Morgunblaðið - 08.11.2006, Blaðsíða 11

Í HNOTSKURN
» Þetta mun ekki vera í fyrstaskipti sem endurkoma lækj-
arins hefur komið til tals en árið
1986 lagði Katrín Fjeldsted,
fyrrv. borgarfulltrúi Sjálfstæð-
isflokks, tillögu þess efnis fram í
borgarráði.
» Lækurinn er nefndur Tjarn-arlækur í máldaga Engeyj-
arkirkju um 1500. Hann var þó
að jafnaði nefndur Arnarhóls-
lækur eða bara lækurinn.
» Lækurinn mun vera ákaf-lega lygn en á flóði snerist
rennslið í honum við og þá rann
sjór inn í tjörnina.
FRAMKVÆMDASVIÐ Reykjavík-
urborgar mun á næstunni kanna
kosti og galla þess að opna á nýjan
leik gamla lækinn sem rennur úr
Reykjavíkurtjörn til norðurs í sjó
fram. Tillaga borgarfulltrúa Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðisflokks
þess efnis var samþykkt samhljóða á
fundi borgarstjórnar Reykjavíkur í
gær. Þar kemur fram að lækurinn
kunni að verða að nýju áberandi
hluti götumyndar miðborgarinnar
þar sem hann verði látinn renna í fal-
legum farvegi meðfram Lækjargötu,
borgarbúum til augnayndis.
Björn Ingi Hrafnsson, borgar-
fulltrúi Framsóknarflokks, flutti til-
löguna. Hann tók fram að hér væri
fyrst og fremst verið að kanna hvort
umrædd framkvæmd væri möguleg,
hver kostnaðurinn kynni að vera og
með hvaða hætti framkvæmdin félli
inn í þá vinnu sem nú á sér stað í
skipulagsmálum miðborgarinnar.
Framþróun í holræsamálum
mun vinna á vondri lykt
Björn Ingi fór jafnframt yfir sögu
lækjarins og vísaði til þess að um
1911 hefði verið byggt yfir hann og
hann horfið af sjónarsviðinu. Margar
sögulegar heimildir væru þó til um
lækinn sem rann í Lækjargötu og
væru þær ekki allar tillögunni til
framdráttar. Þannig væri iðulega
greint frá heldur vondri lykt sem
stafaði af honum á sínum tíma enda
var lækurinn kallaður „Fúlilækur“.
„Ég bind hins vegar ákveðnar
vonir við að framþróun hafi orðið í
holræsamálum síðan sem eigi að
geta komið í veg fyrir að sú lykt
magnist upp aftur verði gamli læk-
urinn opnaður. […] Eftir að hafa
kynnt mér málin sérstaklega á vett-
vangi Orkuveitu Reykjavíkur get ég
fullyrt að það er hægt með tækni nú-
tímans að koma í veg fyrir vonda lykt
verði lækurinn opnaður að nýju,“
sagði Björn Ingi.
Þrátt fyrir góðar undirtektir ann-
arra borgarfulltrúa var bent á vand-
ræði sem kynnu að hljótast af því að
opna gamla lækinn á nýjan leik.
Þannig benti Dagur B. Eggertsson,
borgarfulltrúi Samfylkingar, á að
lagt hefði verið til að gler yrði yfir
læknum ellegar kynni hann að verða
drukknu fólki fjötur um fót. Þorleif-
ur Gunnlaugsson, varaborgarfulltrúi
Vinstri grænna, sagði að það myndi
ekki duga eitt og sér að lækurinn
yrði grafinn upp, enda myndi að lík-
indum blasa við drullupyttur í gam-
alli skolplögn.
Fallegur lækur eða fúll?
„Fúlilækur“ Lækjagata um 1906 þegar lækurinn þótti lítil bæjarprýði.


  
!  



# 
  
 

  

%


&

'  
 "
!


'


( )* 

$
 
 

 
 











 
!+ "
,  "
*
+



-
.
$

*


 
"

"
$ 0
"

 
 

 
&         "
'11 2 
$

"

3

*+


 $* 2 



4 
 $
 

 
"

&- 2 $        2  
4 
$
 

 
"

"
/   
! "




0       

 

 
#2 

*  
!
" $$
%&'(
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. NÓVEMBER 2006 11
FRÉTTIR
UMRÆÐAN hófst á því að forsvars-
menn Jafningjafræðslunnar (JF)
spurðu hversu margir nemendur
þekktu til fórnarlamba kynferðisof-
beldis. Niðurstaðan var sláandi; 25
nemendur af 30 þekktu einhvern sem
hafði orðið fyrir barðinu á kynferðis-
ofbeldismanni. Framkvæmdastjóri
JF segir auðséð að umræðunni verði
að koma upp á yfirborðið.
„Þetta er eitthvað sem okkur þykir
afar merkilegt,“ sagði Ösp Árnadótt-
ir, framkvæmdastjóri Jafninga-
fræðslunnar, eftir tímann og bætti
við: „Það er í raun ótrúlegt hversu
margir þekkja til fórnarlamba kyn-
ferðisofbeldis.“
Vilhjálmur Leví Egilsson, starfs-
maður JF, tók í sama streng. „Þetta
er svona alls staðar sem við komum
og ég get einnig nefnt að þegar átakið
var að hefjast vorum við níu saman í
hugmyndavinnu. Þessa spurningu
bar á góma og allir réttu upp hönd,“
sagði Vilhjálmur og bætti við að inni-
byrgð reiði væri algeng sökum al-
gengi þess hversu margir eru eða
þekkja fórnarlömb. „Við þurfum að
koma reiðinni á framfæri og nota í
baráttunni – því þetta er tilfinninga-
mál.“
Átakið sem Vilhjálmur vísar til
nefnist „Nóvember gegn nauðg-
unum“ og eru heimsóknir Jafningja-
fræðslunnar í framhaldsskóla hluti af
því. Meðal þess sem lögð er sérstök
áhersla á er að koma nemendum í
skilning um að sökin liggur ávallt hjá
gerandanum en ekki fórnarlambinu
og að þörf sé á að breyta hugmyndum
í samfélaginu.
Í gærmorgun voru Ösp og Vil-
hjálmur stödd í félagsfræðitíma í
Menntaskólanum við Hamrahlíð, þar
sem voru þrjátíu nemendur á aldr-
inum 16–19 ára. Farið var um víðan
völl í umræðunum og nemendur
virkjaðir til að taka þátt.
Þyngja á refsingar
Ösp gerði grein fyrir að þrátt fyrir
að átak JF miðaðist að því að miklu
leyti að ná til karlmanna væri það
ekki af því að þeir einir nauðguðu.
Hins vegar hefði verið sýnt fram á að
98% geranda væru karlmenn og því
eðlilegt að reyna ná til þeirra. „En þó
að við tölum um þetta svoleiðis erum
við ekki að segja að allir karlmenn
séu nauðgarar, síður en svo. Það er
aðeins örlítil prósenta sem gengur
þann veg.“
Vilhjálmur tók upp umræðuefnið
og bætti við að þrátt fyrir að það
þekktist að konur nauðguðu einnig,
lægi meirihluti vandans hjá karl-
mönnum. „Síðan neyðarmóttakan var
stofnuð hafa komið upp um 1.408 mál,
og þar af leiðandi jafnmörg fórn-
arlömb. Af þessum málum eru karl-
menn gerendur í 1.406 en í tveimur
málum eru konur gerendur. Við vilj-
um ná til þessara 1.406.“ Þegar nem-
endur voru spurðir um hvað þeim
þætti að gera ætti til að sporna við
nauðgunum var einna mestur stuðn-
ingur bak við þyngingu refsinga. Var
rætt um að margir þeirra dóma sem
fallið hafa séu nánast grín ef miðað
væri við það tilfinningalega tjón sem
fórnarlambið yrði fyrir. Auk þess
kom upp sú hugmynd að setja ætti á
fót stofnun sem sérhæfði sig í með-
ferð fyrir kynferðisafbrotamenn en
flestir töldu meðferðarúrræði í fang-
elsum landsins ekki nægileg.
Léttvæg umræða ekki góð?
Nokkuð var fjallað um það í fjöl-
miðlum þegar skólablað í MH birti í
tölublaði sínu lista yfir tíu bestu lögin
til að nauðga við. Skiptar skoðanir
voru á því meðal nemenda í gær-
morgun hvort of langt hefði verið
gengið með athæfinu. Stuðnings-
maður listans sagði þetta aðferð til að
vekja umræðu en aðrir sögðu það
ekki hjálpa umræðunni um kynferð-
isafbrot að gera nauðganir léttvægar.
„Hvað með stúlku sem hefur verið
nauðgað og þarf svo að horfa upp á
dálk í skólablaðinu þar sem fram
koma lög til að nauðga við,“ sagði pilt-
ur og náði greinilega til nokkurra
samnemenda sem hugsuðu málið á
nýjan leik.
Að lokum var farið yfir hvert fórn-
arlömb kynferðisofbeldis skyldu leita
og segir Ösp að svo virðist sem al-
mennt sé lítil vitneskja um þau úr-
ræði sem fyrir hendi eru. Einnig
nefndi hún dæmi um sektarkennd
fórnarlamba sem vegna hennar vissu
vart hvort þau mættu leita hjálpar,
s.s. þar sem áfengi var haft um hönd.
„Ótrúlegt hversu margir þekkja til
fórnarlamba kynferðisofbeldis“
Jafningjafræðslan er
um þessar mundir að
fara á milli framhalds-
skóla, ræða við nem-
endur um kynferðisof-
beldi, reyna að vekja þá
til umhugsunar og opna
umræðuna. Andri Karl
fékk að fylgjast með
fræðslustund í MH.
Morgunblaðið/Eyþór
Virk Nauðsynlegt er að færa umræðuna um kynferðisafbrot upp á yfirborðið að mati forsvarsmanna Jafningja-
fræðslunnar. Nemendur í félagsfræðiáfanga í MH ræddu málin og viðruðu skoðanir sínar á þeim í gærmorgun.
andri@mbl.is
TILLÖGU Samfylkingar þess efnis,
að leitað verði samstarfs við Lands-
bankann/Landsafl um end-
urskipulagningu og endurnýjun
Lækjartorgs í kjölfar uppkaupa
þeirra aðila á Hafnarstræti 20 var
vísað til skipulagsráðs á fundi borg-
arstjórnar í gær. Í tillögunni segir
að þannig megi nýta þau einstöku
tækifæri sem skapast við niðurrif
hússins til að tengja saman gamla
miðbæinn í Reykjavík og hið nýja
austurhafnarsvæði þar sem nýjar
höfuðstöðvar Landsbankans og
nýtt Tónlistar- og ráðstefnuhús
munu rísa á næstu árum.
Í bókun Samfylkingarinnar við
afgreiðslu málsins kemur fram að
endurnýjun Lækjartorgs sé lyk-
ilatriði við að tengja saman miðbæ
Reykjavíkur og hið nýja aust-
urhafnarsvæði. Það sé því brýnt að
vinna náið með byggingaraðilum á
hinu nýja austurhafnarsvæði. Þá er
tekið fram að nýtt hús við Hafn-
arstræti 20 og Lækjartorg þurfi að
mynda lifandi heild.
Hanna Birna Kristjánsdóttir,
borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokks,
sagði það ekki liggja fyrir að Hafn-
arstræti 20 yrði rifið en slíkt erindi
hefði ekki borist borginni.
Endurnýjun Lækjartorgs