Morgunblaðið - 24.10.2006, Blaðsíða 1

Reuters
Ólga Óeirðalögregla skýtur táragasi að fjölmennum hópi mótmælenda í miðborg Búdapest í gærkvöldi.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
DAGURINN sem átti að sameina
ungversku þjóðina eftir djúpstæð-
an klofning á undanförnum miss-
erum snerist upp í andhverfu sína,
þegar fjölsóttar minningarathafnir
um fórnarlömb uppreisnarinnar í
Búdapest árið 1956 féllu algerlega í
skuggann af átökum lögreglu og
mótmælenda í borginni. Allt að 40
manns slösuðust í óeirðunum en
þegar Morgunblaðið fór í prentun í
nótt benti flest til þess að þær
væru að réna.
Einar Gunnlaugsson, námsmað-
ur í Búdapest, sagði að í fyrstu
hefðu mótmælin farið friðsamlega
fram en síðan hefði soðið upp úr og
skorist í odda á milli þúsunda mót-
mælenda og óeirðalögreglunnar.
„Það var allt logandi í slagsmál-
um á nokkrum stöðum í borginni.
Ég ætlaði að taka lestina frá aðal-
lestarstöðinni en forðaði mér. Mað-
ur gætti sín og hélt sig fjarri.“
Judit Rán Esztergál og Marí-
anna Csillag, fararstjórar hjá
Heimsferðum, sögðu alla Íslend-
inganna sjötíu á þeirra vegum heila
á húfi og að enginn þeirra hefði
verið í hættu vegna óeirðanna.
„Allt er að róast en fyrr í dag
heyrði ég sprengingar þegar verið
var að skjóta táragasi á mótmæl-
endur,“ sagði Judit, sem tók fram
að hópurinn héldi kyrru fyrir.
Tóku hart á mótmælendum
„Óeirðalögreglan var búin að
girða af svæðið í kringum þing-
húsið og þegar múgurinn reyndi
að klifra yfir girðinguna varaði
hún fólkið við en hóf svo að skjóta
táragasi með þeim afleiðingum að
allt fór úr böndunum,“ sagði
Maríanna um atburðarásina í gær.
Að hennar sögn er talið að óeirð-
irnar hafi hafist eftir að Viktor
Orban, leiðtogi Fidesz-flokksins í
stjórnarandstöðu, stóð fyrir ræðu-
höldum á Astoria-torginu um fjög-
urleytið í gær. Einum og hálfum
tíma síðar hafi lögreglan tekið hart
á mótmælendum fyrir utan þing-
húsið með fyrrgreindum afleiðing-
um. Klukkan hálfátta hafi svo önn-
ur athöfn hafist við Hetjutorgið,
þar sem minnismerki hafi verið af-
hjúpað klukkan 19.56 í minningu
þeirra 2.800 Ungverja sem létust í
uppreisninni gegn Sovétstjórninni.
„Fólk sem tekur þátt í hátíða-
höldum mætir ekki með lambhús-
hettur. Allir Ungverjarnir sem við
höfum rætt við eru miður sín yfir
þessu. Þetta er algerlega búið að
eyðileggja hátíðahöldin.“

Minntust | 16
„Allt logandi í slags-
málum í borginni“
Lögregla beitti gúmmíkúlum og táragasi gegn mótmælendum í Búdapest
Í HNOTSKURN
»Háværar kröfur hafaverið uppi um afsögn
sósíalistans Ferenc
Gyurcsany úr embætti for-
sætisráðherra.
»Hann viðurkennir aðhafa logið til um stöðu
efnahagsmála.
STOFNAÐ 1913 289. TBL. 94. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
JARMAÐ Á NÝ
ÞRJÚ HUNDRUÐ LÖMB Í AUSTURHLÍÐ Í
BISKUPSTUNGUM ÚR ÖRÆFASVEIT >> 4
EKKI DÓMARI
KNATTSPYRNUSKÓR
GUÐLAUGAR Á HILLUNA
FERILLINN >> ÍÞRÓTTIR
TIL GREINA kom að halda alþjóðlega ráð-
stefnu stjórnenda fyrirtækja í sölu og fram-
leiðslu sjávarafurða í heiminum, Ground-
fish forum, í Reykjavík annars vegar eða
Björgvin í Noregi hins vegar að ári liðnu.
Vegna hvalveiða Íslendinga verður Björg-
vin hins vegar fyrir valinu.
Hin árlega ráðstefna var haldin í Lissa-
bon í Portúgal í síðustu viku. Jón Hákon
Magnússon, framkvæmdastjóri Kynningar
og markaðar ehf., segir að Íslandi hafi al-
gjörlega verið hafnað sem ráðstefnustað.
Verði af töluverðum fjármunum
„Þarna voru nokkrir aðilar sem komu að
máli við formann Groundfish forum og til-
kynntu honum að þeir gætu ekki komið til
Íslands að ári, vegna þess að hvalveiðar í at-
vinnuskyni væru hafnar að nýju. Menn vilja
ekki taka þessa áhættu,“ segir Jón og vísar
til þess að viðskiptavinir yrðu ósáttir ef ráð-
stefnan yrði haldin hér á landi. Hann telur
Íslendinga verða af töluverðum fjármunum
vegna þessa, en mikil þjónusta er keypt í
kringum ráðstefnuna.
Sendiherra Japans á Íslandi, sem hefur
aðsetur í Ósló í Noregi, segir ekki markað
fyrir hvalkjöt í Japan og Japana ekki í að-
stöðu til að flytja inn meira. Kristján Lofts-
son, forstjóri Hvals hf., segir frjálsan inn-
flutning á hvalkjöti til landsins og efast ekki
um að kjötið eigi eftir að seljast.
Hvalur 9 veiddi aðra langreyði síðdegis í
gær og er væntanlegur í Hvalfjörð um
miðjan dag í dag. | 10
Morgunblaðið/ÞÖK
Flensað Nóg er um vinnu hjá hvalskurð-
armönnum Hvals hf. þessa dagana.
Íslandi
hafnað
Hvalur 9 veiddi aðra
langreyði síðdegis í gær
LÍFEYRISSJÓÐIR sem aðild eiga
að Greiðslustofu lífeyrissjóða (GL)
hafa ákveðið að fresta til ársloka
framkvæmd breytinga vegna tekju-
athugunar örorkulífeyrisþega, sem
áttu að taka gildi um næstu mán-
aðamót. Formaður Öryrkjabanda-
lags Íslands segir þá lífeyrisþega
sem fengið hafa tilkynningu um nið-
urfellingu eða lækkun örorkulífeyris
geta andað örlítið léttar.
Í tilkynningu GL kemur fram að
ef ekki verði gripið til viðeigandi ráð-
stafana séu lífeyrissjóðirnir að
bregðast skyldum sínum gagnvart
öðrum sjóðsfélögum, sem þyrftu
þess í stað að sæta lægri lífeyris-
greiðslum í framtíðinni.
Komum til móts við bótaþega
„En við teljum að vel athuguðu
máli hægt að fallast á að einhverjir
bótaþeganna þurfi lengri frest og
viljum því koma til móts við þá,“ seg-
ir Hrafn Magnússon, stjórnarfor-
maður Greiðslustofunnar.
Sigursteinn Másson, formaður
ÖBÍ, segist hins vegar vona að að-
gerðum verði frestað lengur en til
ársloka. „Það er jákvætt að lífeyr-
issjóðirnir skuli stíga skrefið og
fresta þessum aðgerðum og fólk get-
ur því andað örlítið léttar. Þá gefst
tækifæri til að laga þetta.
Það sem þarf að gerast er að
grundvöllur skapist til samkomulags
og sátta á milli ÖBÍ og lífeyrissjóð-
anna, þannig að við getum haldið
áfram á uppbyggilegum nótum.“
Aðgerðum lífeyrissjóða
frestað um tvo mánuði