Morgunblaðið - 24.02.2007, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
BRESKA skáldið
Harold Pinter
mun leika aðal-
hlutverkið í sínu
eigin leikriti,
Heimkomunni
(Homecoming), í
uppfærslu einnar
af útvarps-
stöðvum Breska
ríkisútvarpsins,
BBC. Það er hlutverk hins ráðríka
fjölskylduföður Max sem Pinter
mun spreyta sig á en hann hefur áð-
ur leikið son Max, Lenny, í sviðs-
uppfærslu árið 1969.
Heimkoman er frá 1964 og var
fyrst sett upp árið 1965, þá í leik-
stjórn einnar af stærstu stjörnum
bresks leikhúss, Peters Halls. Sex
persónur koma við sögu leikritsins,
þar af fimm karlmenn. Þar segir frá
því er bandarísk eiginkona elsta son-
arins heimsækir fjölskyldu eig-
inmanns síns í London í fyrsta
skipti. Mikil kynferðisleg spenna
einkennir verkið.
Talsmaður Radio 3 kvað forsvars-
menn útvarpsstöðvarinnar vera
hæstánægða með að geta boðið
hlustendum sínum upp á þessa sögu-
legu uppfærslu. Hann sagði það
sömuleiðis fagnaðarefni að stöðin
gæti með þessu móti haldið áfram
farsælu samstarfi við Pinter, en í
október í fyrra fagnaði Radio 3 75
ára afmæli hans með 45 mínútna
löngu verki, Röddum (Voices), þar
sem Pinter skeytti saman völdum
köflum úr leikritum sínum.
Pinter hlaut Nóbelsverðlaunin í
bókmenntum árið 2005. Skömmu áð-
ur hafði hann tilkynnt að hann hygð-
ist hætta að skrifa fyrir leikhús og
beita sér í auknum mæli á pólitíska
sviðinu og sinna ljóðagerð.
Heimkomunni verður útvarpað
sunnudaginn 18. mars.
Pinter í
eigin verki
Leikur Max í
Heimkomunni
Harold Pinter
HUNDRAÐ og
sjötíu gömul mál-
verk úr lista-
verkaeigu nas-
istaforingjans
Hermanns Gör-
ings eru á leiðinni
á uppboð, ári eftir
að þeim var skil-
að til erfingja
upprunalegs eig-
anda. Er þetta
nýjasta dæmið um listaverk, sem
nasistar stálu í seinni heimsstyrjöld-
inni, sem fara umsvifalaust á uppboð
eftir að þeim hefur verið skilað til
lögmætra eigenda.
Umrædd verk verða boðin upp í
vor á vegum Christie’s-uppboðs-
hússins og er búist við að fyrir þau
fáist á bilinu 1,5–2,5 milljaðar króna,
en þar er m.a. að finna landslags-
málverk eftir listmálarann Salmon
van Ruysdael.
Að sögn The Guardian er um að
ræða málverk sem tilheyrðu áður
safni Jaques Goudstikker. Goud-
stikker þessi var virtur hollenskur
listaverkasafnari sem flúði heima-
land sitt árið 1940, þegar nasistar
nálguðust Holland, og skildi safn um
1.400 verka eftir. Goudstikker lést á
flóttanum er hann féll niður um
hlera á skipi og hálsbrotnaði.
Fáeinum dögum eftir brotthvarf
hans kom Göring í gallerí Goud-
stikkers og keypti gjörvallt safnið
fyrir smánarlega upphæð. Eftir
stríðið komst stór hluti verkanna í
hendur hollenskra yfirvalda. Eftir
löng málaferli var þeim hins vegar
skilað til erfingjanna, og urðu marg-
ir til þess að lýsa yfir áhyggjum af
örlögum verkanna í kjölfarið.
Nasistaþýfi
á uppboð
Jacques
Goudstikker
KARLAKÓRINN Þrestir
heldur upp á 95 ára starfs-
afmæli sitt með tónleikum í
Hásölum í Hafnarfirði í dag.
Kórinn var stofnaður í Hafn-
arfirði 19. febrúar 1912 af Frið-
riki Bjarnasyni tónskáldi og er
því elsti karlakór landsins. Ár-
ið 1975 var gefin út fyrsta
hljómplata Þrasta en síðasta
útgáfan var í tilefni 90 ára af-
mælis kórsins árið 2002. Þá kom út geisladisk-
urinn Sveinar kátir syngið!
Í tilefni afmælisins kemur út geisladiskurinn
Þrestir 95. Stjórnandi Þrasta er Jón Kristinn
Cortez, en píanóleikari er Jónas Þórir.
Kórtónleikar
Þrestir fagna
95 ára afmæli
Merki Þrasta.
GUÐRÚN Ingimarsdóttir
sópransöngkona, Alex Auer
flautuleikari og Kurt Kopecky
píanóleikari koma fram á tón-
leikum í Iðnó í Vonarstræti í
kvöld á Vetrarhátíð í Reykja-
vík. Flutt verða verk fyrir
sópran, flautu og píanó eftir
m.a. M. Emmanuel, Delibes,
Adam, Rossini og Donizetti.
Guðrún hefur tekið þátt í
fjölda óperuuppfærslna í Bret-
landi og Þýskalandi og komið fram á fjölmörgum
tónleikum í Bretlandi, Ítalíu og Þýskalandi, m.a.
með óperuhljómsveitinni í München.
Tónleikarnir hefjast klukkan 17.
Tónleikar
Sópran, flauta
og píanó í Iðnó
Guðrún
Ingimarsdóttir
Á SUNNUDAGINN mun einn
fremsti orgelleikari af yngri
kynslóðinni, hinn franski Vin-
cent Warnier, halda tónleika á
vegum Listafélags Hallgríms-
kirkju. Warnier er organisti
Saint-Etienne-du-Mont kirkj-
unnar í París en nýtur einnig
hylli sem einleikari.
Tónleikarnir eru skipulagðir
í tengslum við frönsku menn-
ingarhátíðina Pourquoi Pas?
Franskt vor á Íslandi sem nú stendur yfir. Þeir
hefjast klukkan 17 og standa í rúma klukkustund.
Miðaverð er 2.000 krónur, 1.200 krónur fyrir nem-
endur og eldri borgara en ókeypis er fyrir börn.
Orgeltónleikar
Vincent Warnier
í Hallgrímskirkju
Vincent
Warnier
Eftir Flóka Guðmundsson
floki@mbl.is
Í AÐALSAL Kringlubíós verður
innan skamms hægt að horfa á kvik-
myndir í þrívídd. Dagana 17.–19.
mars munu starfsmenn frá fyr-
irtækinu RealD setja upp tilheyr-
andi tækjabúnað í salnum og er
stefnt á að frumsýna þrívídd-
artölvuteiknimyndina Meet the
Robinsons hinn 30. sama mánaðar.
Að sögn Björns Árnasonar hjá
Sambíóunum er um að ræða nýja
tækni sem RealD er í fararbroddi
fyrir. Hinar þrívíðu kvikmyndir eru
að hans sögn mun skýrari og dýptin
meiri en hingað til hefur þekkst.
Einnig kemur það til að farið er að
notast við stafrænar sýningarvélar.
Fyrir vikið verður myndin skarpari.
„Það verður enginn svikinn af því að
upplifa þetta. Ég sá þetta sjálfur í
London um daginn og það var alveg
magnað,“ segir Björn og bætir því
við að í stað gömlu pappagler-
augnanna sé farið að nota gæðalegri
og fullkomnari gleraugu.
Vaxandi markaður
Björn áætlar að til að byrja með
verði sýnd ný þrívíddarmynd annan
hvern mánuð í Kringlubíói en svo
sjái aðstandnedur Sambíóanna fram
á að sýna þéttar þegar fram líða
stundir. „Þetta er að fæðast núna og
ekki um margar myndir að ræða í
upphafi. Meet the Robinsons er
fyrsta stóra stúdíómyndin sem er
framleidd sérstaklega fyrir þessa
tækni og svo koma nokkrar í kjöl-
farið.“
Hann segist þess þó fullviss að
framleiddar verði sífellt fleiri þrí-
víddarmyndir. „Nú eru ein-
staklingar með góða myndvarpa,
heimabíó og hágæðasjónvörp heima
hjá sér. Þess vegna þurfa kvik-
myndahúsin að gera eitthvað öðru-
vísi, til að fólk finni hjá sér ástæðu
til að fara í bíó.“
Í grein sem birtist í nýjasta tölu-
blaði hins virta kvikmyndatímarits
Variety er tekið undir forspá Björns
um vaxandi hlut þrívíddarmynda í
framleiðslu helstu kvikmyndavera
heims. Nú þegar séu nokkar þrí-
víddarmyndir í framleiðslu en enn
sem komið er sé hins vegar líklegt
að meira úrval verði af vinsælum
eldri myndum, sem yfirfærðar hafi
verið á þrívíddarsnið, en nýsköpun.
Þannig mun George Lucas t.d.
skoða þann möguleika að flytja
Stjörnustríðsmyndabálkinn yfir á
slíkt snið. Gæði hinna eiginlegu þrí-
víddarmynda taka hinum yfirfærðu
myndum hins vegar fram, að sögn
Björns.
Einnig kemur fram í Variety að
sífellt fleiri kvikmyndahús búi sig
nú undir að geta boðið upp á sýn-
ingar slíkra mynda, einmitt til að
bregðast við tækninýjungum sem
gera upplifun á kvikmyndum heima
fyrir sífellt auðveldari og ánægju-
legri. Að horfa á þrívíddarmyndir
heima í stofu sé hins vegar ekki inni
í myndinni né sé hægt að afrita slík-
ar myndir á heimilistölvuna.
„Í dag eru einungis 250 kvik-
myndasalir útbúnir fyrir [sýningar á
þrívíddarmyndum] í heiminum. Sú
tala ætti að tvöfaldast á næstu
tveimur mánuðum – og fjórfaldast
fyrir loks árs 2007,“ fullyrðir blaða-
maður Variety sannfærður um að í
þetta sinn sé þrívíddarbíó komið til
að vera, ólíkt fyrri tilraunum.
Margir möguleikar
Í umfjöllun Vaiety segir að kostn-
aður við að umbreyta venjulegum
sýningarsal, með stafræna sýning-
arvél, sé á bilinu 1,5 til tvær millj-
ónir króna. Björn staðfestir að það
sé ekki fjarri lagi en starfsmenn
RealD munu m.a. setja upp nýtt
sýningartjald, svokallað silfurtjald,
koma sérstakri linsu fyrir framan á
sýningarvélinni og setja stafrænan
kubb inn í vélina.
„Það er mikið af möguleikum fyr-
ir utan kvikmyndasýningar, hvort
sem um er að ræða t.d. útsendingu
íþróttaviðburða eða sýningu dýra-
lífsmynda,“ útskýrir Björn um
hvernig þrívíddarsalurinn muni not-
ast og segir að Sambíóin muni skoða
alla slíka möguleika.
„Alveg magnað“
Sambíóin opna þrívíddarsal í Kringlubíói í næsta mánuði
Kvikmyndatímaritið
Variety spáir miklum uppgangi í gerð þrívíddarkvikmynda á næstu árum
Þrívídd Þessar skrautlegu persónur úr teiknimyndinni Meet the Robinsons
verður hægt að sjá í þrívídd í aðalsal Kringlubíós frá og með 30. mars nk.
Í HNOTSKURN
» Frumsýningarmyndin í nýj-um þrívíddarsal Sambíóanna
verður Meet the Robinsons frá
Disney-kvikmyndaverinu.
» Í dag eru um 250 þrívídd-arsalir í heiminum öllum.
Tímaritið Variety spáir fjórföld-
un fyrir árslok 2007.
» ÓskarsverðlaunaleikstjórinnJames Cameron frumsýnir
þrívíddarmyndina Avatar sum-
arið 2009.
» Í þrívíddarsal er einnig hægtað horfa á venjulegar kvik-
myndir.
HÁTÍÐ til heiðurs hinum heims-
þekkta danshöfundi Merce Cunn-
ingham hófst í gær í Miami og
stendur til sunnudagsins 4. mars.
Hátíðin nefnist Merce Miami og
er hljómsveitin Sigur Rós á meðal
þeirra sem koma þar fram. Sigur
Rós flytur tónlist við dansverkið
Split Sides á sunnudaginn en þar
er á ferð 40 mínútna verk, í tveim-
ur hlutum, og er tónlistin eftir
Sigur Rós og Radiohead. Þegar
verkið var frumsýnt í New York í
október 2003 spilaði hvor sveitin í
20 mínútur og spann tónlistina á
staðnum.
Meðan hátíðin hverfist um dans-
verk Cunninghams verður einnig
hægt að sækja tónleika þar sem
leikin verður tónlist sem samin
hefur verið við verk hans. Þann
25. janúar sl. hófst svo í samtíma-
listasafninu í Miami sýning helguð
listamönnum sem hannað hafa
búninga og sviðsmyndir fyrir
dansflokk Cunninghams. Ólafur
Elíasson kemur þar við sögu þar
sem verkefni hans um veðrið, sýn-
ing í túrbínusal Tate Modern-
safnsins í London 2003, gegndi í
skamman tíma hlutverki sviðs-
myndar fyrir dansflokkinn.
Sigur Rós heiðrar
Cunningham
Morgunblaðið/Sverrir
Merce Cunningham Dansflokkur hans sýndi tvö verk á stóra sviði Borgar-
leikhússins árið 2002 og var hinum roskna danshöfundi einkar vel tekið.
♦♦♦