Morgunblaðið - 03.10.2008, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Ylfu Kristínu K. Árnadóttur
ylfa@mbl.is
FRAMKVÆMDASTJÓRN Sam-
taka atvinnulífsins (SA) hefur und-
anfarna daga fundað með embættis-
mönnum og sérfræðingum Evrópu-
sambandsins (ESB) í Brussel. Að
sögn Vilhjálms Egilssonar, fram-
kvæmdastjóra SA, hafa fundirnir
gengið mjög vel.
Farið yfir vítt svið
Stjórnin hefur m.a. fundað með
framkvæmdastjóra orkumála, emb-
ættismönnum á sviði samkeppnis-
mála og sérfræðingum á fjármála-
sviði. Vilhjálmur segir að farið hafi
verið yfir vítt svið en mikill tími hafi
farið í að skoða þá stöðu sem nú er
uppi í fjármála-
kerfinu. „Það eru
allir að tala um
hana og hvað
ESB ætlar að
gera í henni,“
segir Vilhjálmur.
Hann segir
umræðurnar
dýpka þekkingu
stjórnarinnar á
ESB, hvert það
er að þróast og um hvað aðild Ís-
lands að sambandinu myndi snúast.
„Þetta skiptir mjög miklu máli, bæði
til lengri og skemmri tíma litið. Við
höfum lært heilmikið í sambandi við
fjármálakreppuna sem við erum að
glíma við núna heima og hvernig
ESB glímir við þessa sömu kreppu.“
Ræða viðbrögð ESB
við fjármálakreppu
SA funda með sérfræðingum ESB
Vilhjálmur
Egilsson
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
VERA kann að
Íbúðalánasjóður
þurfi að bjóða
upp á að fólk geti
endurfjármagnað
fasteignalán sín
ef svo fer að
bankarnir marg-
faldi vaxtabyrð-
ina hjá lántak-
endum. Þetta
kom fram í máli
Jóhönnu Sigurðarsdóttur félags-
málaráðherra á Alþingi í gær en hún
telur það mikið áhyggjuefni ef ein-
hverjar bankastofnanir koma til
með að nýta sér endurskoðunar-
ákvæði í núverandi lánasamningum
og hækka vexti verulega, sem muni
aftur kollvarpa fjárhag margra
heimila. „Í núverandi ástandi má
jafna því við einokunarþvingun,
enda hvergi í annað skjól fyrir lán-
takendur að leita þar sem allir bank-
ar hafa nú nánast lokað á húsnæðis-
lán,“ sagði Jóhanna og áréttaði
mikilvægi samstöðu. „Ég hef þegar
falið Íbúðalánasjóði að skoða hvort
hægt sé, að minnsta kosti tímabund-
ið, að rýmka þær heimildir sem sjóð-
urinn hefur yfir að ráða fyrir fólk í
greiðsluerfiðleikum,“ bætti hún við.
Óboðlegt að tala um gæfusmiði
Jóhanna sagði jafnframt mik-
ilvægt að lánardrottnar, bæði bank-
ar og opinberir aðilar, settust nú
yfir það hvernig auðvelda megi
skuldugum heimilum lausn sinna
mála. „Þar er ekki boðlegt, eins og
haft var eftir einum bankastjóranna,
að segja að nú sé hver sinnar gæfu
smiður,“ sagði Jóhanna Sigurðar-
dóttir.
Geti leitað til
Íbúðalánasjóðs
Áhyggjuefni ef bankar margfalda vexti
Í HNOTSKURN
»Íbúðalánasjóður er sjálf-stæð stofnun í eigu rík-
isins.
»Tilgangur sjóðsins er aðstuðla að því með lánveit-
ingum og skipulagi húsnæðis-
mála að landsmenn geti búið
við öryggi og jafnrétti í hús-
næðismálum, segir á vef hans.
Jóhanna
Sigurðardóttir
ÁTAK í fjölgun leiguíbúða og hækk-
un niðurgreiðslna vegna leiguíbúða
fyrir fólk sem er með tekjur og eign-
ir undir ákveðnum viðmiðunarmörk-
um verður aukið á næsta ári.
Aukin eftirspurn hefur verið eftir
lánum hjá Íbúðalánasjóði til leigu-
íbúða, m.a. vegna þess samdráttar
sem hefur átt sér stað á fasteigna-
markaði. Félagsmálaráðherra fer í
fjárlagafrumvarpi næsta árs fram á
1,1 milljarðs króna hækkun á fjár-
heimild ráðuneytisins til að nið-
ugreiða vexti af lánum sem veitt
verða á næsta ári til byggingar sam-
tals 750 leiguíbúða.
Loforð vegna kjarasamninga
Þessi framlög til að efla leigu-
íbúðamarkaðinn eru ákveðin til að
standa við loforð sem ríkisstjórnin
gaf í febrúar síðastliðnum til að
greiða fyrir gerð kjarasamninga á
almenna vinnumarkaðinum. Í yfir-
lýsingu ríkisstjórnarinnar var
ákveðið að húsaleigubætur yrðu
hækkaðar og hámarksbætur yrðu
46 þúsund krónur á mánuði í stað 31
þúsund króna. Aukinni eftirspurn
eftir leiguhúsnæði yrði síðan mætt
með rýmri veðheimildum á lánum til
leiguíbúða og fjölgun lánsvilyrða
með niðurgreiddum vöxtum til fé-
lagslegra leiguíbúða í 750 lán á ári í
fjögur ár frá og með árinu 2009.
Hliðstætt átak var gert á árinu
2006 þar sem gert var ráð fyrir allt
að 400 lánum til leiguíbúða á ári til
ársloka 2009.
Greint er frá því í fjárlagafrum-
varpinu að lánin verði veitt þeim
sem leigja íbúðirnar til einstaklinga
sem uppfylla tiltekin skilyrði um
tekju- og eignamörk. Þau bera 3,5%
vexti og greiðir ríkissjóður muninn á
milli almennra útlánsvaxta Íbúða-
lánasjóðs, sem er áætlaður 1,2% á
næsta ári. Hefur ríkissjóður þar
með skuldbundið sig til að standa
undir vaxtaniðurgreiðslum fyrir 2,2
milljarða út lánstímann, sem er 50
ár.
Með fjölgun lánveitinga til leigu-
íbúða í 750 á ári verður meðallán á
hverja íbúð hækkað úr 16,3 millj-
ónum í 18,5 milljónir. Eru áætluð
heildarútlán á næsta ári 13,9 millj-
arðar kr. omfr@mbl.is
Átak til að fjölga leiguíbúðum
Félagsmálaráðherra fer í fjárlagafrumvarpi næsta árs fram á 1,1 milljarðs króna hækkun á fjárheimild
til að niðurgreiða vexti af lánum sem veitt verða á næsta ári til byggingar samtals 750 leiguíbúða
Í HNOTSKURN
»Íbúðalánasjóður mun lánaallt að 15 milljarða kr. á
næsta ári til almennra leigu-
íbúða á vöxtum sem taka mið
af fjármögnunarkostnaði
sjóðsins.
»Talið er að í kjölfarákvörðunar ríkisstjórnar-
innar í sumar um að veita
Íbúðalánasjóði 5 milljarða kr.
lánsfjárheimild vegna leigu-
íbúða muni framboð á leigu-
húsnæði aukast á næstunni.
»Könnun sl. vetur sýndi aðþá voru 4.477 leiguíbúðir í
eigu sveitarfélaga, bæði fé-
lagslegar leiguíbúðir og þjón-
ustuíbúðir fyrir aldraða.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Lán Aukin eftirspurn hefur verið eftir lánum hjá Íbúðalánasjóði til leiguíbúða.
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
RÁÐGERT er að á næsta ári hefjist
tilraunavinnsla við nýtingu útblást-
urs frá orkuverinu í Svartsengi til að
vinna metanól, til íblöndunar í bens-
ín. Skipulagsstofnun hefur fjallað
um erindi fyrirtækisins Carbon Re-
cycling International (CRI) og tekið
ákvörðun um að tilraunin skuli ekki
háð mati á umhverfisáhrifum.
Gert er ráð fyrir að fimm menn
starfi við tilraunavinnsluna, sem
hefja á sumarið 2009. Fyrirhuguð
framkvæmd fer fram í gamalli námu
innan skilgreinds iðnaðarsvæðis
orkuversins í Svartsengi.
Með rafgreiningu á vatni verður
framleitt vetni sem bundið verður
við koldíoxíð úr útblæstri orkuvers-
ins svo úr verði metanól. Í tilrauninni
verða notuð um það bil 10% af því
koldíoxíði sem berst daglega frá
orkuverinu, sem gefi um 10 tonn af
metanóli á dag.
Niðurstöður tilraunarinnar á að
nota til þess að þróa staðlaðar
vinnslueiningar sem geti framleitt á
hagkvæman hátt um 100 tonn af
metanóli á dag úr um það bil 150
tonnum af koldíoxíði, sem er um það
bil það magn sem berst frá meðal-
jarðhitaorkuveri á degi hverjum.
Framleiðsla eldsneytis
Skipulagsstofnun telur að nei-
kvæð áhrif framkvæmdarinnar á
umhverfisþætti verði óveruleg. Þá sé
jákvætt að tilraunin geti leitt til frek-
ari þróunar á leiðum til að binda kol-
díoxíð og í þessu tilfelli framleiðslu
eldsneytis.
Í ljósi þess að meðhöndlun eld-
fimra og eitraðra efna verður hluti af
starfseminni tekur Skipulagsstofnun
undir ábendingar Brunamálastofn-
unar um að vanda þurfi hönnun
vinnslunnar og áhættugreiningu í
sambandi við leyfisveitingar vegna
metanólvinnslunnar. Til þess að fyr-
irbyggja mengun vatnstökusvæðis
HS þarf framkvæmdaraðili að gæta
varúðar þegar mengandi efni verða
meðhöndluð við vinnsluna.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Kraftur Áform eru uppi um að nýta sér útblástur sem berst m.a. frá Orkuveri Hitaveitu Suðurnesja í Svartsengi.
Ætla að vinna elds-
neyti úr útblæstri
 Fimm manns fá störf við tilraunavinnslu sem hefst í Svarts-
engi á næsta ári  Metanól til íblöndunar unnið úr koldíoxíði
Í HNOTSKURN
»Með rafgreiningu á vatniverður framleitt vetni sem
bundið verður við koldíoxíð úr
útblæstri orkuversins í Svarts-
engi svo úr verði metanól.
» Í tilrauninni verða notuðum það bil 10% af því kol-
díoxíði sem berst daglega frá
orkuverinu.
»Niðurstöður tilraunar-innar á að nota til þess að
þróa staðlaðar vinnsluein-
ingar sem geti framleitt á hag-
kvæman hátt um 100 tonn af
metanóli á dag úr um það bil
150 tonnum af koldíoxíði.