Morgunblaðið - 24.10.2006, Blaðsíða 26

Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
Það er allnokkur erill í flugskýliLandhelgisgæslunnar um þessarmundir þar sem stórefld þyrlu-sveitin þarf í mörg horn að líta.
Gjörbreyttar aðstæður í þessum mála-
flokki eftir að varnarliðsþyrlurnar fóru af
landi brott fyrir skemmstu kallar á skipu-
lagsbreytingar, mannaráðningar, þjálfun
og að sjálfsögðu fjármagn hins opinbera til
að halda úti þeirri þyrlubjörgunarþjónustu
sem landsmenn hafa vanist í gegnum árin.
Þegar Morgunblaðsmenn litu við í gær
var verið að undirbúa þyrluflug með starfs-
menn Veðurstofunnar upp á Vatnajökul og
þjálfa þyrluflugmenn í leiðinni. Mikið er
æft þessa dagana og ljóst má vera að nýtt
útþenslutímabil er að hefjast hjá þyrlusveit
Gæslunnar og um leið er að skapast enn
stærra reynslusvið meðal ungra þyrluflug-
manna hér á landi.
Benóný Ásgrímsson yfirflugstjóri sem á
að baki 28 ára feril hjá Landhelgisgæsl-
unni segir það gríðarleg umskipti fyrir
þyrludeildina að breytast úr einskonar fjöl-
skyldu yfir í tvöfalt stærri deild. „Þessi
stutti tími sem við höfum haft orsakaði það
að hér þurftu menn virkilega að bretta upp
ermarnar,“ bendir hann á og vísar þar til
tímabilsins frá 15. mars, er tilkynnt var að
þyrlur og þotur Bandaríkjahers yrðu flutt-
ar á brott, til 30. september, þegar leigu-
samningur á fyrri leiguþyrlunni tók gildi
og bandarísku flugförin voru farin.
„Það er ekki hrist fram úr erminni að
finna þyrlur og þrjár nýjar áhafnir og
þjálfa allt þetta fólk upp. En þetta tekst
allt og hefur gengið afskaplega vel. Ekkert
óvænt hefur komið upp annað en að það
kom okkur á óvart í upphafi hve erfitt var
að fá leigðar þyrlur. Það var lítið af björg-
unarþyrlum til leigu í heiminum.“
Seinni leiguþyrlunnar er vænst fyrir árs-
lok en leiguþyrlurnar eiga að brúa bilið þar
til þyrlur verða keyptar.
Áður voru sjö þyrluflugmenn á vegum
Gæslunnar í þrem áhöfnum en nú hefur
mannskapurinn tvöfaldast. Benóný segir
lengstan tíma taka að þjálfa flugmenn upp
og ljóst hafi verið að ekki tækist að þjálfa
nægilegan fjölda fyrir 30. september. Þess
vegna var strax farið í að finna reynda
flugmenn til leigu í útlöndum og eru tveir
slíkir nú hjá Gæslunni, Norðmennirnir Alf
Tørrisplass flugstjóri og Raymod Lieng
flugvirki.
Benóný segir að vandinn hafi ekki falist í
að finna íslenska þyrluflugmenn með rétt-
indi en hins vegar hafi vantað tilhlýðilega
reynslu innan þessa hóps og ekki hafi verið
til mannskapur til að þjálfa þá upp. Vantað
Ekki hrist fram úr e
þyrlurnar og þrjár n
Nýlent Fyrri leiguþyrlan er nýkomin til landsins og þeirrar seinni er vænst á næstu vikum. Leigukostn
Öflug TF-LIF á að baki marga gæfuförina og nauðsynleg
Geirþrúður
Alfreðsdóttir
Það er ekkert áhlaupaverk að
stækka þyrlusveit Landhelg-
isgæslunnar um helming og
þjálfa nýjan mannskap á hin
mikilvægu björgunartæki.
Allt hefur þó gengið vel.
» Áðu
Gæs
fjölskyl
að tvöfa
Margir
og gætn
hefur upp
sem hefur
þetta er al
Segist han
flugmönnu
sig að star
ið það mi
margir haf
Allir áh
jafnvígir á
þyrluna, T
þá minni, T
Hinir n
ungir men
ur verði ör
með afskap
ar þyrlur
eins útbún
anda þarf
Benóný
Ásgrímsson
26 ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
UNGVERJALAND 1956
Atburðirnir í Ungverjalandi íoktóber 1956 voru átakanleg-ir. Þeir sitja í minni þeirra
sem fylgdust með þeim úr fjarlægð á
þann veg að þeir gleymast aldrei. Og
ekki þarf að hafa mörg orð um hvaða
áhrif þeir höfðu í Ungverjalandi
sjálfu.
Nöktu hervaldi var beitt til þess
að kúga þessa þjóð. Það hafði reynd-
ar áður gerzt í Austur-Evrópu, sem
Sovétríkin réðu í krafti Rauða hers-
ins. Það hafði gerzt í Posnan í Pól-
landi nokkru áður og það hafði gerzt
í Austur-Berlín hinn 17. júní 1953.
Og átti eftir að gerast í Tékkóslóv-
akíu 1968.
Atburðirnir í Ungverjalandi höfðu
afgerandi áhrif af ýmsum ástæðum.
Fyrir utan ógn og kúgun sovézku
skriðdrekanna, sem ruddust inn í
Búda og Pest var undirferlið, sem
Sovétmenn beittu Ungverja ógeðs-
legt eins og lesa má um í grein Ás-
geirs Sverrissonar blaðamanns í
Morgunblaðinu í gær. Og hjálpar-
beiðni Ungverja var átakanleg, þeg-
ar þeir höfðuðu til Vesturlanda um
hjálp, sem aldrei kom vegna þess að
ráðamenn á Vesturlöndum hafa
vafalaust trúað því og með réttu að
slík íhlutun þeirra mundi leiða til
nýrrar heimsstyrjaldar.
Þessir atburðir höfðu gífurleg
áhrif víða um lönd. Margir þeir sem
höfðu trúað blint á kommúnismann
hikuðu við eftir uppreisnina í Ung-
verjalandi. Þeir voru til, sem yfir-
gáfu kommúnismann þá. Aðrir héldu
stuðningi sínum áfram en gáfust upp
frammi fyrir veruleikanum, þegar
Vorið í Prag var kæft í fæðingu með
sovézkum skriðdrekum. Það átti við
um ýmsa Íslendinga, sem fram að
þeim tíma höfðu trúað á Sovétríkin
og kommúnismann.
Það er svo kaldhæðni örlaganna
að þessa dags skuli minnzt í Ung-
verjalandi í gær með óeirðum og
átökum við ríkisstjórn, sem hefur
viðurkennt að hafa logið að þjóðinni.
Ungverjar eru merkileg þjóð og
Búdapest ein fegursta borg Evrópu
og mikil menningarborg að auki. Það
er mjög skiljanlegt að þessi þjóð vilji
ekki láta ljúga að sér og rísi upp
gegn þeim sem það gera. Lygar og
undirferli einkenndu framgöngu
Sovétríkjanna og ráðamanna þeirra
fyrir 50 árum.
Ungverjar fengu frelsi þegar
kalda stríðinu lauk og járntjaldið
féll. Auðvitað sætta þeir sig ekki við
í ljósi sögu síðustu hálfrar aldar að
það verði aftur farið að stjórna þeim
með lygum og nú í skjóli lýðræðis.
Kúgun þjóðanna í Austur-Evrópu
á dögum kalda stríðsins var átak-
anleg. Örlög fólksins sem bjó í þess-
um löndum á þeim tíma hrikaleg.
Fáir atburðir höfðu jafn varanleg
áhrif á fólk og atburðirnir í Ung-
verjalandi, skriðdrekarnir á götum
Búdapest og merki um skothríð á
byggingum í miðborg Búdapest, sem
enn mátti sjá einum og hálfum ára-
tug seinna.
Ungverjar tóku þeirri kúgun, sem
þeir bjuggu við á þann eina veg sem
þeir gátu. Þeir þraukuðu þar til þeir
endurheimtu frelsi sitt. Og þrauk-
uðu með reisn.
„VIÐ ERUM VÖN AÐ BJARGA OKKUR“
Efnahagsástandið á Íslandi er gott,en þótt landið sé ekki fjölmennt
nær góðærið ekki til allra. Atvinnu-
lífið á norðausturhorni landsins hefur
orðið fyrir ýmsum skakkaföllum og
íbúum hefur fækkað. Búast hefði mátt
við því að íbúar á svæðinu væru svart-
sýnir, en það reyndist öðru nær þegar
Orri Páll Ormarsson blaðamaður fór
til Húsavíkur, Kópaskers, Raufar-
hafnar og Þórshafnar og ræddi við
heimamenn. Afraksturinn birtist í
Morgunblaðinu í gær og í fyrradag.
Athygli vekur bjartsýni ungs fólks,
sem rætt er við í greinunum. Agnes
Ýr Guðmundsdóttir er í fjarnámi í
arkitektúr. Hún nýtur góðs af Þekk-
ingarsetrinu á Húsavík, sem er dæmi
um litla fjárfestingu, sem getur breytt
miklu. Án þess gæti hún ekki stundað
sitt fjarnám.
Agnes Ýr er ekki í vafa um að hún
myndi fá næg verkefni ef hún opnaði
stofu á Húsavík. Stórt hlutfall fólks á
aldrinum 20 til 25 ára hverfur brott
frá Húsavík og að hennar hyggju snúa
allt of fáir aftur, eða um 20%. Hennar
samanburður, eftir að hafa búið í
þremur öðrum Evrópulöndum, er að
best sé að búa á Íslandi: „Ef fólk er
skapandi og hugmyndaríkt eru mögu-
leikarnir miklir á Húsavík. Við erum
vön að bjarga okkur!“
Á Húsavík er mikið rætt um álver
og ljóst að vonir eru bundnar við
komu þess. Hins vegar hefur hvala-
skoðun haft sín áhrif og sömuleiðis
fyrirtæki á borð við GPG fiskverkun,
sem hefur líka umsvif á Raufarhöfn.
Á Kópaskeri hefur fyrirtækið
Fjallalamb haft sitt að segja. Afurðir
fyrirtækisins eru þekktar um allt land
fyrir gæði. Fiskeldisfyrirtækið Silfur-
stjarnan hefur verið starfrækt þar í
18 ár og skapar einnig atvinnu.
Raufarhöfn myndar ásamt Húsavík
og Kópaskeri sveitarfélagið Norður-
þing. Þar eru horfurnar einna verstar,
kvótinn að mestu horfinn og aðeins
trillur í höfninni.
Þórshöfn tilheyrir Langanesbyggð.
Hraðfrystihús Þórshafnar er burðar-
ásinn í atvinnulífinu. Á Þórshöfn er
mest kvartað undan slæmum vegum
og gengur einn viðmælenda blaðsins
svo langt að segja að það sé lífsspurs-
mál fyrir áframhaldandi búsetu á
svæðinu að vegirnir komist í viðun-
andi horf. Og reyndar voru íbúar á
Þórshöfn ekki einir um að kvarta und-
an vegakerfinu. Nú er svo komið að
krafan um malbikaða vegi er orðin
sjálfsögð. Kröfu íbúa Þórshafnar um
betri vegi má einfaldlega leggja út
sem kröfu um jafnræði.
Þær raddir, sem heyrðust í umfjöll-
un Morgunblaðsins um helgina, báru
vitni hugarfari, sem getur skapað
möguleika þótt úrræðin virðist fá.
Bjartsýni og kraftur eru forsenda
þess að sigrast megi á erfiðleikum í
atvinnulífi og staðir á borð við Húsa-
vík, Kópasker, Raufarhöfn og Þórs-
höfn dafni.