Morgunblaðið - 21.05.2006, Qupperneq 88

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 21. MAÍ 2006 VERÐ Í LAUSASÖLU 350 KR. MEÐ VSK.
www.xf.is
www.f-listinn.is
ÞEGAR dr. Tómas Guðbjartsson,
hjartaskurðlæknir á Landspítal-
anum, er ekki að skera upp fólk
hlustar hann á
tónlist eða spilar
skvass. Auk þess
gefur hann sér
tíma til að stuðla
að því að Íslend-
ingar fái tæki-
færi til að heyra
í einum fremsta
djasspíanista
Svíþjóðar, And-
ers Widmark, á Listahátíð í
Reykjavík.
Tómas kveðst hafa orðið fyrir
nokkurs konar opinberun þegar
hann fyrst heyrði tónlist Widmarks
í djassklúbbi í Lundi í Svíþjóð, þar
sem hann bjó til skamms tíma.
„Það hefur reyndar verið áhugamál
mitt og viðfangsefni í mörg ár að
skipuleggja tónleika og hef ég að-
stoðað nokkra íslenska listamenn
við að komast til Svíþjóðar til tón-
leikahalds eins og til dæmis Jagúar
í fyrra. Einnig kom ég að tón-
leikum Sigur Rósar og múm, sá
meðal annars um að smala fólki og
hafði af því mikla ánægju og gleði.
Alls eru það um 30 tónleikar sem
ég hef komið að,“ segir Tómas í
viðtali í Tímariti Morgunblaðsins í
dag.
Röng sýklalyf
Til þess að koma Widmark á
framfæri hélt Tómas vel undir-
búinn á fund Þórunnar Sigurð-
ardóttur, listræns stjórnanda
Listahátíðar, sem þá var töluvert
veik með slæmt kvef. „Mér tókst
ekki að selja henni þetta í fyrstu
atrennu,“ segir Tómas.
Hann telur þó ekki ólíklegt að
hann hafi komist framar í röðina
vegna læknisfræðikunnáttu sinnar,
enda sá hann strax að Þórunn var
ekki á réttum sýklalyfjum. „Fyrsta
korterið af viðtalinu fór í að skoða
sjúklinginn, banka ennisholurnar
og skrifa upp á nýjan lyfjakúr.“
Eftir fundinn segist Tómas hafa
hringt undir því yfirskini að hann
væri að athuga með heilsufar henn-
ar. „Síðan bauð Þórunn mér starf
sem líflæknir Listahátíðar, starf
sem ég þáði með þökkum.“
Anders Widmark heldur tvenna
tónleika á Listahátíð í Reykjavík
þar sem hann flytur m.a. djass-
útgáfu sína af tónlistinni úr óp-
erunni Carmen eftir Georges Bizet.
Tónelski
doktorinn
FÆREYSKA rannsóknaskipið
Magnús Heinason fann mikið af
vænni síld úr norsk-íslenska síldar-
stofninum í vikunni rétt innan ís-
lensku fiskveiðilögsögunnar norð-
austur af Rauða torginu svonefnda,
þar sem voru frægustu mið norsk-ís-
lensku síldarinnar á síldarárunum.
Árni Friðriksson, skip Hafrann-
sóknastofnunar, er á miðunum austur
af landinu á kolmunnaveiðum. Hann
er á leið til síldarrannsókna og hefur
fundið dreifar af síld út af Reyðar-
fjarðardýpi, talsvert sunnar, sam-
kvæmt upplýsingum blaðsins.
Færeyska hafrannsóknaskipið,
sem var við kolmunna- og síldarrann-
sóknir, fann lóðningar innan fær-
eysku lögsögunnar, en mestar lóðn-
ingar voru innan íslensku lögsög-
unnar á milli 65,30 gráðu norðlægrar
breiddar og 66 gráðu. Fann skipið
mun meira af norsk-íslenskri síld í ár
en í fyrra og er þetta þriðja árið í röð
sem um aukningu er að ræða. Síldin
var væn, um 270 grömm að meðaltali,
og stóðu torfurnar á 200–250 metra
dýpi á daginn en komu upp undir yf-
irborð um miðnættið.
Hélt áfram í norðaustur
Norsk-íslenska síldin stóð undir
veiðum á síldarárunum svonefndu, en
stofninn hrundi á síðari hluta sjöunda
áratugarins vegna ofveiði og norsk-
íslenska síldin hvarf með öllu í um
þrjátíu ár. Stofnsins varð að nýju vart
hér við land á síðari hluta síðasta ára-
tugar og hefur hans orðið vart öðru
hverju síðan. Hafa menn bundið vonir
við að síldin tæki upp fyrri göngu-
háttu, en það hefur ekki gerst enn
sem komið er. Síldin kom inn í ís-
lensku lögsöguna í fyrra með svipuð-
um hætti og nú, en meginþorri stofns-
ins hélt áfram í norðaustur út úr
lögsögunni og fór ekki vestur og suð-
ur fyrir kalda tungu sem þarna er.
Kvóti okkar úr norsk-íslenska síld-
arstofninum er um það bil 150 þúsund
tonn, en deila er um skiptingu stofns-
ins við Norðmenn. Íslendingar veiddu
rúm 130 þúsund tonn úr stofninum í
fyrra og fór meira af síld í frystingu
úr stofninum en áður hafði verið.
Ekkert skip er farið til veiða nú svo
vitað sé, en sjómenn og útvegsmenn
eru farnir að huga að veiðum.
Mikið af norsk-íslenskri
síld innan lögsögunnar
Eftir Hjálmar Jónsson
hjalmar@mbl.is
„HERRA hæstaréttarlögmaður,
frú Guðrún Erlendsdóttir“. Þann-
ig var áletrunin á bréfi sem Guð-
rún Erlendsdóttir, sem á dögunum
lét af starfi hæstaréttardómara
fyrir aldurs sakir, fékk sent á of-
anverðum sjöunda áratug síðustu
aldar.
Guðrún var fimmta konan til að
ljúka lagaprófi hér á landi og var
ítrekað minnt á það að hún var
komin í starf sem karlar höfðu
fram að þeim tíma nær einokað.
Þegar Guðrún lauk embættisprófi
árið 1961 stofnaði hún lögfræði-
skrifstofu ásamt eiginmanni sín-
um, Erni Clausen. „Ég var í
fremra herberginu á skrifstofunni
okkar og Örn í því innra og það
var ekki óalgengt þegar karlar –
og raunar konur líka – voru búnir
að tala við mig um stund að þeir
segðu hátíðlega: „Jæja, væna, má
ég nú tala við lögfræðinginn?““
segir Guðrún þegar hún rifjar upp
tíðarandann.
Guðrún var skipuð hæstarétt-
ardómari árið 1986, fyrst kvenna.
„Ég er stolt af því að vera fyrsta
konan til að gegna þessu starfi en
það truflaði mig aldrei. Þegar allt
kemur til alls var ég þarna til að
sinna mínum skyldum. Á þessum
tíma voru konur líka orðnar hér-
aðsdómarar, þannig að þróunin
var í rétta átt. Mörgum fannst þró-
unin að vísu vera frekar hægfara
en það má ekki gleyma því að á
þessum tíma voru ennþá frekar fá-
ar konur í laganámi. Það var því
eðlilegt að þetta tæki sinn tíma. Í
dag er allt annað upp á teningnum
enda konur í meirihluta í laga-
deildinni.“ | Tímarit
„Jæja, væna,
má ég nú tala við
lögfræðinginn?“
Morgunblaðið/Kristinn
Guðrún var fyrsta konan á Íslandi til að verða hæstaréttardómari.
Margir á
hæsta tindi
landsins
ENN eitt sumarið er nú búist
við sprengingu í fjölda fjall-
göngufólks á hæsta tindi lands-
ins, Hvannadalshnúk í Öræfa-
jökli. Að sögn Ragnars Franks
Kristjánssonar, þjóðgarðs-
varðar í Skaftafelli, hafa um
100 manns gengið á hnúkinn
um hverja helgi að undanförnu
og er annar eins fjöldi á leið
upp nú um þessa helgi. Norð-
austanstrengur og þriggja
stiga frost gæti haft sitt að
segja en ætti þó ekki að vera
neinum ofraun, sérstaklega
ekki göngumönnum sem eru
rétt búnir og hafa gengið um
fimm sinnum á Esjuna.
Íslenskir fjallaleiðsögumenn
fara með hópa upp á hnúkinn
auk Einars Sigurðssonar,
fjallaleiðsögumanns í Hofsnesi,
ásamt Ferðafélagi Íslands og
Útivist sem skipuleggja hvíta-
sunnuferðir á hnúkinn.
Ragnar segir allar helgar
uppbókaðar í gistingu í sveit-
inni og þar sé margur hnúks-
farinn á ferðinni.
Telur Ragnar ekki ósenni-
legt að allt að 800 manns muni
klífa hnúkinn í sumar ef fram
heldur sem horfir. Í fyrra var
þessi fjöldi um 500 manns.
Hvannadalshnúkur er 2.110
metra yfir sjávarmáli. Talað
hefur verið um að fjallganga á
hnúkinn sé ein allra lengsta
fjalladagleið í Evrópu, en þess
má geta að óvíða er hæðar-
hækkun á einum degi jafnmikil,
eða tvö þúsund metrar. Gangan
tekur um 15 klukkustundir
fram og til baka.
Morgunblaðið/RAX
HVALFJARÐARGÖNGUNUM var lokað um kl. 10.30 í
gærmorgun vegna umferðaróhapps í göngunum en þar
hafði ökumaður misst stjórn á bíl sínum með þeim af-
leiðingum að hann rakst utan í gangaveggi. Meiðsli
urðu minniháttar að sögn lögreglu en loka þurfti göng-
unum til hádegis.
Óhappið varð um 700 metra frá gangamunnanum að
sunnanverðu og var göngunum strax lokað þegar ljóst
varð hvað hafði gerst. Vel gekk að tæma göngin að
sögn Marinós Tryggvasonar, afgreiðslustjóra hjá Speli,
og var umferðinni beint út um norðurmunnann. Lög-
reglan er með málið í rannsókn og mun bíllinn hafa
rekist utan í veggi án þess þó að velta eða rekast á aðra
bíla.
Morgunblaðið/Júlíus
Missti stjórn á bíl í Hvalfjarðargöngunum