Morgunblaðið - 24.10.2006, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. OKTÓBER 2006 31
ÉG vil byrja á því að kynna mig
fyrir lesendum þessarar greinar.
Ég er fæddur og alinn upp í
Reykjavík. Fljótlega eftir að ég
hætti skólanámi, þá
tæplega 19 ára gamall,
réð ég mig í lögregl-
una í Reykjavík. Í
fyrstu vann ég við al-
menn lögreglustörf,
síðan um 10 ára skeið í
umferðardeild, þá um
sex ára skeið í fíkni-
efnadeild, hjá Rann-
sóknarlögreglu rík-
isins í 15 ár og nú sem
lögreglufulltrúi í of-
beldisbrotadeild lög-
reglunnar í Reykjavík.
Ég á því rúmlega 41
árs starfsferil að baki í lögreglunni.
Af hverju skyldi ég nú vera að
rekja þetta hér. Jú, á þessu tímabili
hafa verið 14 dómsmálaráðherrar,
allt frá Bjarna Benediktssyni til
Björns Bjarnasonar, núverandi
dómsmálaráðherra. Hef ég því
nokkurn samanburð á áhuga ráð-
herranna fyrir löggæslumálum,
getu þeirra og vilja til að koma á
nauðsynlegum breytingum. Þar
sem ég hef starfað í flestum deild-
um lögreglunnar tel ég mig hafa
talsverða yfirsýn á hvar skórinn
kreppir.
Í mínum huga ber Björn Bjarna-
son höfuð og herðar yfir aðra dóms-
málaráðherra í þessum efnum.
Áhugi hans og eljusemi við að koma
á afar nauðsynlegum umbótum í
löggæslumálum er aðdáunarverð og
jafnframt þakkarverð. Hefur hann
lagt sig fram um að vera í sem nán-
ustu sambandi við lögreglumenn og
þegið ráð þeirra sem
best þekkja til.
Mér finnst því hjá-
kátlegt og næsta
aumkunarvert þegar
félagar mínir í Sam-
fylkingunni eru að ráð-
ast að þeim eina dóms-
málaráðherra sem
hefur gert og er að
gera eitthvað af viti í
löggæslumálum. Ég
teldi farsælla að fé-
lagar mínir og skoð-
anabræður í pólitík
kynntu sér betur mál-
efnið og viðhefðu svo málefnalega
krítík og settu fram ábendingar um
hvað betur mætti fara.
Nú hefur nokkrum stjórn-
málamönnum dottið til hugar að
lögreglunni væri best borgið hjá
sveitarfélögunum. Minni ég á að
forðum var slíkt skipulag við lýði og
þótti afleitt. Myndi ég segja að afar
fáum lögreglumönnum hugnaðist sú
hugmynd.
Það er mín skoðun að best væri
að lögreglan á Íslandi væri eitt lög-
reglulið undir einni yfirstjórn, enda
liðið ekki fjölmennt (700 lög-
reglumenn). Við það næðist mest
samræming í vinnubrögðum og út-
rýmdi sýslumörkum (bæj-
armörkum) sem oft á tíðum hafa
haft hamlandi áhrif í lögreglu-
aðgerðum. Við það skapaðist einnig
möguleiki á að færa til lögreglu eft-
ir því sem þörfin fyrir slíkt kallaði.
Með því að fækka lögreglu-
umdæmum, eins og nú er verið að
gera, og þá ekki síst að sameina
lögreglulið höfuðborgarsvæðisins,
er verið að stíga veigamikið skref til
bóta. Veit ég að allflestir lög-
reglumenn höfuðborgarsvæðisins
binda miklar vonir við að með því
megi ná betri árangri við löggæslu.
Varnir gegn hryðjuverkum eru
alls staðar ofarlega á baugi í heim-
inum og því afar nauðsynlegt að öll
umræða um slíkt sé á vitrænu plani.
Það er deginum ljósara að allar að-
gerðir til að sporna við hryðjuverk-
um hafa áhrif á persónufrelsi allra.
Fólk verður að gera sér ljóst að
þetta er fórnarkostnaður fyrir auk-
ið öryggi.
Skora ég á stjórnmálamenn, hvar
í flokki sem þeir standa, að vera
ekki með upphrópanir sem eiga
ekkert skylt við málefnalega gagn-
rýni. Við lifum ekki í sama heimi og
áður.
Upphrópanir um
löggæslumál
Bjarnþór Aðalsteinsson
skrifar um Björn Bjarnason
og löggæslumálin
»Mér finnst því hjá-kátlegt og næsta
aumkunarvert þegar
félagar mínir í Samfylk-
ingunni eru að ráðast að
þeim eina dómsmálaráð-
herra sem hefur gert og
er að gera eitthvað af
viti í löggæslumálum.
Bjarnþór Aðalsteinsson
Höfundur er lögreglufulltrúi.
MEÐ reglulegu
millibili ríður alda
áreitis yfir landið.
Hún á sér hina
ýmsu dulbúninga
en er þó alltaf jafn-
óþolandi. Síðustu
daga hefur hún
klætt sig upp í
prófkjörsbúning og
spyr nú alla sem á
vegi hennar verða, líkt og á hrekkja-
vöku, „Grikk, eða gott?“
Yfirþyrmandi áreiti
Ástandið fer stigmagnandi. Það byrj-
ar rólega, símhringingar með nokk-
ura daga millibili, tölvupóstur á
stangli og smjaðurslegir bæklingar
inn um lúguna. Fyrr en varir er áreit-
ið hinsvegar orðið yfirþyrmandi og
eru þar úthringingar í nafni fram-
bjóðenda sýnu verstar. Allir vilja
stuðning í fyrsta, annað, þriðja eða
fjórða sæti. Allir vilja atkvæði, gef
mér, gef mér, gef mér.
Bíómiðar eða partí fyrir atkvæði
Ég hef sjálfur tekið þátt í svona ein-
elti. Ég hef margoft ónáðað fólk á
heimili þess undir formerkjum hinna
eða þessa fylkinga eða frambjóðenda
í hinum og þessum kosningum. Mark-
miðið er alltaf hið sama. Að lofa sem
mestu og reyna að lokka eitt atkvæði
enn í kjörkassann. Ferlið er svo ógeð-
fellt að ég neyðist nánast til að fara í
sturtu eftir dag á kosningaskrifstof-
unni. Lengst gengur þessi geðveiki í
ungliðapólitíkinni þar sem óhörðn-
uðum unglingum er lofað bíómiðum,
aðgangi í partí og þar fram eftir göt-
unum, allt ef þeir bara kjósa mig og
mína. Flestum er alveg sama um
hvað málið snýst. „Var það ekki þessi
Nonni sem var með bíómiðana?“, „Jú,
þú kýst hann þá!“
Neyðist til að svara
Þvílík skrumskæling og afskræming
á lýðræðinu. Benito Mussolini hitti
naglann á höfuðið þegar hann líkti því
við rotnandi hræ. Sem betur fer hef
ég ekki áður orðið fyrir barðinu á
þessum aðferðum sem þolandi, en
minn tími hlaut að koma. Ég þarf nú
að eiga samskipti við misgóða fulltrúa
frambjóðenda, marga hverja sem
virðast varla vera skriðnir af gelgju-
skeiðinu, lesandi innantóma kveðju
upp af blaði af fullkomnu áhugaleysi.
Ég neyðist til að svara símanum oft á
dag til þess eins að losa mig við út-
sendarana áður en þeir komast á
skrið og útskýra að ég sé þegar búinn
að gera upp hug minn í fyrsta, annað,
þriðja og fjórða sæti. Engin atkvæði
hér, því miður!
Hrífa svona aðferðir?
En mig hryllir við tilhugsuninni um
þá sem ekki hafa gert upp hug sinn
á grundvelli stefnumála. Hrífa svona
ódýrar aðferðir á þá? Dugir að
angra fólk nógu mikið? Lofa einfald-
lega nógu miklu? Það virðist vera,
því alltaf heldur það áfram. Ég vona
hinsvegar innilega að sú sé ekki
raunin, því þá gætum við alveg eins
kvatt mörg hundruð ára þróun lýð-
ræðis og setið heima á kjördag. Vert
er að minnast orða Íslandsvinarins
Gorbachevs um valfrelsið; á því eiga
engar undantekningar að vera.
Þegar upp er staðið erum við ein í
kjörklefanum og engu skiptir hverj-
um við höfðum lofað stuðningi og at-
kvæðum. Sjáum í gegnum ruglið og
kjósum samkvæmt eigin sannfær-
ingu. Gerum það í nafni lýðræðisins.
Þakkir til þeirra
sem þora
Að lokum vil ég þakka þeim fáu
frambjóðendum sem hafa ákveðið
að þröngva sér ekki í símtól kjós-
enda í kosningaslagnum og biðja
hina um að taka sér þá til fyr-
irmyndar, því þeir eru hinir sönnu
vinir lýðræðisins.
HAFSTEINN G. HAUKSSON,
nemi við Verzlunarskóla Íslands.
Skrumskæling lýðræðisins
Frá Hafsteini G. Haukssyni:
Hafsteinn G.
Hauksson
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
og hálfa tímann. Svo er komið
heim og borðað og svo kemur jafn-
vel barnapían því foreldrarnir
þurfa að fara aftur í vinnuna eða
eru að fara í bíó eða eitthvað, þá
eru börnin í vistun eða pössun
jafnvel yfir 90% af vökutímanum
sínum. Svo tölum við um að við
séum fjölskylduvænt þjóðfélag!
Það er í raun þrennt sem skiptir
höfuð máli í uppeldi skv. kenn-
ingum sem grundvallaðar eru á
kenningum bandaríska sálfræð-
ingsins og fræðimanneskjunnar
Diönu Baumrind: 1) Hegð-
unarstjórnun, þar sem eru sett
skýr mörk og reglum er framfylgt.
Þetta vísar til þess hvernig for-
eldrar stjórna hegðun barna sinna,
t.d. með því hvernig þeir setja
þeim skýr mörk og reglur. 2)
Stuðningur og samheldni fjöl-
skyldu, þar sem allir taka þátt.
Fjölskyldan gerir eitthvað saman
sem heild og sýnir þannig stuðn-
ing hvert við annað. Foreldrar
hvetja börn sín til þess að standa
sig vel í t.d. námi og veita þeim
stuðning. 3) Viðurkenning for-
eldra, þar sem börn eru hvött til
þess að tjá sig og þar sem hlustað
er eftir röddum og tilfinningum
barnanna og unglinganna. For-
eldrarnir taka hugrenningum
barna sinna vel og sýna þeim
þannig virðingu. Andstæða við-
urkenningarinnar er sálræn
stjórnun foreldranna sem er þegar
foreldrar ásaka oft börn sín og
gera lítið úr hugmyndum þeirra og
skoðunum og eru stöðugt að setja
út á börnin og ráðskast með líf
þeirra.
Líklega eru flestir sammála því,
að foreldrar og/eða forráðamenn
eru einn áhrifamesti þátturinn í
umhverfi og uppeldi barna og ung-
linga. Þessi stóri þáttur er fjöl-
breytilegur með ýmsum kostum
og göllum hver um sig. Foreldr-
arnir eru misjafnir eins og þeir
eru margir og beita mismunandi
uppeldisaðferðum sem hafa mis-
munandi áhrif. En börn og ung-
lingar vilja samvistir við foreldra
sína og vilja láta hlusta á sig og
vilja fá að taka þátt í því sem ger-
ist innan veggja heimilisins. Því er
ómetanlegt að gera eitthvað sam-
an sem fjölskylda. T.d. setjast nið-
ur og spila, fara í göngutúr.
Hlusta á tónlist með ungling-
unum. Syngja með börnunum,
lesa fyrir þau og spyrja þau út í
söguna sem lesin var og leyfa
þeim að tjá það sem þau upplifa
og skynja. Fara með kvöldbænir
með börnunum, við skírn þá gang-
ast foreldrar undir þá ábyrgð að
ala börn sín upp í kristinni trú og
uppfræða þau um trúna og kenna
þeim bænir. Börnin þrá samvistir
við fullorðna, samvistir sem eru
ekki á grundvelli þess fullorðna,
heldur á grundvelli barnsins. Það
eru ótal atriði sem hægt er að
gera saman sem kosta ekki neitt,
en eru óendanlega dýrmætar
stundir, því þessar stundir safnast
inn í banka minninganna. Banka
sem mikið er leitað í, sérstaklega
á erfiðum tímum. Hvað er þá mik-
ilvægara en að eiga góðar og fal-
legar minningar sem ylja manni
um hjartaræturnar með þeim
manneskjum sem eru okkur dýr-
mætastar, börnum okkar og for-
eldrum okkar.
Náum áttum og áttum okkur á
því hvað það er sem er dýrmætast
og skiptir okkur mestu í lífinu
þegar öllu er á botninn hvolft.
Hvort er dýrmætara veraldlegur
auður eða börnin okkar?
Höfundur er með B.a. próf í guðfræði
og starfar sem æskulýðsfulltrúi Graf-
arvogskirkju í Reykjavík.
landi sem þekkir betur til mála
varðandi það land sem ákveðið hef-
ur verið að fórna, en einmitt hann.
Hann hefur flogið yfir það, ekið um
það, gengið um það, myndað og
metið það, siglt um það og gjörk-
annað það á nánast allan hugs-
anlegan máta. Það er því ljóst að
hann veit manna best hverju er
verið að fórna þarna og það gengur
honum sýnilega hjarta nær. Eng-
inn þarf að efast um að Ómar
Ragnarsson er mjög elskur að
landi sínu, hann þekkir það manna
best, þekkir fegurð þess í öllum
þess fjölbreytilegu myndum. Og
hann tekur það sárt, að hluta af
hinu náttúrulega dýrðarverki lands
okkar, sé fórnað á altari efn-
ishyggjunnar í skammsýnni trú á
ætlaðan ávinning. Fórnin er sjáan-
lega að hans mati allt of stór.
En sem betur fer verður nú unnt
að kvikmynda og sjónsögugera allt
þetta ferli fyrir komandi kynslóðir.
Afkomendur okkar munu geta lagt
fullan dóm á málið síðar meir. Og
ég hygg að dómur þeirra muni
verða málstað Ómars Ragn-
arssonar, Guðmundar Páls Ólafs-
sonar, Vigdísar Finnbogadóttur og
annarra sem gengið hafa fram fyrir
skjöldu í þessu máli, að fullu í vil.
„Ísland er landið“ segir í dásam-
lega fallegu litlu ljóði sem löngu er
orðið þjóðareign. En sérhver gjöf
sem okkur er gefin kallar á að við
metum hana að verðleikum og
kunnum með hana að fara. Við
verðum því að hugsa um landið
okkar sem þá dýrmætu eign sem
það er. Við getum ekki lagt það
undir eiturspúandi stóriðju og á
sama tíma talað um hreint land –
fagurt land. Hagsmunaaðilar sem
bjóða útlendum auðhringum að
fjárfesta hér vegna ódýrrar orku,
sem þjóðin þarf yfirleitt að greiða
niður, eru hvorki að hugsa um ís-
lenska náttúru né íslenska þjóð.
Hjá slíkum aðilum snúast hlutirnir
eingöngu um peningalegan ágóða,
reikningslegan hagnað augnabliks-
ins.
Flest bendir hins vegar til þess
að í náinni framtíð verði öll sjón-
armið varðandi orkuöflun háð í
miklu meiri mæli en hingað til
varðveislu lands og óspilltrar nátt-
úru. Þá verður það orðið ljóst og
viðurkennt mál, að mannkynið
verði alvarlega að huga að um-
hverfi sínu af augljósri tilvist-
arlegri nauðsyn.
Þá verða landfórnir að hætti
Landsvirkjunar ekki lengur leyfð-
ar.
Við núlifandi Frónbúar þurfum
að læra að lifa með landinu okkar,
svo það geti áfram verið það land
sem gerir okkar að þeim Íslend-
ingum sem við viljum áreiðanlega
öll helst vera, það er, trú uppruna
okkar og arfleifð eins og gengnar
kynslóðir í þessu landi hafa verið.
Slík afstaða til landsins er besti
vegvísirinn til þeirrar þjóðlegu far-
sældar sem við megum síst án
vera.
»En sérhver gjöf semokkur er gefin kallar
á að við metum hana að
verðleikum og kunnum
með hana að fara.
Höfundur er húsasmiður.