Morgunblaðið - 29.07.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 2006 11
FRÉTTIR
Dekur í
dagsins önn
á morgun
Þegar okkur ber að garði erNorðfirðingurinn ÞórarinnEinarsson að raða upp ánýtt í upplýsingatjaldinu.
Hann leitar að spjaldi til auðkenn-
ingar fyrir fulltrúa fjölmiðlamanna
en það finnst ekki. Það var rok-
hvasst aðfaranótt föstudags og
nokkur tjöld fuku og segist Þórarinn
hafa þurft að endurreisa sitt tjald
nokkrum sinnum. Upplýsingatjaldið
haggaðist þó ekki. Framhjá okkur
gengur hávaxinn maður með skoll-
eitt hár sem er bundið í lokka. Þetta
er hann Bram frá Hollandi. Hann er
meðlimur í hreyfingu sem kallar sig
Groenfront og var meðal þeirra sem
komu fyrst til landsins og reistu búð-
irnar uppi við Snæfellsskála. Hann
er að sækja dót til að geta haldið
áfram að reisa tónleikatjaldið, sem
eins og fleiri fuku í gærkvöldi.
„Þetta er í fyrsta skipti sem ég
heyri ekkert í kringum mig. Í Hol-
landi búa ríflega 15 milljónir manna
og hvert sem þú ferð rekstu á fólk.
Ef þú ferð í gönguferð úti í skógi
heyrirðu í bílum eða flugvélum.
Þetta finnst mér yndislegt,“ segir
Bram.
En hvað dregur þennan ein-
stakling, sem í Hollandi starfar í
verslun sem selur lífrænar vörur,
upp á íslensk fjöll í sumarfríinu?
„Það eitt að fara á milli landa er eins
og frí. Ég get ekki setið kyrr í fríinu
mínu. Það er svo margt sem er þess
virði að berjast fyrir í heiminum, til
dæmis íslensk náttúra. Menn geta
tekið þá ákvörðun að fara í frí, eyða
peningum og vera sem ferðamenn
eða láta alla vita af því að þú ert hér
af ákveðinni ástæðu og hún er sú að
vernda náttúruna. Hér er fólk af
ýmsu þjóðerni samankomið til að
berjast fyrir sameiginlegu málefni.
Það streymir gríðarleg orka frá
þessu fólki en tjáskiptin eru stund-
um erfið, til dæmis á fundum eða í
málstofum. Við tölum öll ensku en
það er bil á milli menningar þjóð-
anna og eðlilega á Englendingur
auðveldara með enskuna heldur en
til dæmis Spánverji.“
Belgískt mötuneyti
Hjá tjaldbúum byrjar dagurinn
upp úr hálfátta á morgnana þegar
borinn er fram morgunmatur. Í búð-
unum er starfandi belgískt eldhús,
þar sem maturinn er ókeypis en
menn geta komið með framlög. Þar
eru jafnan grænmetisréttir á boð-
stólum og í dag er það pasta og
grænmeti. „Eftir morgunmatinn er
sameiginlegur fundur þar sem við
ákveðum hvað við ætlum að gera. Í
dag höfum við til dæmis þurft að
endurreisa öll tjöldin. Við höldum
einnig málstofur um Kára-
hnjúkasvæðið og Alcoa og leggjum á
ráðin um aðgerðir. Menn velja sér
hvað þeir vilja gera. Sumir vilja
hjálpa til við tjöldin, aðrir þurfa að
komast á Egilsstaði til að kaupa í
matinn og þá er skipulögð ferð þang-
að. Hér eru ríflega 100 manns svo
það geta ekki allir gert það sama svo
við skiptum okkur í minni hópa. Há-
degismaturinn er yfirleitt um tvö-
leytið og að honum loknum halda
málstofurnar og skipulagningin
áfram. Kvöldmaturinn er milli sjö og
átta og svo fer það eftir andanum í
fólkinu hvað gert er eftir það.“
Bram segir það miður hversu fáir
Íslendingar séu í búðunum. „Ætli
skiptingin sé ekki 80/20, Íslending-
arnir eru þar í minnihluta. Íslend-
ingar eru ekki vanir svona aðgerðum
því þær hafa ekki tíðkast hér. Þegar
menn sjá okkur hugsa þeir „þessi er
heldur furðulegur, skrýtið hár og
hann er með eitthvað undarlegt í
nefinu og eyrunum“. En það er bara
utan á okkur. Við virðumst furðuleg
fyrir þeim sem ekki þekkja okkur.
Ef við ráðumst í aðgerðir þá þarf að
skipuleggja þær ásamt Íslending-
unum. Við viljum ræða það við Ís-
lendingana hvað við getum gert,
ekki gera neitt án samráðs við þá.
Þess vegna skiptir máli að hafa Ís-
lendinga hér. Ég vil sjá fleiri Íslend-
inga hér að ári.“
Fróðlegt að vera
innan um víðsýnt fólk
Hanna Steinunn Þorleifsdóttir er
að ljúka vikudvöl sinni í búðunum.
„Ég hef haft það ágætt. Rokið setti
strik í reikninginn í gær svo það var
enginn hafragrautur í morgun. Það
hefur verið afskaplega fróðlegt að
vera innan um fólk alls staðar frá,
hér hafa verið Belgar, Þjóðverjar,
Hollendingar, Ungverjar, Rússar,
Englendingar og Spánverjar. Þetta
fólk þekkir vel stórframkvæmdir og
sjá framkvæmdirnar hér í víðu sam-
hengi. Umræðan um umhverfismál
er lengra komin í Evrópu en hér.
Hálendi Íslands er eitt stærsta
svæði Evrópu sem enn er tiltölulega
ósnortið og þar af leiðandi er þessu
fólki annt um svæðið. Það sér vel
hvernig alþjóðafyrirtæki nýta sér
heimboð og metnað íslenskra stjórn-
valda.“
Hanna segir að þegar hún hafi
komið fyrst upp að Snæfelli hafi ver-
ið þar um 80 tjöld og ríflega 100
manns. Sífellt hafi síðan bæst í hóp-
inn.
Hanna Steinunn lýsir því fyrir
okkur hvernig búðirnar séu byggðar
upp, þar sé enginn einn sem stjórni
heldur sé allt rætt og ákvarðanir
teknar í sameiningu. „Ef einhver vill
vita eitthvað nánar um tiltekið efni
þá biður hann bara um það og þá er
sett upp málstofa. Hver sem er get-
ur bryddað upp á einhverri umræðu.
Það hafa verið haldnar málstofur um
aðgerðir, til dæmis eins og þær sem
voru á Eyjabökkum. Þeir sem tóku
þátt í henni lögðu á sig níu tíma
göngu til að vekja athygli á þeim
skemmdum sem þar eiga sér stað.
Ufsarstífla, sem ætti eiginlega frek-
ar að heita Eyjabakkastífla eða
Fljótsdalsstífla hefur hækkað um
fimm metra. Það sá ég í Végarði.
Það er grafalvarlegt mál því hver
einasti metri skiptir máli. Ég held að
Íslendingar séu komnir með það á
hreint að það eru þrjár stíflur sem
mynda Hálslón en þeir hafa ekki
fylgst nógu vel með þeim stíflum
sem mynda Eyjabakkalón.“
Frábær andi í búðunum
Hin belgíska Deborah Anné var
meðal þeirra sem tóku þátt í mót-
mælaaðgerðum á svæðinu í vikunni.
Hún segir það hafa verið skemmti-
lega lífsreynslu, en hún eins og
margir aðrir hafi ekki tekið þátt í
svona aðgerðum áðum. „Þetta var
spennandi, ævintýralegt og
skemmtilegt. Það ríkir frábær andi
hér í búðunum. Flestir þeirra sem
eru hér hafa aldrei komið nálægt
svona áður. Umfjöllun fjölmiðla um
aðgerðirnar í fyrra var mjög nei-
kvæð og þeir sem tóku þátt í þeim
gerðir að steríótýpum. Ég held að
það sé mjög erfitt fyrir fólkið sem er
í þessum búðum því það kemur frá
ólíkum löndum og úr ólíkum störf-
um.“
Deborah var á landinu á seinasta
ári sem skiptinemi við Háskóla Ís-
lands. Þannig kynntist hún bæði
landinu og þeim framkvæmdum sem
eru í gangi á Austurlandi. „Ég kem
úr afar iðnvæddu samfélagi í Belgíu
þar sem loftið er mengað og ef þú
ætlar að drekka vatn úr krana þá
bragðast það eins og sundlaug-
arvatn. Það opnaði augu mín að vera
hér í átta mánuði. Landið er svo
yndislegt – ég hef aldrei séð neitt í
líkingu við það. Í Evrópu eru menn
að reyna að draga úr menguninni og
það er ótrúlegt að þið skulið vera að
selja landið ykkar undir þungaiðnað.
Það verður aldrei samt á ný. Þið er-
uð rómuð fyrir hreinleikann og það
er ótrúlegt að þið skulið vera að ráð-
ast í svona framkvæmdir árið 2006.
Við vitum hvernig það er að búa í
menguðu landi.“
Samhliða náminu vann Deborah á
Kaffi Hljómalind þar sem hún bæði
safnaði upplýsingum um fram-
kvæmdirnar og miðlaði þeim áfram.
„Ég sýndi ferðamönnum heimild-
armyndir og gerði veggspjöld. Ég
varð fyrir vonbrigðum með viðbrögð
Íslendinga. „Þú þarft ekki að segja
mér neitt. Ég hef komið þangað og
það býr enginn þarna.“ Það eru eng-
in rök. Þetta snýst ekki um það
hvort einhver búi á þessu svæði sem
fer undir vatn, þetta snýst einfald-
lega um að náttúran er eyðilögð.“
Fólk frá ýmsum löndum í fjölskyldubúðum við Snæfell
Ólík þjóðerni sem
berjast fyrir sam-
eiginlegum málstað
Nú er liðin rúm vika síðan búðir Íslandsvina við
Snæfell voru settar upp. Þar eru m.a. Íslend-
ingar, Englendingar, Belgar og Hollendingar
samankomnir til að vekja athygli á áhrifum Kára-
hnjúkavirkjunar á íslenska náttúru. Gunnar
Gunnarsson fór í fjallaferð og tók púlsinn á
tjaldbúum.
Morgunblaðið/Gunnar Gunnarsson
Slakað á í sólinni og lagið tekið í tjaldbúðunum undir Snæfelli. Búðirnar voru settar upp fyrir rúmri viku.
Norðfirðingurinn Þórarinn Einarsson, sér um upplýsingatjaldið.
„Þetta var spennandi,
ævintýralegt og
skemmtilegt,“ segir
Belginn Deborah Anné
um búðir Íslandsvina.