsýslulög
og upplýsingalög.
Í öðru lagi hefur hlutafélags-
formið skýran tilgang, það er til
þess að búa vöru í söluhæfan bún-
ing. Varan þarf að uppfylla kröfur
um arðsemi af rekstrinum. Varan í
þessu tilviki er Ríkisútvarpið bæði
rekstur þess og eignir. Það er tómt
mál að tala um að færa RÚV í sölu-
klæði án þess að ætla sér að selja,
þótt síðar verði. Eini tilgangur
hlutafélagsvæðingar er sala hluta-
fjárins og það mun fylgja í kjölfarið
við fyrsta tækifæri. Það sem ekki á
að selja á ekki að vera í hlutafélags-
formi, þess vegna á Ríkisútvarpið
ekki að vera hlutafélag, ef einhver
alvara er í fullyrðingum um að ekki
standi til að selja RÚV síðar.
Í þriðja lagi fylgir strax hf-
væðingu Ríkisútvarpsins að forræði
eigna stofnunarinnar færist frá Al-
þingi til forstjórans eins. Nú verður
að fá heimild á fjárlögum ríkisins til
sölu eigna Ríkisútvarpsins svo sem
gildir um allar stofnanir ríkisins.
Eftir lagabreytinguna er það, sýnist
mér, algerlega á valdi forstjórans
eins að taka ákvörðun um sölu
eigna, hverjum selt og á hvaða
verði. Hann mun geta selt allar
eignir útvarpsins, svo sem húseign,
tæki og dreifikerfi
hverjum sem honum
sýnist og á því verði
sem honum þóknast.
Hvernig dettur mönn-
um í hug í fyllstu al-
vöru að fela einum
manni slíkt vald yfir
eignum sem hann á
ekki heldur þjóðin öll?
Þetta mál hefur ver-
ið bitbein stjórn-
arflokkanna í mörg ár.
Allt síðasta kjörtímabil
stóð járn í járn milli
flokkanna, Sjálfstæð-
isflokkurinn vildi
breyta RÚV í hluta-
félag en Framsókn
ekki. Til þess að árétta
afstöðu og staðfestu
Framsóknarflokksins
var málið tekið til sérstakrar um-
fjöllunar innan flokksins sem lauk
með þeirri stefnu að Ríkisútvarpið
skyldi verða sjálfseignarstofnun og
reksturinn tryggður með þjónustu-
samningi við ríkið. Þessa stefnu bar
flokkurinn svo fram fyrir síðustu
Alþingiskosningar þannig að ekki
fór á milli mála hvar flokkurinn
stóð í þessu ágreiningsmáli í rík-
isstjórn. Ég tel affarasælast að
standa við þessa stefnu og tel að
hún hafi meirihlutafylgi á Alþingi.
Á síðasta þingvetri var lagt fram
stjórnarfrumvarp um að breyta
RÚV í sameignarfélag og sér-
staklega var útskýrt hvers vegna
það form varð niðurstaðan en ekki
hlutafélag. Í greinargerð með frum-
varpinu stendur: „Við samningu
frumvarps þessa var ekki farin sú
leið að stofna hlutafélag um rekstur
Ríkisútvarpsins. Ástæða þess er sú
að Ríkisútvarpið hefur sérstöðu –
hér er um að ræða félag sem ekki
er ráðgert að selja“.
Það frumvarp náði ekki fram að
ganga og á yfirstandandi þingi
gerðist það að ákveðið var að
breyta Ríkisútvarpinu í hlutafélag.
Nú er sagt að ekki standi til að
selja og að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi fallið frá þeim áformum. Ég
verð að viðurkenna að ég hef ekki
séð þess stað í samþykktum flokks-
ins eða yfirlýsingum forystumanna
hans og tel að viljinn til þess að
selja RÚV sé til staðar og vísa þar
til frumvarps á Alþingi um hf-
væðingu RÚV og sölu þess sem
nokkrir þingmenn hans hafa flutt.
Þá má benda á atkvæðaskýringu
eins þingmanns flokksins sem benti
á að RÚV hf. væri áfangi á leið til
einkavæðingar stofnunarinnar. Það
þarf ekki frekar vitnanna við.
Ríkisútvarpið verði
sjálfseignarstofnun
Kristinn H. Gunnarsson fjallar
um frumvarp til Alþingis varð-
andi Ríkisútvarpið
’Ég er andvígurþví og hef margt
við það að at-
huga.‘
Höfundur er alþingismaður.
ÞEIR ERU margir, já býsna
margir, sem bölva hátt og í hljóði
þeirri sjálfsbjarg-
arviðleitni okkar Sunn-
lendinga, að nýta þá
náttúruauðlind sem
malargryfjurnar í Ing-
ólfsfjalli vissulega eru.
„Hörmulegt um-
hverfisslys“, „Sár í fag-
urri fjallshlíð“, „Sjón-
mengun“ tauta þeir
vandlætingarpost-
ularnir og mega vart
vatni halda af ein-
skærri ánægju með eig-
ið fegurðarskyn.
Það er ekki hugmynd mín að fara
að rekja tölfræðilega hvað húsbygg-
endur, veghaldarar og aðrir sem nýtt
hafa gullnámuna í Ingólfsfjalli hafa
sparað sér með því að þurfa ekki að
sækja jarðefnin út í Þrengsli, eða
jafnvel enn lengra á undanförnum ár-
um. Ég er með í huga umræðuna,
sem brotist hefur fram um áfram-
haldandi nýtingu á jarðefnum Ing-
ólfsfjalls.
Mig langar til að gerast svo djarfur
að bera í bakkafullan lækinn og
hneyksla vandlætarana meira en orð-
ið er með því að segja
að það sem ætti núna
að gera er að stækka
malargryfjuna til vest-
urs um allt að því annað
eins og það sem þegar
hefur verið tekið.
Ástæðan er einföld.
Hið fagra standberg,
sem birtist þegar fjalls-
hlíðin, sem veðrun und-
anfarinna 10 þúsund
ára hefur mengað og
hulið aurskriðum og
grjóthruni hefur verið
hreinsuð, er fáu líkt. Hamraborgin
sem reis úr hafi í lok ísaldar sýnir sig
nú í allri sinni dýrð. Þökk sé manns-
hendinni.
Svo vegfarendur fái notið útsýn-
isins sem best, þurfa hinir ágætu
verktakar, sem hér hafa að unnið að
hreinsa allan úrgang, sem hlaðist hef-
ur upp og byrgir að nokkru útsýnið til
bergsins frá þjóðveginum. Hætt yrði
með öllu að taka möl ofan af fjallinu,
a.m.k. næstu áratugina, enda óþarft
verði gryfjan stækkuð til vesturs.
Rennuumræðan inni í fjallinu
gæti því beðið betri tíma
Í framtíðinni kæmi svo túrista-
afleggjari inn í gryfjuna með bekkj-
um og tilheyrandi, þar sem ferða-
menn fengju notið hinna fögru
jarðmyndana og útsýnisins yfir slétt-
una miklu og misháa turna borg-
arinnar við ána.
Gullnáman
Sigurfinnur Sigurðsson fjallar
um malartekjuna í Ingólfsfjalli
’Í framtíðinni kæmi svotúristaafleggjari inn í
gryfjuna með bekkjum og
tilheyrandi, þar sem
ferðamenn fengju notið
hinna fögru jarðmyndana
og útsýnisins yfir sléttuna
miklu og misháa turna
borgarinnar við ána.‘
Sigurfinnur Sigurðsson
Höfundur er fyrrverandi
skrifstofustjóri.
Fréttir á SMS