Morgunblaðið - 15.06.2008, Blaðsíða 21

Morgunblaðið/Kristinn
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. JÚNÍ 2008 21
Ilmur var nýkomin í frí frá æfing-
um á söngleik um Janis Joplin sem
sýndur verður í Íslensku óperunni í haust. „Janis
er æðisleg,“ segir Ilmur sem fer með hlutverk
Janis á móti Bryndísi Ásmundsdóttur, skólasyst-
ur sinni úr leiklistarskólanum.
„Ég man mjög vel eftir Lísu, stutthærðri og í
fótboltagalla að banna mér að vera með sér og
vinum sínum. Hún var svona svolítill stelpu-
strákur í sér, nagli og alltaf í fótbolta. Hún hataði
bleikt! Stundum varð hún að taka mig með í eina
krónu, fallna spýtu, og hún var ekki hrifin. Hún
var svona tíu, ég sex og Sverrir fjögurra ára. Ég
man líka vel eftir Sverri að dunda sér eitthvað:
Það fór afskaplega í taugarnar á mér hvað hann
gat dundað með bílabrautina sína. Auðvitað öf-
undaði ég hann bara af því hvað hann var sjálfum
sér nógur. Ég stillti mér oft upp í dyragættinni
og reyndi að trufla hann. Stundum dró ég hann
með mér til að stríða Lísu, kenndi honum hvað
hann ætti að segja og svoleiðis. Mér fannst við
alltaf góð saman, þótt efalaust hafi ég stundum
verið honum erfið stórasystir eins og Lísa var
mér.
En hún var alltaf góð við mig og passaði upp á
mig. Einu sinni í Danmörku var einhver stelpa að
stríða mér í skólanum. Ég sagði Lísu frá þessu
og daginn eftir mætti hún í öllu sínu veldi, ég
benti á stelpuna og Lísa kinkaði kolli með óg-
urlegum svip. Eftir það var ég látin í friði.
Við Sverrir vorum á sama skóladagheimili,
þegar við bjuggum í Danmörku. Einu sinni
missti hann tönn í skólanum og það var stórmál
fyrir hann að segja frá þessu þegar heim kom. Þá
stríddi ég honum á því alla leiðina heim að ég
myndi kjafta þessu í mömmu og pabba og svo tók
ég sprettinn síðasta spölinn og öskraði í dyr-
unum: Sverrir missti tönn! Sverrir missti tönn!
Þegar ég hugsa um það þá kann Lísa örugg-
lega margar sögur af því að ég hafi opinberað
leyndarmál hennar við matarborðið. Það er
sennilega rétt hjá þér. Ég hef verið svolítil bestía
í mér á þessum árum. En nú er ég vaxin upp úr
öllu svonalöguðu – skyldi maður ætla.
Við Sverrir vorum góðir vinir og lékum okkur
mikið saman. Svo rifumst við eins og systkinum
einum er lagið. Það er annars merkilegt hvað
systkini geta rifizt. Maður rífst ekki við neinn
eins og systkini sitt, þetta eru miklu heiftugri
deilur en annars. Þegar ég var 16 ára og Sverrir
14 rifumst við alveg heiftarlega og ég henti föt-
unum hans út um gluggann. Ég skammaðist mín
svolítið fyrir og eftir þetta man ég ekki eftir rifr-
ildi okkar í millum.
Við vorum komin yfir gelgjuna og í MH. Þar
var ekkert bekkjarkerfi svo við Sverrir vorum
saman í tímum. Sigurður Hjartarson talaði mik-
ið um systkinakærleik í Suðurlöndum og einu
sinni þegar ég var veik og Sverrir skrópaði, þá
gaf Sverrir þá skýringu á fjarveru sinni að hann
hefði verið að hugsa um mig. Það féll náttúrlega
fullkomlega inn í myndina um systkinakærleik-
inn.
Það má eiginlega segja að Lísa hafi komið
aftur inn í hópinn eftir tvítugt. Hún var á undan
okkur í MH, en eftir menntaskólann urðum við
einhvern veginn öll jafnaldrar aftur og systk-
inakærleikurinn blómstraði.
Það var náttúrlega talsverður aldursmunur á
okkur þegar hún sagði mér að hún hefði kysst
einhvern strák. Ætlarðu þér að vera gleðikona
eða hvað? spurði ég sárhneyksluð. Svo fór ég að
kyssa stráka líka og þá breyttust nú viðhorfin
örlítið.
Við erum mjög náin í dag, eigum hreinskilið
og hlýtt samband. Í raun er það tilviljun hvað
störf okkar liggja nálægt hvert öðru. Það er
eins og einhver sé að benda okkur systkinunum
á að stofna fyrirtæki. Það má vel vera að við
gerum það einn góðan veðurdag.
Við vorum mikið að vesenast í félagsmál-
unum í MH. Við systurnar vorum frammí, en
hann meira baksviðs, sá um allar græjurnar.
Leiklistin tók svo mikið af tíma mínum að ég var
spurð hvort ég ætlaði að slá öll kæruleysismörk
við námið. Lísa og Sverrir höfðu betri stjórn á
hlutunum. En við höfum öll ríkan vilja til þess
að vera með, en erum mismunandi opinská í því
eins og öðru. Eins og til dæmis þetta viðtal. Ég
sagði strax jájá. Lísa hefur viljað vita eitthvað
um það sem stóð til. Og Sverrir hefur spurt:
Eru þær búnar að samþykkja þetta systurnar?
Var það? Gekk það akkúrat svona fyrir sig? Ég
vissi það!
Okkur finnst mjög þægilegt að vera saman
þótt við komum kannski á eitthvað ólíkum for-
sendum. Okkur finnst gott að vera öll þrjú og
notalegt að vera í einni hrúgu með krökkunum.
Hérna áður fyrr gerði ég nokkur jólagrín,
sem ylja mér ennþá þegar ég rifja þau upp.
Einu sinni sendi ég jólakort á nöfn okkar systk-
inanna með jólakveðjum og þökkum frá Elínu
og Guðmundi. Ég skemmti mér alveg kon-
unglega þegar fjölskyldan fór að ræða hvaða
fólk þetta væri og smám saman þóttust allir
þekkja eitthvað til þeirra. Það lá við að Elín og
Guðmundur væru orðin heimilisvinir þegar jól-
unum lauk.“
Ilmur
Samtal okkar Sverris frest-
aðist vegna fæðingar dóttur
hans. Daginn eftir mæltum við okkur mót á
Mokka. „Það er bezt að hitta þig á sama stað og
systurnar,“ sagði hann.
„Ég man bezt eftir Ilmi sem leikfélaga, hún
var nær mér í aldri og mikill systkinarígur með
okkur. Lísu man ég eftir meira sem fyrirmynd.
Við Ilmur vorum meira í hárinu hvort á öðru og
hún þá meira í mínu en ég í hennar. Hún var
líka svo stríðin. Hún var mest í þeim pakka að
stríða okkur Lísu á víxl.
Við ólumst upp á Óðinsgötu 6, fluttum til
Danmerkur í tvö ár, komum heim aftur á Kjart-
ansgötuna, fluttum aftur á Óðinsgötuna, þar
sem við teljum okkar æskuheimili. Lindargatan
var svo meira tengd unglingsárunum.
Hér í hverfinu lékum við okkur á götunni. Við
vorum mikið í því að finna leiðir um Þingholtin.
Svo klifruðum við upp á húsþök, lékum okkur á
þakinu á Hótel Holti og kölluðum til fólksins
fyrir neðan. Lísa var ekkert í þessum heimi með
okkur, hún var alltaf svo mikil stóra systir. En
einhvern veginn tókst henni alltaf að vita af
okkur og rétta okkur hjálparhönd þegar við
þurftum á henni að halda.
Ég átti auðvelt með að vera sjálfum mér nóg-
ur, en Ilmur vildi alltaf vera þar sem fólkið var.
Hún fór seint að sofa á meðan ég fór upp í her-
bergi og dundaði mér fram að háttatíma. Og
þegar ég var að leika mér að einhverju og Ilmi
leiddist þá linnti hún ekki látum fyrr en hún
hafði haft leikfangið af mér. Hún var ákaflega
brögðótt og útsjónarsöm við að fá sitt fram og
ég var alltof gjarn á að láta undan henni.
Við gerðum samninga þegar við vorum lítil.
Einn gekk út á það að ég ætti að klæða hana í
sokkana það sem eftir væri ævinnar og hún lét
mig gera þetta nokkrum sinnum. Hins vegar
man ég ekki hennar hlut. Hann hefur ekki verið
upp á marga fiska og ég man ekki til þess að
hún efndi neitt. En hún var frábær félagi og
fyndin og það var svo miklu, miklu oftar gaman
hjá okkur en hitt.
Við Ilmur vorum saman í menntaskóla og
þekktum þá meira og minna sama fólkið, en
Lísa var það langt á undan okkur að það var
eiginlega ekki fyrr en eftir menntaskólann að
við urðum vinir á jafnréttisgrundvelli.
Eina sögu um okkur Lísu læt ég flakka hér:
Ég var c.a. 13 ára, nýbyrjaður að glamra á gítar
og Lísa var að halda partý á neðri hæðinni á
Lindargötunni. Ég veit ekki alveg hvort hún var
svona stolt af mér eða hvort hana langaði bara
að gera grín að mér, en hún kallaði mig niður og
lét mig spila Stairway To Heaven fyrir allt
partýið, sem var eina lagið sem ég kunni á gítar.
Ég gerði það samvizkusamlega, allar 7 mín-
uturnar, án þess að syngja orð á meðan vinir
mínir hlógu að mér á hæðinni fyrir ofan. Það er
ennþá talað um þetta í mínum vinahópi. Það má
kannski bæta því við að ég var frekar bólugraf-
inn á þessum tíma.
Jafnréttisvináttan byrjaði hjá stelpunum og
svo bættist ég í hópinn. Þetta er ákaflega gott
samband og gjöfult þegar bernskuhamurinn er
fallinn af því. Þær tengdust líka enn betur gegn-
um börnin og nú hef ég náð þeim á því sviði líka.
Ég á svolítið bágt með að gera mér grein fyr-
ir því, hvort systur mínar hafi haft einhver áhrif
á starfsval mitt. Ilmur var mjög virk í leiklist-
arlífinu í MH og fyrir hennar orð gerði ég eina
tilraun á sviðinu, það var í Macbeth. Ég fann
strax að leikurinn átti ekki við mig, en ég var í
stjórn leikfélagsins og fann mig betur í redding-
unum baksviðs. Svo vann ég sem ljósamaður í
Loftkastalanum með menntaskólanum og eftir
það þangað til ég fór út í kvikmyndanám. Það
má vel vera að Lísa hafi haft einhver áhrif þar,
en þegar ég lít um öxl finnst mér satt að segja
ég hafa verið sjálfs mín herra, þótt við höfum öll
endað í störfum ekki ýkja fjarri hvert öðru.
Þetta hefur verið einhver tilviljanakennd keðju-
verkun.
Nú erum við eins konar kollegar og höfum
verið vinir eftir að við fórum að standa á eigin
fótum. Það er svo bara bónus að við skulum
vera systkini.
Jú, ég sé stundum litlu stelpurnar í systrum
mínum. Ilmur er alltaf jafnlúmsk við að ná sínu
fram og Lísa er alltaf stóra systirin, sem tekur
umsvifalaust að sér umsjónarhlutverkið þegar
eitthvað stendur til.
Þær lögðu mér báðar lið við fyrstu stutt-
myndina mína. Það var ótrúlega gaman þegar
við vorum öll þrjú í settinu. Ég bar svolítinn
kvíðborga fyrir þeim hlutverkaskiptum okkar
Ilmar að ég ætti að leikstýra henni, en hún er
svo mikil fagmaður að það gekk glimrandi. Og
það var mjög eðlilegt að Lísa kæmi inn sem að-
stoðarleikstjóri og héldi utan um allt saman.
Reyndar var allt okkar samstarf fyrst og fremst
fagmennska, en það fylgdi því notaleg tilfinning
að vera líka að vinna með systrum mínum.
Ég er búinn að klippa myndina og er að byrja
á hljóðvinnu núna. Þær eru drjúgar eftirsleikj-
urnar en ég vona að myndin komi fyrir augu
fólks í sumar. Hún heitir Reyndu aftur.
Við systkinin? Við reynum örugglega aftur.
Við höfum oft talað um að það væri gaman að
gera eitthvað saman og eftir þetta er ég viss um
að við látum verða af því.
Við erum góð í því að gefa hvert öðru jákvæða
orku þegar á þarf að halda. Þess vegna er það
svo gefandi þegar við erum saman. Ég sæki
mikið til þeirra í mismunandi aðstæðum. Þær
umvefja mig kærleika, en svo tekur Ilmur af
skarið, hristir mig og segir mér að taka mig
saman í andlitinu og halda áfram.“
freysteinn@mbl.is
Sverrir