Morgunblaðið - 22.06.2008, Qupperneq 4

Morgunblaðið/G. Rúnar
Morgunstund Þessar fjallgöngukonur lögðu af stað upp Esju fyrir klukkan tíu á laugardagsmorgun.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
FREMUR lítill en harðsnúinn hópur
hefur undanfarin ár hvatt til þess að á
Íslandi verði tekinn upp sumartími.
Klukkunni yrði þá flýtt um eina
klukkustund að vori en seinkað aftur
að hausti líkt og gert er í öðrum Evr-
ópulöndum. Rökin sem mæla með
slíkri breytingu blasa hvað best við
um þessa helgi, þegar sólin verður
hæst á lofti og dagurinn aldrei lengri.
Flestir Íslendingar hefja líklega
störf á milli klukkan átta og níu á
morgnanna. Þessa dagana er sólris í
Reykjavík skömmu fyrir klukkan
þrjú að næturlagi og það er því ekki
að undra þótt mönnum finnist sem
dagurinn hljótir að vera hálfnaður
þegar vinnudagurinn byrjar.
Stuðningsmenn þess að hér verði
tekinn upp sumartími benda á að með
því móti myndi vinnudagurinn hefjast
fyrr og þar af leiðandi væri meira eft-
ir af birtunni og ylnum þegar heim er
komið.
Góð áhrif á mannlífið
Haustið 2000 var lagt fram frum-
varp á Alþingi um að sumartími yrði
tekinn upp en líta á frumvarpið sem
helstu stefnuyfirlýsingu sumartíma-
manna og hápunkt þessararar bar-
áttu, að minnsta kosti hingað til.
Þar var lagt til að sumartími myndi
gilda frá síðasta sunnudegi í mars til
síðasta sunnudags í október, en þetta
er í samræmi við sumartímann í öðr-
um Evrópulöndum.
Í frumvarpinu segir meðal annars
að með sumartíma hefði fólk mun
betri tækifæri til að njóta útiveru eft-
ir að vinnudegi lýkur og þannig yrðu
lifnaðarhættir almennings heilbrigð-
ari. Ekki síst hefði sumartími góð
áhrif á mannlífið á hinum fjölmörgu
stöðum á landsbyggðinni sem eru
undir eða milli hárra fjalla því þar
hyrfi sólin af sjóndeildarhringnum
þegar vinnudegi lyki.
Skammdegið kæmi fyrr
Í frumvarpinu voru kostir sum-
artímans taldir upp en gallarnir við
sumartímann eru einnig margir,
a.m.k. að mati þeirra sem vilja ekki að
klukkunni verði breytt á sumrin. Þor-
steinn Sæmundsson, stjörnufræð-
ingur og ritstjóri Almanaks fyrir Ís-
lands, er einn þeirra.
Í ítarlegri grein sem Þorsteinn
birtir á heimasíðu sinni bendir hann á
að árið 1968 var gamli sumartíminn
sem áður hafði gilt á Íslandi lögleidd-
ur allt árið. Fengju sumartímamenn
sínu framgengt væri því í raun verið
að setja á tvöfaldan sumartíma.
Þorsteinn segir að það vilji stund-
um gleymast að bjartari kvöldstundir
séu keyptar því verði að dimmara
verður á morgnanna. Þessa myndi
helst gæta þegar tekur að hausta því
þá myndi skammdegið setjast að allt
að þremur vikum fyrr, ef horft er til
þess hvenær birtir á morgnanna en
dimmir morgnar eru líklega skýrasta
merkið um skammdegið í hugum
flestra. Með tvöföldum sumartíma
yrði 6. október t.d. álíka dimmur að
morgni í Reykjavík og 26. október er
nú. Mest myndi kveða að þessari
breytingu á Vestfjörðum og eru vetr-
armorgnar þar dimmir fyrir.
Nú kynni einhver að segja að þetta
mætti leysa með því að láta sum-
artímann gilda skemur en slík lausn
kemur vart til greina þar sem íslenski
sumartíminn hlýtur að þurfa að gilda
jafnlengi og sumartími í öðrum Evr-
ópuríkjum.
Kaldari morgnar
Ein er sú röksemd gegn sumartím-
anum sem enn er óupptalin og hún er
sú að ef tekinn yrði upp tvöfaldur
sumartími yrði kaldara á morgnanna
og þar með hentaði sá tími síður til
útivistar.
Eins og Einar Sveinbjörnsson,
veðurfræðingur, benti á í samtali við
Morgunblaðið, sýna veðurmælingar
að yfirleitt er kaldast um klukkan sex
að morgni en síðan hlýnar hratt.
Þetta sést t.d. á því að síðastliðinn
fimmtudagsmorgun klukkan 6 var
hitastig á Kjalarnesi 4,4°C en var
komið í 7,1°C þremur klukkustundum
síðar. Fyrir þá sem lögðu á Esjuna
snemma umræddan morgun hefði
fjallgangan verið mun kalsamari,
hefði tvöfaldur sumartími verið kom-
inn á.
Þá má benda á að þar sem hafgolu
gætir verulega, t.d. á Ísafirði (þar
heitir hafgolan reyndar innlögn)
myndi hafgolan ná sér síðar á strik en
sömuleiðis deyja síðar út að kvöldi.
Það er ekki víst að allir Ísfirðingar
yrðu ánægðir með það.
Miðað við áhugaleysi þingheims er
reyndar ekki mikil hætta á að slík
breyting verði gerð.
Sól en flestir sofa
 Með sumartíma yrði 6. október álíka dimmur að morgni og 26. október er nú
 Dagurinn er sem hálfnaður þegar vinnudagur er rétt að byrja hjá flestum
Morgunblaðið/G.Rúnar
Nýir eigendur Framkvæmdirnar við Kaffi Nauthól hafa staðið í stað í
nokkurn tíma en ljóst er nú að það mun opna næsta vor.
EFLAUST hafa margir velt því
fyrir sér hví hið vinsæla kaffihús í
Nauthólsvík, Kaffi Nauthóll, hefur
enn ekki verið opnað eftir að fram-
kvæmdir við nýtt húsnæði hófust á
síðasta ári. Ljóst liggur nú fyrir að
kaffihúsið mun ekki verða opnað
fyrr en næsta vor en nýir eigendur
komu að rekstrinum og hafa uppi
stórtækari áætlanir en þeir fyrri og
tekur tíma að vinna að þeim.
Síðastliðið haust keypti Háskól-
inn í Reykjavík (HR) húsnæðið í
samvinnu við eignarhaldsfélagið
Fasteign, sem sér um byggingu nýs
skólahúsnæðis HR en það mun rísa
stuttan spöl frá kaffihúsinu.
Þorkell Sigurlaugsson, fram-
kvæmdastjóri þróunarsviðs HR,
segir að ekki hafi tekist að klára
uppbyggingu kaffihússins og ekki
hafi verið ákveðið hver mun annast
reksturinn. Þá hafi verið ákveðið að
einbeita sér að uppbyggingu skól-
ans áður en að kaffihúsinu kæmi en
ekki er búið að klára lokahönnun
þess.
Þorkell segir bygginguna stærri
en upphaflega var gert ráð fyrir.
Kaffihúsið verður rekið á hefð-
bundinn hátt með smáréttum en
eldhúsið verður betrumbætt og
byggður við matsalur sem sérhæfir
sig í heilsufæði. ylfa@mbl.is
Kaffihús sem beðið er eftir
Í HNOTSKURN
»Nýja byggingin munhýsa kaffihús auk veit-
ingasalar sem tekur 60-80
manns í sæti.
»Mun þetta nýtast skól-anum vel fyrsta árið þeg-
ar mötuneyti verður ekki
tilbúið fyrir allan skólann.
Almenningur mun þó hafa
fullan aðgang að kaffihúsinu
og veitingasalnum sem
verða í fullri notkun jafnt yf-
ir vetrar- sem sumartímann.
4 SUNNUDAGUR 22. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„OKKUR sem búum við sjávarsíð-
una og lifum á sjávarafurðum
finnst þetta ótrúleg stefna,“ segir
Sigrún Gerða Gísladóttir, hjúkr-
unarfræðingur og íbúi á Sólbakka
við Flateyri, um dragnótaveiðar
sem fram fara rétt við ströndina.
Hún segir að undanfarna daga hafi
slíkar veiðar, með stórri dragnót,
farið fram um 50 metra frá
ströndu. Það hafi alvarlegar afleið-
ingar fyrir lífríki sjávar að veiða
svo nálægt ströndinni. „Hér er mik-
ið af rauðmaga, grásleppu og æð-
arfugli. Honum fækkar ef lífríkið
er leikið með þessum hætti,“ segir
Sigrún Gerða.
Hún bendir á að ráðherra geti
bannað dragnótaveiðar við landið.
Einnig geti hvert sveitarfélag fyrir
sig ákveðið að banna slíkar veiðar.
Sum þeirra hafi gert það en slíkt
bann sé þó ekki við lýði við Önund-
arfjörð.
„Mér finnst afskaplega ein-
kennilegt að það megi veiða fisk og
sjávarfang alveg við ströndina,“
segir hún. Slíkar veiðar séu í litlu
samræmi við ýmsar friðunar-
aðgerðir. „Við erum undrandi yfir
því að svona geti farið saman. Ís-
lendingar hafa barist fyrir því í
heila öld að vernda strandsvæði
landsins,“ segir Sigrún Gerða.
Dragnótaveiðar svo nálægt landi
stangist á við alla skynsemi.
Leituðu álits
Einar K. Guðfinnsson sjáv-
arútvegsráðherra segir að leitað
hafi verið eftir áliti íbúa, sveitarfé-
laga og útvegsmanna á svæðinu og
á þeim grundvelli hafi ekki verið
talin ástæða til að banna veiðarnar.
Umsögn Hafrannsóknastofnunar
og nefndar innan ráðuneytisins
þótti heldur ekki veita tilefni til að-
gerða. Hann segir hvert tilvik skoð-
að fyrir sig og alltaf sé ágreiningur
um veiðar svo nálægt landi og
dragnótaveiðar almennt.
Dregið
uppi við
landsteina
Dragnótaveiðar
gagnrýndar
Morgunblaðið/Ásdís
Dragnót Veiðar í Önundarfirði eru
gagnrýndar. Myndin er úr Faxaflóa.
Með
 Tímamunurinn milli Íslands og
annara landa í Vestur-Evrópu
myndi styttast um eina klukku-
stund yfir sumarið, til hagræðis
fyrir viðskipti
 Almenningur myndi njóta sólar
og hita lengur eftir að vinnu og
skóla lýkur á daginn.
 Ekki þyrfti að breyta áætlunum
íslenskra flugfélaga þegar Evr-
ópulönd breyta klukkunni.
 Flugfarþegar til Evrópu þyrftu
ekki að vakna eins snemma.
Birtustundum á vökutíma fjölgar í
heild. Aukningarinnar gætir aðeins
að vori og sumri en ekki að hausti.
Móti
 Einfaldara er að hagræða vöku-
tíma sínum og vinnutíma en að
hringla í klukkunni.
 Orðin hádegi og miðnætti yrðu
nánast marklaus því sól yrði í há-
degisstað á tímabilinu frá 13:38 til
klukkan 14:45. Rétt miðnætti yrði
frá 01:38 til 02:45
 Flóðatöflur yrði að leiðrétta á
réttan veg á meðan sumartími er í
gildi því töflurnar fylgja sama tíma
allt árið.
 Þeir sem eiga í viðskiptum vest-
ur um haf myndu missa eina
klukkustund af sameiginlegum
skrifstofutíma.
Sitt sýnist hverjum um sumartíma