Morgunblaðið - 03.10.2008, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
FRAMKVÆMDIR eru nú í fullum
gangi í Helguvík vegna álvers
Norðuráls. Að sögn Ágústs F. Haf-
berg, framkvæmdastjóra sam-
skipta hjá Norðuráli, eru um þessar
mundir nálægt eitt hundrað manns
við vinnu á svæðinu og mun starfs-
mönnum fjölga jafnt og þétt á kom-
andi mánuðum.
800 starfsmenn þegar umsvif
framkvæmda ná hámarki
Fjöldi þeirra nær væntanlega há-
marki um mitt næsta ár þegar áætl-
að er að um 800 manns vinni að
framkvæmdum við byggingu ál-
versins. Íslenskir aðalverktakar
(ÍAV) steyptu fyrstu undirstöð-
urnar að kerskála álversins í
Helguvík 12. september síðastlið-
inn.
Norðurál í Helguvík fékk á dög-
unum úthlutað heimildum til að losa
gróðurhúsalofttegundir frá úthlut-
unarnefnd losunarheimilda vegna
væntanlegs álvers. Þá veitti Um-
hverfisstofnun álverinu starfsleyfi í
seinasta mánuði.
Að sögn Ágústs eiga nú öll leyfi að
liggja fyrir vegna verksmiðjunnar.
Allar áætlanir gera ráð fyrir að fyrsti
áfangi álversins verði tekinn í notkun
haustið 2010 og muni kosta 80-90
milljarða króna. Markmiðið er að ál-
verið verði byggt í tveimur áföngum.
Ráðgert er að fyrsta áfanga verði
lokið árið 2010 og að framleiðslugeta
álversins verði þá 150 þúsund tonn á
ári. Öðrum áfanga á síðan að ljúka
árið 2015 og verður framleiðslugetan
þá komin í 250 þúsund tonn á ári.
Fjárfesting á besta tíma til
að jafna út hagsveifluna
Nýjustu spár um niðursveiflu í
þjóðarbúskapnum allt næsta ár gera
ráð fyrir 3% samdrætti fjár-
munamyndunar í landinu en það sem
á móti vegur er að fjárfesting vegna
álvers í Helguvík kemst á fullt skrið
á næsta ári. „[…] kemur sú fjárfest-
ing á besta tíma til þess að jafna út
hagsveifluna“, segir í nýrri þjóð-
hagsspá fjármálaráðuneytisins.
Áætlað er að um 1.800 ársverk þurfi
við byggingu fyrirhugaðs álvers á 6
til 8 ára framkvæmdatíma en eins og
áður segir er gert ráð fyrir að byggja
álverið upp í áföngum.
Þegar vinnsla áls er hafin er gert
ráð fyrir að 300-400 ný störf verði til í
álverinu og 600-700 afleidd störf í
samfélaginu. Skv. upplýsingum fé-
lagsins leggja Hitaveita Suðurnesja
og Orkuveita Reykjavíkur álverinu
til orku og er ráðgert að leggja há-
spennustreng neðanjarðar um 7 km
leið frá Fitjum að Helguvík.
Komnir á fulla ferð
 Um 100 manns vinna nú við framkvæmdir vegna álvers í
Helguvík  Starfsmönnum mun fjölga á næstu mánuðum
VIÐRÆÐUR Landsnets og sveitarfélaga vegna lagningar háspennulínu á
Suðurnesjum eru ekki endanlega til lykta leiddar. „Aðilar hafa rætt saman
undanfarið og við höfum trú á því að við séum að færast nær lausn og að
skapast geti einhver grundvöllur fyrir það að setja þetta í farveg sem báðir
geta sætt sig við,“ segir Þórður Guðmundsson, forstjóri Landsnets.
Komin voru drög að viljayfirlýsingu við Voga og að ganga frá málum
gagnvart fleiri sveitarfélögum sem málið varðar en endanleg niðurstaða
liggur ekki fyrir í viðræðum Landsnets og Hafnarfjarðarbæjar. Deilan er
fyrst og fremst um kostnað og hver skuli standa undir honum, að sögn
Þórðar. Báðir eru sammála um að reyna að leysa málið.
Sammála um að finna lausn
Uppbygging Umfang framkvæmda færist jafnt og þétt í aukana vegna álversins í Helguvík.
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
FRÁ því í sumar hafa rétt rúmlega
100 umsóknir borist Íbúðalánasjóði
um greiðslufrest, en sjóðurinn heim-
ilar nú þeim sem eiga tvær húseign-
ir, og hafa ekki getað selt aðra
þeirra, að fresta afborgunum af lán-
um. Guðmundur Bjarnason, fram-
kvæmdastjóri Íbúðalánasjóðs, segir
að unnið sé að því að fara yfir um-
sóknirnar.
Þá hefur umsóknum til sjóðsins
um almenna aðstoð vegna greiðslu-
erfiðleika, t.d. vegna tekjutaps eða
atvinnumissis, fjölgað talsvert und-
anfarna mánuði, en þó sérstaklega í
nýliðnum september. Guðmundur
segir að þá hafi orðið stökk. „Það fór
úr 50 umsóknum, sem verið hefur
undanfarna mánuði, í 100.“ Ef sl.
september er borinn saman við sept-
ember fyrir ári kemur í ljós að fjölg-
unin nemur 66%, eða úr 277 umsókn-
um í 465.
Umsóknum mun fjölga
„Þetta er samt minna heldur en
var á árunum 2002-2004, þ.e. áður en
bankarnir komu með íbúðalánin sín,“
segir Guðmundur. Hann bendir hins
vegar á að undanfarin þrjú ár hafi
umsóknirnar verið mun færri heldur
en nú. Haldi áfram sem horfi sé ljóst
að umsóknum eigi eftir að fjölga
mikið það sem af sé þessu ári.
Hvað varðar greiðslufrestinn er
heimilt að fresta greiðslum af lánum
sjóðsins á annarri eða báðum eign-
um, samkvæmt upplýsingum frá
Íbúðalánasjóði. Sama rétt eiga þeir
sem eru að byggja og eru með lán
hjá Íbúðalánasjóði á nýbyggingunni
og/eða þeirri eign sem ekki hefur
tekist að selja. Hvíli lán frá Íbúða-
lánasjóði á annarri eigninni ein-
göngu er hægt að sækja um
greiðslufrest á því láni.
Spurður út í það hvernig hann
meti stöðuna næstu vikur og mánuði
segir Guðmundur: „Það er ekki auð-
velt að sjá það fyrir nákvæmlega, en
auðvitað eru fréttirnar þess eðlis að
maður getur átt von á því þessi vandi
fari vaxandi. Verðbólgan er gríðar-
leg og svo eru menn að missa vinnu.
Þá eiga menn rétt á því að koma hér
og fara fram á þessa þjónustu, eða
þessa fyrirgreiðslu og við höfum
reynt að sinna því mjög ákveðið. Ég
á von á því að þetta fari mjög vax-
andi,“ segir Guðmundur. Hann von-
ast hins vegar til þess að það verði
ekki mikið stökk frá því sem var í
september.
Rúmlega 100
hafa sótt um
greiðslufrest
Margir eiga í greiðsluerfiðleikum
Morgunblaðið/Sverrir
Eftirsókn Talið er að umsóknum
muni fjölga á næstu misserum.
Í HNOTSKURN
» Íbúðalánasjóður er sjálf-stæð ríkisstofnun sem veit-
ir einstaklingum, sveit-
arfélögum, félögum og
félagasamtökum húsnæðislán
til íbúðarkaupa og bygging-
arframkvæmda.
» Tilgangur sjóðsins er aðstuðla að því að landsmenn
geti búið við öryggi og jafn-
rétti í húsnæðismálum.
Eftir Unu Sighvatsdóttur
una@mbl.is
MUN minni tekjur af sölu bygginga-
réttar en gert var ráð fyrir, verðbólga
og mikil lækkun gengis krónunnar
urðu til þess að A-hluti borgarsjóðs
var rekinn með 395 milljóna króna
halla í stað 4,4 milljarða afgangs eins
og áætlanir gerðu ráð fyrir á fyrstu
sex mánuðum ársins. Skuldir jukust
um 58,7 milljarða. Þetta kemur fram í
árshlutareikningi Reykjavíkurborgar
fyrir fyrstu sex mánuði ársins 2008
en reikningarnir voru lagðir fram á
fundi borgarráðs í gær.
Rekstur Reykjavíkurborgar skipt-
ist í A- og B-hluta. Til A-hluta telst sú
starfsemi sem að hluta eða að öllu
leyti er fjármögnuð með skatttekjum.
A-hluti er Aðalsjóður og Eigna-
sjóður. Til B-hluta teljast fyrirtæki
sem eru í eigu borgarinnar, að hálfu
leyti eða í meirihlutaeign, s.s. Bíla-
stæðasjóður, Faxaflóahafnir, Orku-
veita Reykjavíkur og fleira.
Í tilkynningu frá Reykjavíkurborg
segir að rekstrarniðurstaða Að-
alsjóðs hafi verið jákvæð um rúmlega
3,6 milljarða á fyrstu sex mánuðum
ársins en fjárhagsáætlun gerði ráð
fyrir 229 milljóna afgangi. Meg-
inskýringin á betri afkomu er sögð
felast í 3 milljarða króna hærri fjár-
munatekjum en gert var ráð fyrir í
fjárhagsáætlun.
Rekstur fagsviða hafi verið innan
ramma fjárheimilda þrátt fyrir meiri
verðbólgu en ráð var fyrir gert.
„Þetta er jákvæð og mikilvæg nið-
urstaða sem sýnir að borgin er vel
rekin,“ segir í tilkynningunni frá
borginni. Annað varð uppi á ten-
ingnum hjá Eignasjóði. Þar námu
tekjur aðeins 7% af áætluðum
tekjum og jafnframt voru gatnagerð-
argjöld á tímabilinu langt undir áætl-
un.
Alvarleg þróun í fjármálum
Verðbólga og gengislækkun leiddu
til hærri fjármagnsgjalda og urðu
þessir ytri áhrifavaldar til þess að A-
hluti borgarsjóðs var rekinn með 395
milljóna króna halla í stað tæplega
4,4 milljarða afgangs.
„Árshlutareikningurinn sýnir
fram á sterka fjárhagsstöðu Reykja-
víkurborgar. Ytri aðstæður valda því
að alvarleg þróun blasir við í fjár-
málum borgarinnar og við þeim tíð-
indum hefur borgarráð þegar brugð-
ist með því að vinna stefnumótandi
aðgerðaáætlun fyrir komandi fjár-
hagsáætlanagerð,“ segir í tilkynn-
ingu borgarinnar.
Milljóna halli borgarsjóðs
 Alvarleg þróun blasir við í fjármálum Reykjavíkurborgar vegna ytri aðstæðna
 Þrátt fyrir verðbólgu voru fagsviðin þó innan ramma fyrstu 6 mánuði ársins
Borgin Vel rekin en kreppan bítur.
Í HNOTSKURN
»A-hluti borgarsjóðs er núrekinn með 395 m.kr. halla
í stað tæplega 4,4 milljarða af-
gangs skv. fjárhagsáætlun.
»Hallinn ræðst fyrst ogfremst af bágri stöðu
eignasjóðs, því tekjur af sölu
byggingaréttar eru aðeins 7%
af áætluðum tekjum auk þess
sem verðbólga og gengisfall
hafa leitt til fjármagns-
útgjalda umfram áætlun.
Burtséð frá því hversu borgin er
vel rekin er ljóst að gengisfallið,
samdráttur í byggingariðnaði
og verðbólga hafa leikið borg-
arsjóð býsna grátt og skuldirnar
hafa aukist svo um munar.
Þannig kemur fram í árshlut-
areikningnum að tekjur sam-
stæðu A- og B-hluta eru 6,9
milljörðum lægri en gert var ráð
fyrir og er meginskýringin
dræm sala á byggingarrétti auk
þess sem skatttekjur voru lægri
vegna lækkandi útsvars. Gjöldin
voru reyndar 1,9 milljörðum
lægri en samkvæmt áætlun.
Skuldir borgarsjóðs hafa
einnig aukist, eins og hjá flest-
um. Í árshlutareikningnum kem-
ur fram að heildarskuldir A- og
B-hluta, að frátöldum skuld-
bindingum, eru 194,6 milljarðar
en voru 135,9 milljarðar í árslok
2007. Skuldirnar jukust því um
58,7 milljarða króna.
Á sama tíma jukust eignir um
37,5 milljarða og skuldbind-
ingar minnkuðu um 2,2 millj-
arða. Eigið fé A- og B-hluta
lækkaði því um 19 milljarða á
tímabilinu, að því er fram kemur
í árshlutareikningnum.
runarp@mbl.is
Skuldirnar aukast