Morgunblaðið - 24.02.2007, Blaðsíða 30

daglegt líf
30 LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Útilokaður frá Alþingi Orminum var ekki hleypt inn í þinghúsið þegar
bandormurinn, frumvarp í tengslum við fjárlögin var tekið fyrir.
Morgunblaðið greindi ný-lega frá því að MH-ingar hafi dustað ryk-ið af prjónunum og
stefni að því að bæta við prjóna-
orminn langa sem dvalið hefur á
Miðgarði í tugi ára. Þeir telja
skepnuna langt komna með að
setja heimsmet í lengd tuskudýrs
og hyggjast kalla til sérstakan
matsmann frá Heimsmetabók Gu-
inness til að fá það staðfest.
„Þetta byrjaði örugglega í ein-
hverju gríni,“ segir Silja Trausta-
dóttir sem ásamt vinkonu sinni
Sigríði Ástu Árnadóttur á heið-
urinn af upphafi Miðgarðsormsins.
„Sigga fór að tala um þetta og
birtist svo allt í einu með hálf-
saumaðan hausinn sem hún svo
kláraði. Þar með vorum við byrj-
aðar að prjóna.“
Saman sátu þær í sitt hvoru
sófagenginu uppi á Miðgarði, u.þ.b.
á árunum 1990 til 1994 en í þess-
um mánuði eru 16 ár frá því að
þær hófust handa við orminn. „Það
var strax talað um að hann ætti að
ná hringinn í kring um Miðgarð og
takmarkið var að hann myndi geta
bitið í skottið á sér,“ heldur Silja
áfram og bætir því við að skepnan
hafi vaxið hratt. Garnið komu þær
með að heiman en mestu vandræð-
in tengdust því að útvega
fyllingarefni. „Við vorum reglulega
með samskot og báðum fólk um 50
kall í ormasjóð. Fyrir það gátum
við keypt tróð,“ segir Silja.
Á móti innritunargjöldum
Mikill flækingur var á kvik-
indinu og í sameiningu rifja þær
upp ferð þess haustið 1992 niður á
Alþingi. „Það var verið að sam-
þykkja þetta frumvarp, bandorm-
inn, í tengslum við fjárlögin og
ormurinn tók strætó niður á torg
og ætlaði sér upp á þingpalla,“
segir Silja. „Ég gekk með höfuðið
fremst og einhverjir á eftir mér en
við komumst ekki langt því við
mættum þingverði í stiganum sem
sendi okkur öfug út. Okkur fannst
viðeigandi að við sætum á þing-
pöllum og prjónuðum orm úr bandi
á meðan þingmennirnir greiddu at-
kvæði um bandorm. Það gekk ekki
eftir en það bjargaði deginum að
ljósmyndarar frá Morgunblaðinu
og DV náðu í skottið á okkur þar
sem við stóðum hálfsneypt fyrir
utan Alþingi. Þær myndir birtust
síðan á baksíðum blaðanna.“
Hróður Miðgarðsormsins átti þó
enn eftir að aukast því strax dag-
inn eftir kom símtal frá Rás tvö
þar sem falast var eftir þessari
löngu prjónuðu skepnu í viðtal.
„Þeir vildu vita hvort við hefðum
verið að mótmæla frumvarpinu en
það var ekki ætlunin. Reyndar
man ég að þarna voru samþykkt
lög um innritunargjöld í fram-
haldsskóla og við notuðum tæki-
færið og sögðum að ormurinn væri
á móti því. Að öðru leyti var þetta
ekki pólitísk aðgerð.“
Ormurinn var einnig látinn
kynna spurningakeppnina Gettu
betur þegar MH var kominn í
sjónvarpsúrslit og dvaldi svo
fremst hjá klappliðinu á meðan á
keppninni stóð. „Hann lék líka í
leiksýningu á meðan við vorum í
skólanum, í verkinu Blóði og
drullu,“ segir Sigríður. „Ein senan
gerðist á geðveikraspítala þar sem
kona sat og prjónaði í gríð og erg.
Við lánuðum orminn í það hlutverk
gegn því að við fengjum ókeypis á
leikritið og hann lengdist heilan
helling því það var prjónað allar
æfingar og á leiksýningunum.“
Ryðgaður nagli í lausnargjald
Það var þó ekki bara fjölmiðla-
frægð og frami sem stuðlaði að
flandri Miðgarðsormsins frá heim-
kynnum sínum eins og Sigríður út-
skýrir. „Við tókum hann alltaf
heim með okkur í fríum því hús-
vörðurinn var stöðugt með hótanir
um að henda öllu drasli, sem yrði
eftir í skólanum, á haugana. Hann
fór m.a.s. með Silju eitt sumarið í
sumarbúðir skáta á Úlfljótsvatni
þar sem hún vann.“ Silja kinkar
kolli. „Eitt sumarið var hann í gísl-
ingu,“ rifjar hún upp. „Við vorum
búnar að pakka honum saman til
flutninga um vorið en þegar við
komum að sækja hann gripum við
í tómt. Þá var búið að ræna hon-
um.“
„Við fengum kröfu um lausn-
argjald, bæði í gegnum bréf og
myndband,“ skýtur Sigríður inn í
og Silja heldur áfram. „Okkur var
skipað að koma með ryðgaðan
nagla á einhvern ákveðinn stað og
gott ef þeir kröfðust þess ekki að
fá skemmda barbídúkku líka.“ Þær
segjast hafa strax tekið þá ákvörð-
un að það væri fyrir neðan virð-
ingu sína að taka þátt í slíkri vit-
leysu. „Um haustið dúkkaði
ormurinn síðan upp á busa-
skemmtun í einu atriðinu uppi á
sviði og var þá í pörtum,“ segir
Sigríður en þær stöllur létu það
ekki á sig fá og hófust handa við
stórfelldar viðgerðir á tuskudýr-
inu. Einhverjir ormametrar hurfu
þó við þetta tækifæri svo óhætt er
að segja að hann hafi ekki verið
samur á eftir.
Þær segjast að vonum kátar
með að ormurinn langi hafi öðlast
eins mikla upphefð og status og
raun ber vitni og styðja MH-inga
heilshugar í heimsmetstilrauninni.
„Það er bara mjög gleðilegt að
ormurinn lifi og að einhver sé að
prjóna í honum áfram,“ segja þær.
Vitað er að fyrir tíma núverandi
Miðgarðsorms, á árunum 1985–
1989, hafi þáverandi nemendur
setið við að prjóna annan orm,
áþekkan þeim sem nú gæti komist
í heimsmetabækur fyrir lengd
sína. Silja og Sigríður vita ekkert
um tilvist þess kvikindis sem virð-
ist hafa horfið af yfirborði jarðar
fyrir þeirra tíð í skólanum. Hvað
sem því líður hefur Þórey Ein-
arsdóttir, enskukennari við skól-
ann, tekið að sér að vera sérlegur
verndari Miðgarðsormsins og
stefnir að því að safna saman og
halda til haga öllu efni og upplýs-
ingum sem kynnu að finnast um
Miðgarðsorminn og hugsanlega
forvera hans í Hamrahlíð.
ben@mbl.is
Morgunblaðið/G.Rúnar
Endurfundir Sigríður Ásta Árnadóttir og Silja Traustadóttir ásamt af-
kvæmi sínu Miðgarðsorminum sem þær heilsuðu upp á á dögunum.
Upphaf ormsins langa
Miðgarðsormurinn í MH vindur upp á sig. Tveir skaparar skepnunnar gáfu sig á
dögunum fram og sögðu Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur allt um tilurð hennar,
fyrstu uppvaxtarárin í Hamrahlíðinni og ýmis ævintýr sem ormurinn hefur upplifað.
Okkur fannst viðeigandi
að við sætum á þingpöll-
um og prjónuðum orm úr
bandi á meðan þing-
mennirnir greiddu at-
kvæði um bandorm.
DANSKIR foreldrar nýta sér í auknum
mæli njósnatæki til að fylgjast með ferð-
um barna sinna um netheima. Þarlend
barnaverndarsamtök vara sterklega við
þessari aðferð.
Um er að ræða lítið tæki sem sett er á
tölvu barnsins og gerir foreldrum þess
kleift að fylgjast með öllu því sem barnið
skrifar með lyklaborðinu og tekur jafn-
vel myndir af því sem birtist á skjánum.
Berlingske tidende greinir frá því að
einkaspæjarinn Sture Baggenæs sem
starfar hjá fyrirtækinu Jysk detektiv og
Vagtservice í Álaborg fái reglulega er-
indi frá foreldrum sem vilja komast að
því hvað börnin þeirra eru að gera á
Netinu.
„Ég mæli með því að þeir kaupi sér
slíkan lyklaborðsbúnað. Þannig geta þeir
fylgst með öllu því sem börnin spjalla
um á Netinu og séð hvort þau heimsækja
t.d. stefnumótasíður,“ segir hann.
Að sögn Baggenæs rekur forvitni og
þörf fyrir að vernda börnin fyrir barna-
níðingum foreldrana til að fá sér slíkan
búnað. Sjálfur selur hann tækið sem
kostar hjá honum á milli 7.000 og 8.300
íslenskar krónur.
Hafa rétt á einkalífi
Peter Albæk, formaður dönsku barna-
verndarsamtakanna Børns Vilkår, skilur
áhyggjur foreldranna en varar engu að
síður sterklega við því að þeir grípi til
þessara ráða. „Þetta jafngildir því að
setja upp eftirlitsmyndavél í herberginu
þeirra,“ segir hann. „Þarna er freklega
brotið á börnunum því þau hafa þörf fyr-
ir einkalíf á sama hátt og þau hafa þörf
fyrir að vera ein með vinum sínum án
þess að við heyrum hvað þau eru að tala
um.“
Í staðinn mælir hann með því að for-
eldrar setji sig inn í hvað börnin eru að
gera á Netinu, fræði þau um þær hættur
sem þar geta leynst og kenni þeim
örugga netnotkun. Hann vill líka að lög
verði sett sem banni að fullorðnir setji
sig í samband við börn á Netinu undir
dulnefni, líkt og gert hefur verið á Bret-
landi. Þannig fengi lögreglan betra tæki
í hendurnar til að taka á vandanum.
Sture Baggenæs telur hins vegar að
njósnir á Netinu verði algengari í fram-
tíðinni, einfaldlega vegna þess að bún-
aður til þess arna verði æ ódýrari.
Foreldrar njósna um börnin sín
Morgunblaðið/Jim Smart
Njósnastarf Lítið tæki er sett í tölvuna og þannig
geta foreldrarnir fylgst með öllu því sem börn
þeirra hafa skrifað á lyklaborðið.
uppeldi
NÚ HORFA vísindamenn vonaraugum til
tyggigúmmís sem verið er að þróa og ætlað er
til að draga úr matarlyst. Tyggigúmmí þetta
gæti orðið vopn í baráttunni við offituvanda
þann sem herjar á ofmettaða íbúa vestrænna
ríkja. Nú þjáist einn af hverjum fimm af offitu
en áætlað er að árið 2010 geti það verið einn
af hverjum þremur. Meira en 30.000 manns
deyja af völdum offitu á ári hverju í Bretlandi
einu, svo það er full ástæða til að leita leiða
til að takast á við offituvandann, eins og segir
á vefmiðli BBC.
Að hverri máltíð lokinni framleiðir mann-
skepnan sjálf hormón, pancreatic polypeptide
(PP), sem lætur fólk finna til fyllitifinningar
og þannig komum við sjálf í veg fyrir að átið
fari úr böndunum. Tyggjóið mun virka eins
og þetta hormón, það er að segja það líkir eft-
ir tilfinningu fyrir magafylli og þar af leið-
andi dregur úr matarlystinni. Rannsóknir
hafa sýnt að þeir sem eru í yfirvigt virðast
kunna því vel að tyggja og því er tyggi-
gúmmíið tilvalin leið í baráttunni. Þeir sem
hafa efasemdir um ágæti tyggjósins benda á
að sú leið að borða hollan mat og hreyfa sig
reglulega, sé best og öruggust í baráttunni
við aukakílóin.
Tyggjó í barátt-
unni við offitu
heilsa