Morgunblaðið - 28.07.2006, Side 38

38 FÖSTUDAGUR 28. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Komin er kveðju-
stund þegar kær vin-
ur, Árni Heimir Jóns-
son, verður borinn til
hinstu hvíldar. Kynni
tókust með okkur fyrir tuttugu árum
þegar ég hóf kennslu við Mennta-
skólann í Reykjavík. Í fyrstu snerust
þau um baráttumál kennarastéttar-
innar sem voru okkur hugleikin.
Brátt tókst með okkur gagnkvæm
vinátta sem birtist m.a. í því að við
bárum hvor undir annan ýmis hjart-
ans mál sem á okkur brunnu. Oftar
sátum við samt og áttum græsku-
laust hjal, sem er hollt fyrir sálina og
er einfaldlega kallað sálufélag, á
samfundum yfir krásum og brjóst-
birtu eða úti í guðsgrænni nátt-
úrunni. Árni hringdi líka stundum til
að viðra stórfengleg áform um
gróðavænlegar fjárfestingar á hluta-
bréfamarkaði fyrir afganginn af
kennaralaununum. Um slíkt þótti
okkur gott að ræða þótt áætlanirnar
rynnu út í sandinn enda lauk samtöl-
unum gjarnan með að Árni bað fyrir
kveðju til Önnu konu minnar sem
hann kallaði ávallt „fyrirvinnuna“.
Árni var farsæll kennari og bar
hag nemenda mjög fyrir brjósti.
Honum var annt um að efnilegir
nemendur, sem af einhverjum sök-
um stóðu höllum fæti, sóuðu ekki
hæfileikum sínum. Mér er minnis-
stætt hvernig hann lagði sig fram um
að halda innan skólans sameiginleg-
um skjólstæðingi okkar sem var við
það að flosna upp frá námi. Árni tók
málin í sínar hendur, vakti hann á
hverjum morgni með símhringingum
og ef það dugði ekki fór hann einfald-
lega heim til hans og sótti hann.
Nemandinn lauk námi, farnast vel í
háskóla og er Árna ævinlega þakk-
látur.
Auk kímnigáfunnar var eitt sem
ég mat umfram aðra þætti í skaphöfn
Árna en það var sterk og rökföst
réttlætiskennd hans. Henni fékk
þjóðin að kynnast þegar hann hel-
sjúkur kom fram í Kastljóss-þætti til
að benda á þá óhæfu að skattlögð
skuli vera framlög úr sjúkrasjóðum
stéttarfélaga. Þetta gerði hann eftir
vandlega íhugun til að leggja sitt af
mörkum í máli sem þarfnast leiðrétt-
ingar.
ÁRNI HEIMIR
JÓNSSON
✝ Árni HeimirJónsson fæddist
á Selfossi 24. apríl
1950. Hann lést á
heimili sínu, Kára-
stíg 10 í Reykjavík,
16. júlí síðastliðinn
og var jarðsunginn
frá Selfosskirkju 26.
júlí.
Foreldrum, systkin-
um og öðrum vanda-
mönnum votta ég sam-
úð mína að
leiðarlokum. Blessuð
sé minningin um góð-
an dreng.
Bragi Halldórsson.
Við Árni Heimir
kynntumst fyrst í líf-
fræðinni við Háskóla
Íslands í upphafi átt-
unda áratugar síðustu
aldar. Saman unnum
við að ýmsum verkefnum í greininni
og búseta á Nýja Garði hafði sitt að
segja um að efla vinskapinn. Margt
gerðum saman á þessum tíma. Stúd-
entar úr MA og ML áttu margt sam-
eiginlegt fyrir utan það að vera einu
stúdentarnir sem komu frá lands-
byggðinni. Árni var alltaf mikill
landsbyggðarmaður, nánast sveitav-
argur og skoðanir hans á byggða-
málum voru skýrar.
Árni fór til Englands í framhalds-
nám og þar heimsótti ég þá Helga og
hann þar sem þeir ræktuðu kartöflur
í rósagarðinum framan við húsið í
Newcastle. Þeir buðu í jass-siglingu
á Tyne-ánni. Þaðan er ljúf minning.
Þegar Árni snýr aftur hefur hann
kennslu í líffræði í þeirri merku
stofnun sem Menntaskólinn í
Reykjavík er. Hann varð fljótt aðal-
líffræðikennarinn þar. Ég sem þá
var orðinn líffræðikennari við tiltölu-
lega nýstofnaðan framhaldsskóla í
Hafnarfirði hafði fljótt við hann sam-
vinnu um þróun líffræðikennslunnar.
Þeir sem kenna líffræði á Íslandi,
hvort sem það er í grunnskólum,
framhaldsskólum eða háskólum, eiga
sér samtök, Samtök líffræðikennara
– Samlíf. Þau eru einstök að því leyti
að þarna eru allir sem sinna líffræði-
kennslu, hvar sem þeir kenna, undir
einu þaki. Þessi samtök voru stofnuð
1983 og er markmið þeirra að efla líf-
fræðinám í landinu, fylkja líffræði-
kennurum saman og skiptast á hug-
myndum um hvernig skuli best
staðið að líffræðinámi og kennslu á
landinu okkar. Samlíf hafa staðið að
námskeiðum, fræðslufundum, skoð-
unarferðum, skiptum á verkefnaleið-
beiningum, kennslubókum og öðru
slíku þessi 23 ár sem þau hafa starf-
að. Árni Heimir var einn af stofnend-
um samtakanna og lagði stóran
grunn að því hvernig þau þróuðust
og hvernig þau eru í dag, öflug bæði
innanlands og erlendis.
Árni Heimir sat í stjórn Samlífs í
nokkur ár og var formaður þeirra um
árabil í kringum 1990. Hann var síð-
ar ávallt tilbúinn til að taka að sér
ábyrgðarstörf fyrir samtökin þó
hann ynni mikið fyrir kennarasam-
tökin í kjarabaráttu þeirra, en hún
var hörð á þessum árum. Hann
stýrði t.d. verkfallssjóðum og verk-
fallsbaráttu og voru ýmsir andstæð-
ingar ekki ánægðir með það að kenn-
arar gætu safnað í sjóði sem notaðir
yrðu til að styðja kennara í verkföll-
um.
En alltaf var Árni Heimir tilbúinn
til að koma á samkomur, ráðstefnur,
námskeið eða annað það sem Samlíf
stóð fyrir og var hann þar í farar-
broddi í umræðum, æfingum og öðru
slíku. Ég held að enginn sem sá
gleymi því þegar Árni og Eiríkur
léku apa á hlutverkanámskeiði í Al-
viðru eða hvernig hann stóð sig í að
klífa Drangey. Lýsingar hans á því
hvernig hann slapp við naglann í
hlöðunni á Alviðru eru líka í minnum
hafðar. Við minnumst líka barnafata-
búðarinnar í Ólafsvík og Klofnings á
Breiðafirði.
Ég kveð Árna Heimi með miklum
söknuði. Hans brotthvarf var allt of
fljótt. Minning hans mun lifa með
okkur sem þekktum hann vel um
langa tíð.
Jóhann Guðjónsson,
formaður Samlífs.
Haustið 1970 hóf vaskur hópur
ungmenna nám í líffræði við Háskóla
Íslands. Meðal þeirra var Árni
Heimir Jónsson sem við kveðjum nú.
Árna Heimi var margt til lista lagt,
en fyrst og fremst var hann skóla-
maður og lífskúnstner. Síðastliðið
eitt og hálft ár háði hann baráttu
gegn þeim sjúkdómi sem hann varð
að lokum að játa sig sigraðan fyrir.
Árni Heimir háði þetta stríð með
sömu stóísku ró og hann gerði í öllum
þeim verkum sem hann tók sér fyrir
hendur. Stutt var í húmorinn sem
skein í gegnum alvarleikann, ekki
síst þegar Árni benti á óréttláta
skattheimtu ríkissjóðs á fólki með
langvinna sjúkdóma. Við vinirnir
sem hittum hann reglulega yfir góð-
um mat kynntumst þessum mann-
kostum Árna og nutum þess að
heyra skemmtisögur af því hvernig
baráttan á öllum vígstöðum stóð. Þó
að söknuður okkar sé mikill, þá er
söknuður fjölskyldu Árna enn meiri.
Við færum henni okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Auður, Bergþóra, Gísli, Hrefna,
Margrét, Marta og Sigríður.
Árna Heimi Jónssyni kynntist ég
þegar hann var kjörinn formaður
Vinnudeilusjóðs KÍ eftir sameiningu
kennarafélaganna HÍK og KÍ 1999
og þar með hófst samstarf okkar sem
leiddi til góðrar vináttu. Meðal verk-
efna okkar Árna var að sjá um
greiðslu verkfallsbóta. Í einu af verk-
föllunum hafði Árni orð á því að frek-
ar ætti að miða verkfallsbætur við
fjölskyldustærð og hagi félagsmanna
en að greiða sömu upphæð til allra
miðað við starfshlutfall. Sem dæmi
nefndi hann sjálfan sig, einhleypan
karl, sem þyldi vel að vera launalaus í
nokkrar vikur. Þetta lýsir nokkuð
lífsviðhorfi Árna Heimis.
Í ársbyrjun 2005 greindist Árni
með krabbamein en þá var hann í
námsleyfi og stundaði nám við HÍ.
Þetta breytti samstarfi okkar þannig
að ég fór að venja komur mínar heim
til Árna á Kárastíginn. Þar áttum við
margar góðar samverustundir og
ræddum ýmis dægurmál gjarnan í
hálfkæringi. Aftur á móti ræddum
við ávöxtun Vinnudeilusjóðs KÍ í
mikilli alvöru en Árni fylgdist vel
með verðbréfamarkaðnum og var
mjög vakandi yfir ávöxtun sjóðsins.
Það var gaman að vinna með Árna
þegar hann blés upp af réttlætis-
kennd. Í þann ham fór Árni þegar at-
vinnuleysisbætur voru teknar af at-
vinnulausum kennurum í verkfalli
grunnskólakennara 2004. Fyrir
frumkvæði Árna var sá gjörningur
kærður. Ekki reyndist lagastoð fyrir
ákvörðun stjórnvalda og voru at-
vinnuleysisbæturnar því greiddar á
verkfallstímanum. Í veikindunum
varð Árni fyrir því að skattur var
dreginn af endurgreiðslu sem hann
fékk úr Sjúkrasjóði KÍ. Hann vakti
rækilega athygli á þessu í fjölmiðlum
og sendi m.a. fjölda stéttarfélaga
áskorun um að berjast fyrir leiðrétt-
ingu. Árni Heimir var baráttumaður,
óhræddur að standa á skoðunum sín-
um, hafði frumkvæði og gaf sér tíma
til að koma málum fram. Ekki bólar
enn á lagabreytingu um afnám
skatts af endurgreiðslum úr sjúkra-
sjóðum stéttarfélaga. Ef ég lifi þá
breytingu heiti ég því að drekka
Árna Heimi skál.
Foreldrum Árna Heimis og fjöl-
skyldu sendi ég einlægar samúðar-
kveðjur.
Valgeir Gestsson.
Við hittumst fyrst í Björkinni,
heimavistarhúsi Menntaskólans á
Laugarvatni, haustið 1966 og á
næstu árum hnýttust bönd fyrir
ævitíð. Árni var alltaf hreinn og
beinn í því sem hann tók sér fyrir
hendur og leyndi því sjaldan ef hon-
um mislíkaði. Hann synti hraðar og
spilaði brigde betur en við flestir en
var vinnusamur og lét námið ganga
fyrir, það voru eiginleikar sem hann
síðar vildi miðla til nemenda sinna.
Hugur hans hneigðist snemma að líf-
fræði og það varð lífsstarf hans að
kenna þá grein við Menntaskólann í
Reykjavík. Hann naut sín í kennslu
og nærðist á samveru við nemendur
og uppátækjum þeirra. Honum þótti
mjög vænt um vinnustað sinn og oft
litríka samstarfsmenn.
Hæfileiki Árna til að miðla þekk-
ingu varð öllum ljós í sjónvarpsþætti
þar sem hann kom til að ræða bar-
áttumál sitt. Skýr framsetning á bar-
áttumáli og ógleymanleg var lýsing
hans, sögð af kunnáttu og æðruleysi,
á því hvernig krabbameinslyfjameð-
ferð fer fram og áhrifum hennar á
líkama og daglegt líf sjúklingsins,
þegar sjónvarpsvélar fylgdu honum í
gegnum það ferli.
Árni átti mörg áhugamál og rétt-
indamál kennara ásamt velgengni
Newcastle United skiptu hann miklu
máli.
Hann veiddi rjúpu og gæs, mat-
reiddi síðan bráðina sjálfur af stakri
snilld og kallaði síðan vini og vanda-
menn til veislu.
Síðastliðið ár var vini mínum oft
erfitt en hann reyndi eftir megni að
lifa sem eðlilegustu lífi. Þar naut
hann fjölskyldu sinnar og umhyggju-
samrar vináttu samkennara sinna,
þeirra Ólafar og Iðunnar.
Árni leyfði sér að vona. Hann tók
einn dag í einu og kom því ýmsu í
verk. Um síðustu áramót fengu
margir vina hans persónulegt alman-
ak fyrir árið 2006. Myndir voru mis-
munandi eftir vinahópum en júl-
ímánuður var einkenndur með mynd
af Árna í bátnum sínum á sólríkum
sumardegi. Árni fór sína síðustu ferð
á slíkum degi er sólin náði að brjótast
fram eftir langt hlé.
Nú er hljótt á Kárastíg 10.
Ég þakka góðum dreng og vini
samfylgdina.
Foreldrum hans, systkinum og
öðrum ástvinum votta ég samúð
mína.
Ólafur Kjartansson.
Þannig er með suma menn að
manni líður vel í návist þeirra. Svo
var einmitt með Árna Heimi Jóns-
son. Ekki það að hann væri alltaf já-
bróðir eða hliðraði sér hjá því að
beita gagnrýnni hugsun. En í góðlát-
legri kímni hans og ferskri sýn á hin
ýmsu viðfangsefni var aftur á móti
einhver þægilegur styrkur. Þetta
kom t.d. vel fram á mörgum sumar-
námskeiðum líffræðikennara sem
við sóttum saman undanfarin 20 ár.
Hvort sem um var að ræða fræðileg
efni, gamanmál eða úrlausn óvæntra
vandamála þá var hægt að reiða sig á
Árna Heimi. Við stéttarbræður hans
nutum góðs af starfi hans fyrir stétt-
arfélag framhaldsskólakennara og
eins hefur orðabók hans yfir líffræði-
hugtök létt mörgum menntaskóla-
nemanum námið.
Hafi hann þökk fyrir samfylgdina.
Aðstandendum votta ég samúð.
Sigurkarl Stefánsson.
Vinur okkar Árni Heimir Jónsson
var fyrir margra hluta sakir eftir-
minnilegur maður. Hann var afar
hlýr í öllum samskiptum, jarðbund-
inn, jafnlyndur, réttsýnn, trygglynd-
ur og trúr vinum sínum. Árni Heimir
var sérlega orðheppinn og hnyttinn í
Klukkan var að
nálgast miðnættið á
afmælisdaginn minn 3.
júlí, þegar síminn
hringdi þar sem ég
var staddur í strand-
bænum Cairns í Ástralíu. Í símanum
var Guðrún Harðardóttir að til-
kynna mér að Hörður faðir hennar
hefði látist þá um nóttina.
Svo langt var orðið á milli okkar
Harðar, að ég vissi ekki að hann
hefði verið alvarlega veikur frá síð-
asta vetri.
En einmitt í þessari ferð til Ástr-
alíu höfðu þau Erla og Hörður komið
oft upp í hugann og okkar fyrstu
nánu kynni, þegar við Hörður fórum
ásamt eiginkonum á heimsþing
HÖRÐUR
VALDIMARSSON
✝ Hörður Valdi-marsson fæddist
í Reykjavík 9. febr-
úar 1925. Hann lést
mánudaginn 3. júlí
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Oddakirkju á Rang-
árvöllum 8. júlí.
Lions í Fönix í Ari-
zona í Bandaríkjunum
til að taka við störfum
sem umdæmisstjórar
Lions á Íslandi. Nú
höfðu hlutirnir snúist
við hjá mér því nú var
ég makinn að fara með
Ínu á heimsþing Zonta
í Melbourne, þar sem
hún var að skila af sér
eftir tveggja ára starf
sem svæðisstjóri
Zonta á Íslandi.
Ferðin til Ameríku
1981 kemur aftur og
aftur upp í hugann. Hálfs mánaðar
samvera með þessu yndislega fólki
Erlu og Herði mun alltaf verða einn
af hápunktum ferða okkar Ínu. Við
flugum til San Francisco þar sem við
leigðum okkur bíl. Dvöldum um sinn
hjá Hrafnhildi systur Harðar sem
þar bjó og skoðuðum m.a. málverk,
sem ungur ástfanginn piltur Guð-
mundur Guðmundsson að nafni
hafði málað af þeim kærustuparinu
gangandi inn í framtíðina. Seinna fór
hann út í heim og varð heimsfrægur
málari og tók sér nafnið Ferro, sem
seinna varð Erro.
Sennilega eigum við Erla aldrei
eftir að gleyma því þegar sundd-
rottningin að vestan og íþróttamað-
urinn úr lögreglunni hlupu fagnandi
samsíða niður sandfjöruna og út í
bláar öldur Kyrrahafsins, en voru
jafnvel enn fljótari til baka þegar
ískaldur pólsjórinn við norðurhluta
Kaliforníu tók á móti þeim.
Hörður Valdimarsson var að
mörgu leyti einstakur maður. Hann
átti mjög erfiða æsku. Foreldrar
hans fluttu til Hornbjargsvita þar
sem faðir hans tók að sér vitavörslu.
Svo hörmulega tókst til að móðir
Harðar og þrír bræður hans dóu á
sama tíma úr smitsjúkdómi og varð
faðir hans að skilja Hörð níu ára
gamlan eftir heima í vitanum með
tvö yngri systkini sín á meðan hann
fór fótgangandi yfir að Hesteyri í
Jökulfjörðum til að gera ráðstafanir
vegna hinna látnu. Eftir þennan
hörmulega atburð flosnaði fjölskyld-
an upp og lenti Hörður hjá vanda-
lausum, en sem betur fer góðu fólki,
norður í Húnavatnssýslu.
Sem fullorðinn maður gekk Hörð-
ur til starfa hjá lögreglunni í
Reykjavík og starfaði þar um árabil.
Eldri Íslendingar ættu að minnast
hans frá setningu laga um hægri
umferð 1968, en þá var Hörður um
langan tíma með fræðsluþætti um
umferðarmál í útvarpinu, þar sem
hans ljúfa rödd dró menn að til að
hlusta.
Seinna gerðist hann aðstoðar-
framkvæmdastjóri á vinnuhælinu að
Gunnarsholti, þar sem hann vann
þar til hann lét af störfum fyrir ald-
urssakir.
Öll störf Harðar að löggæslu ein-
kenndust af manngæsku og virðingu
fyrir öðrum.
Hann beitti ekki valdi, nema öll
önnur úrræði væru þrautreynd.
Hann átti gott með að róa menn nið-
ur og komast að skynsamlegu sam-
komulagi um að lögin yrðu að ráða.
Sem starfsmaður að Gunnarsholti
þar sem mikið var um ógæfumenn
var hann sem hinn algóði faðir, sem
fylgdist með sauðum sínum og leiddi
til þess besta vegar sem aðstæður
leyfðu.
Við Ína áttum þess einu sinni kost
að fara með heimilisfólkinu á Gunn-
arsholti undir stjórn Harðar í
sunnudagsbíltúr upp í Þórsmörk.
Gleði mannanna sem léku sér eins
og unglömb í haga og hið gagn-
kvæma traust sem þarna ríkti gat
aðeins hafa skapast af löngu starfi
gefandi yfirmanns þótt við oft erf-
iðar aðstæður væri.
Það var því Herði líkt, þegar
ógæfumaður á staðnum, sem komist
hafði í örvandi efni stórskaðaði Hörð
þegar hann reyndi að ná honum nið-
ur að neita að kæra manninn og
sagði mér m.a. að hann vissi að mað-
urinn væri alls ekki svo slæmur,
hann hefði bara ekki ráðið við sig við
þessar aðstæður.
Nútímamaðurinn mætti gjarnan
tileinka sér lífsskoðanir Harðar.
Hann bjó ekki til glæpamenn heldur
breytti glæðamönnum í gegna borg-
ara. Hann leit ekki á lögin sem kúg-
unartæki heldur leið til að bæta
samskipti manna. Hann vildi gera
lífið betra og bjartara fyrir alla
menn bæði gæfumenn og ógæfu.
Hann vildi að menn ynnu saman að
góðum málum og fór í fylkingar-
brjósti meðal annars að líknarmál-
um Lions þar sem hann hlaut æðstu
viðurkenningu sem Melvin Jones fé-
lagi. Hann skilaði börnum sínum og
öðrum afkomendum góðum fótspor-
um að feta í.
Ég er viss um að ef einhver maður
gæti verið með hjarta úr gulli þá
væri það Hörður Valdimarsson.
Kæra Erla og aðrir ástvinir Harð-
ar, við Ína sendum ykkur innilegar
samúðarkveðjur og söknum þess að
hafa ekki getað verið við útför hans
en við munum alltaf minnast hans
sem vinar sem hefur gert líf okkar
fegurra og bjartara.
Úlfar Ágústsson.