Morgunblaðið - 24.11.2007, Blaðsíða 12

12 LAUGARDAGUR 24. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
GUNNAR I. Birgisson, bæjar-
stjóri í Kópavogi, og Ómar Stef-
ánsson, formaður bæjarráðs, tóku
í gær formlega í notkun eigið
vatnsból Kópavogsbæjar í Vatns-
endakrikum í Heiðmörk.
Samkvæmt upplýsingum frá
Kópavogsbæ hefur bærinn fram að
þessu keypt vatn af Orkuveitu
Reykjavíkur en bæjarfélagið verð-
ur framvegis sjálfu sér nægt um
vatn og hefur auk þess gert samn-
ing um vatnsöflun fyrir Garðabæ
til 40 ára.
Við gangsetningu aðveitunnar
var tilkynnt að bæjaryfirvöld
hefðu í tilefni þessara tímamóta
ákveðið að lækka vatnsskattinn í
Kópavogi um 10%, þ.e. úr 0,13% af
heildarfasteignamati í 0,117% frá
og með 1. janúar 2008.
700 milljóna kr. framkvæmd
Framkvæmd vatnsveitunnar
skiptist að mestu leyti í tvo hluta,
annars vegar sjálfa dælingu vatns-
ins úr borholum ásamt nauðsyn-
legum tækjabúnaði, stöðvarhúsi og
vatnsgeymi og hins vegar lagningu
vatnsleiðslunnar frá borholustað
til dreifikerfis. Samkvæmt upplýs-
ingum frá bænum nemur kostn-
aðurinn við framkvæmdina ríflega
700 milljónum króna.
Boraðar hafa verið fjórar
vinnsluholur suðvestur af núver-
andi borholum OR í Vatnsenda-
krikum. Settar hafa verið dælur í
hverja vinnsluholu sem dæla vatni
upp í vatnsgeyminn. Meðaldæling
úr holunum verður að hámarki 210
l/s eða um 6,6 milljón m3 ári.
Stöðvarhús og um 1.000 m3 vatns-
geymir er við borholurnar. Stöðv-
arhúsið er um 170 m2 og um 3,5 m
hátt og sambyggt vatnsgeymi og
er byggt yfir vinnsluholurnar. Í
stöðvarhúsinu verður m.a. spenni-
stöð, rafstöð og vélasalur ásamt
hreinlætisaðstöðu. Vatnsgeymirinn
er um 6,5 m hár og um 200 m2 að
flatarmáli.
Lögð var vatnslögn frá vatns-
geyminum við Vatnsendakrika að
4.000 m3 miðlunargeymi við Vatns-
endahverfi í Kópavogi. Lagnaleiðin
er um 5 km löng, þar af eru 2,5 km
innan Heiðmerkur. Lagnaleiðin
fylgir að mestu leyti slóðum og
vegum í Heiðmörk. Samkvæmt
upplýsingum frá bænum var við
allan frágang haft í huga að sem
minnst bæri á mannvirkjunum í
umhverfinu.
Vatnsból Kópavogsbæjar
formlega tekið í notkun
Kópavogsbær boðar lækkun á vatnsskatti um 10% frá og með 1. janúar nk.
ÞINGMENN úr öllum flokkum sem rætt var
við eru þeirrar skoðunar að litlu muni breyta
fyrir Íslendinga þó Danir kæmust að þeirri
niðurstöðu að taka upp evru. Anders Fogh
Rasmussen, forsætisráðherra Danmerkur,
hefur boðað að þjóðaratkvæðagreiðsla fari
fram á kjörtímabilinu um undanþágur Dana í
ESB-samstarfinu og hvort taka skuli upp evru.
Framsókn skoðar
framtíð krónunnar
Siv Friðleifsdóttir, Framsóknarflokki, sem
situr í utanríkismálanefnd, segir mjög skilj-
anlegt að Danir vilji ganga til kosninga um evr-
una en það myndi líklega ekki hafa miklar
breytingar í för með sér í Danmörku þó Danir
tækju upp evru því danska krónan hefur verið
tengd evrunni. „Eftir því sem fleiri lönd verða
aðilar að evrunni verður hún væntanlega
sterkari og öflugri gjaldmiðill og það gæti haft
einhver óbein áhrif hér á landi en ég tel að þau
verði frekar óveruleg,“ segir Siv.
Hún segir að framsóknarmenn hafi miklar
áhyggjur af stöðu íslensku krónunnar og
ákveðið hafi verið að setja af stað vinnu innan
flokksins þar sem skoða á stöðu og framtíð
krónunnar.
Ágúst Ólafur Ágústsson, varaformaður
Samfylkingarinnar, bendir á að danska krónan
hefur verið tengd evrunni og allan þann tíma
hafi Danir í reynd ekki haft sjálfstæða pen-
ingastefnu þar sem danska krónan hefur fylgt
evrunni. ,,Við eigum talsverð viðskipti við Dani
og ef Danir taka upp evru, þá breytast auðvit-
að þær myntir sem lúta þeim viðskiptum.
Staða evrunnar sem gjaldmiðils mun þá
styrkjast í okkar utanríkisviðskiptum.“ Ágúst
Ólafur segir að eflaust myndi ákvörðun Dana
um að taka upp evru setja eitthvað meiri kraft í
umræðu um evruna hér á landi. „En þetta mun
ekki valda neinum straumhvörfum hvað okkar
hagsmuni eða umræðu varðar að mínu mati.
Þessi evru-umræða er alls staðar á fullri ferð
hvort sem það er í Danmörku eða hjá íslensk-
um fyrirtækjum og við verðum að fylgjast vel
með,“ segir hann.
Á eftir að sjá að Danir samþykki
Steingrímur J. Sigfússon, formaður Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs, segir að þó
Danir tækju upp evru myndi það engu breyta
um stöðu þessara mála hér á landi. Danir hafi
lengi verið aðilar að ESB og danska krónan
bundin við evruna. „Í raun er það mjög lítil
breyting efnahagslega séð og ég held að það
sætti engum sérstökum tíðindum þó Danir
gerðu þetta,“ segir hann. „Ég á þó eftir að sjá
að Danir samþykki þetta,“ segir Steingrímur
og bendir einnig á að Fogh forsætisráðherra
virðist ætla að slá tvær flugur í sama höggi og
reyna að koma undanþágum Dana út úr heim-
inum, en þær ná til varnarmála, dómsmála og
innanríkismála auk myntsamstarfsins. Þetta
verði örugglega mjög umdeilt í dönskum
stjórnmálum, sérstaklega ef Fogh ætli ein-
göngu að láta kjósa um undanþágurnar og evr-
una en ekki stjórnarskrána þ.e. nýja samning-
inn um breytingar á skipulagi og starfsháttum
ESB. „Það hafa verið uppi kröfur í Danmörku
um að kosið verði um hana.“
Guðjón Arnar Kristjánsson, formaður
Frjálslynda flokksins, tekur í sama streng og
aðrir viðmælendur og segist ekki sjá að þó
Danir tækju upp evru myndi það breyta neinu
fyrir Íslendinga. „Ég sé ekki að ákvörðun
Dana myndi breyta miklu fyrir okkur nema þá
að hún leiddi til meiri umræðna um hvort fleiri
ríki gerist aðilar að myntsamstarfi Evrópu, en
við eigum ekki greiðan aðgang að því nema þá
með aðild að sambandinu,“ segir hann.
Bjarni Benediktsson, Sjálfstæðisflokki, og
formaður utanríkismálanefndar, telur ekki að
upptaka evru í Danmörku myndi hafa áhrif
hér.
„Danir eru með samkomulag við evrópska
seðlabankann um stuðning við krónuna og
þurfa að lúta mjög ströngum skilyrðum. Í raun
og veru eru þeir með gjaldmiðil sem hegðar
sér eins og evra og það hefur verið að hluta til
þjóðernisstolt hjá þeim að halda í gömlu krón-
una,“ segir Bjarni. „Ég sé því ekki að þetta sé
stórt skref fyrir Dani að stíga,“ bætir Bjarni
við.
Þingmenn úr öllum flokkum eru á einu máli um að ekki yrðu nein straumhvörf hér á landi við það að
Danir innleiddu evruna í þjóðaratkvæðagreiðslu  Búast megi þó við aukinni umræðu um evru-mál
Breytir litlu þó Danir tækju upp evru
Siv
Friðleifsdóttir
Steingrímur J.
Sigfússon
Ágúst Ólafur
Ágústsson
Guðjón Arnar
Kristjánsson
Bjarni
Benediktsson
Í HNOTSKURN
»Aðildarríki Evrópusambandsins eru27 og 13 þeirra hafa tekið upp evr-
una sem gjaldmiðil.
»Danir felldu í þjóðaratkvæða-greiðslu árið 2000 tillögu um að taka
upp evru.
»Fimm ríki hafa mótað sér tímasettmarkmið um að taka upp evru.
ALLIR helstu hlutabréfamarkaðir
heimsins hafa fallið umtalsvert að
undanförnu og hefur í vaxandi mæli
borið á því að fjárfestar leiti yfir á
skuldabréfamarkaði, og er Ísland
þá engin undantekning. Allir eiga
hins vegar ekki auðvelda aðkomu
að skuldabréfamörkuðum og þá er
best að fara í gegnum skuldabréfa-
sjóði. Á vefsíðunni sjodir.is er hægt
að fá yfirlit yfir frammistöðu
skuldabréfasjóða þeirra sem í boði
eru hérlendis og þegar það er skoð-
að kemur í ljós að það sem af er ári
hafa svokallaðir peningamarkaðs-
sjóðir gefið besta ávöxtun.
Peningamarkaðssjóðir eru ýmist
verðbréfa- eða fjárfestingarsjóðir
sem m.a. fjárfesta í skuldabréfum
hins opinbera eða fyrirtækja. Þann-
ig hafa þeir heimild til þess að
byggja eignasafn sitt að öllu leyti
upp með bankabréfum, víxlum eða
innlánum eða að öllu leyti á rík-
isskuldabréfum. Samkvæmt lögum
ber þeim engin skylda til þess að
eiga ríkisskuldabréf. Hvað skráð
skuldabréf fyrirtækja varðar má
hlutfall þeirra af eignum sjóðanna
að hámarki nema 30% og önnur
skuldabréf mega að hámarki vega
25% í sjóðunum.
Samkvæmt lögum nr. 30/2003 um
verðbréfasjóði og fjárfestingarsjóði
skiptir flokkun sjóðsins máli um
hversu stór skuld eins útgefanda
við hann má vera. Flokkist sjóð-
urinn sem verðbréfasjóður má einn
útgefandi skulda að hámarki 10% af
eignum sjóðum en flokkist hann
sem fjárfestingarsjóður má einn út-
gefandi skulda að hámarki 20% af
eignum sjóðsins.
Í upplýsingablöðum sjóðanna má
oft sjá hvernig eignaskipting þeirra
er og má nefna að 69% eigna Sjóðs
9, sem Glitnir rekur, eru bankabréf,
víxlar og innlán en 1% ríkisskulda-
bréf. Hlutfallið er ekki ósvipað hjá
peningamarkaðssjóði Íslenskra
verðbréfa en hlutfall ríkisskulda-
bréfa í peningamarkaðssjóði Lands-
bankans er 17%. Sjóður 9 er sá eini
sem gefur upp hverjir eru helstu
skuldarar, en þeir eru Straumur,
FL Group, Glitnir, Kaupþing og
Baugur, en ekki endilega í þeirri
röð.
Góður val-
kostur við
hlutabréf
„NÚMER eitt þýðir þetta það að við erum sjálfstæðir með okkar eigin
vatnsöflun og munum geta haft vatnið á lægra verði en það er í dag,“
segir Gunnar I. Birgisson, bæjarstjóri í Kópavogi, um þýðingu nýju
vatnsveitunnar í Vatnsendakrikum í Heiðmörk. „Við vorum að kaupa
vatn á mjög háu verði frá Reykjavík og þess vegna fórum við í það að
stofna eigin vatnsöflun,“ segir hann. „Þetta gekk nú ekki alveg hreint
og beint fyrir sig. 1993 stofnuðum við sameiginlega vatnsveitu með
Garðabæ og Hafnarfirði, en illa gekk að fá hreinar línur með það. Árið
2000 ákváðum við að fara þá leið að fara upp í Vatnsendakrika og þar
keyptum við fyrirtæki sem var í eigu Vatnsendabónda og hafði vatns-
tökurétt á svæðinu.“
Eftir ýmsa örðugleika í ferlinu segir Gunnar að góð tilfinning fylgi
því að taka vatnsbólið í notkun. „Það er stór dagur hjá okkur í dag, við
erum búnir að hleypa Kópavogsvatninu á og það er besta vatn sem til
er. Þetta er góður dagur,“ segir Gunnar.
Góður dagur í Kópavogi
Morgunblaðið/RAX
Fyrsti vatnssopinn Ómar Stefánsson og Gunnar I. Birg-
isson bragða á vatni úr vatnsleiðslunni við opnunina.
Morgunblaðið/RAX
Vatnsdælur Boraðar hafa verið fjórar vinnsluholur suðvestur af núverandi borholum OR
í Vatnsendakrikum. Meðaldæling úr holunum verður að hámarki 6,6 milljón m3 ári.