Skinfaxi - 01.12.1989, Qupperneq 38

Hugleiðing á afmœlisári
Stefanía Þorgrímsdóttir, húsmóöir í Mývatnssveit,
sendir Skinfaxa kveöju á 80 ára afmælinu.
Stefanía Þorgrímsdóttir
Á afmælum, hvort heldur er
einstaklinga, atburða eða annarra
þeirra fyrirbæra, sem merkjanlegeru
á mælistiku tímans, stöldrum við
við, skyggnumst til fortíðar og
skoðum nútíð, jafnframt því að
hyggja til framtíðar.
80 ár er ekki langt skeið í tímans
flaumi, svona fljótt á litið. í lífi
íslenskrar blaðaútgáfu telst það þó
löng ævi.
Viö lúðrablástur
og trumbuslátt
Skinfaxi er ekki stórt blað né
umtalað í þeim skilningi, sem á við
um mörg þeirra tímarita, er nú á
tímum líta dagsins ljós við
lúðrablástur og bumbuslátt, og eiga
mislanga ævi, en tíðast töluverða
„frægð” meðan þau lifa.
I 80 ára sögu Skinfaxa hafa að
sjálfsögðu skipst á skin og skúrir, -
tímabil frjósamrar starfsemi og önnur
miður. En þótt blaðið hafi af og til
fallið í gengi, bæði hið ytra og innra,
þ. r. í útgáfustarfsemi og að inni-
haldi, lifir það þó enn.
Sú staðreynd, skoðuð í sögulegu
ljósi hérlendrar útgáfustarfsemi,
hlýtur að vekja spurninguna hvers
vegna?
Hvemig stendur á því, að þetta
blað hefur náð þeim aldri sem raun
ber vitni, á sama tíma og aragrúi
girnilegra glæsitímarita hefur dáið
útaf þegjandi og hljóðalaust og
gleymst jafnvel enn hraðar en
frægðarstjama þeirra reis?
Við þessari spurningu eru
vafalaust mörg svör, en ég hygg að
eitt þeirra vegi þó þyngst, - nefnilega
það, að Skinfaxi er málgagn íslensku
ungmennahreyfingarinnar.
Líf hennar er líf blaðsins.
Margur hefur og spurt, hvemig í
ósköpunum standi á því að
ungmennafélagshreyfingin hefur
lifað af hið geysilega rót
þjóðfélagsbreytingana og lífshátta-
byltinga, sem einkenna það tímabil,
er hreyfingin hefir starfað;
tækniöldina svonefndu, með þeirri
félagslegu firringu, sem talin er
einkenna þá öld.
Og ekki einungis lifað af, heldur
fylgt eftir þjóðfélagsbreytingunum,
án þess að missa sjónar á þeim
grundvallarmarkmiðum, sem
hreyfingin byggði og byggir á, og
tekist það svo, að ungmennafélögin
í landinu hafa um margra ára bil
líklega aldrei staðið sterkari en nú.
Að vera
„ungmennafélagi"
Svarið felst auðvitað í sjálfu eðli
hreyfingarinnar. Svarið felst í
reynslu sérhvers okkar af því að vera
„ungmennafélagi”.
Sjálf kom ég til starfa með ung-
mennafélagshreyfingunni fyrri en
sem fullorðinn, mótaður einstakl-
ingur.
Ég ólst að vísu upp við þá
vitneskju, að í minni heimabyggð
var ungmennafélag, þar sem pabbi
fór á fundi, en öllu lengra náði
þekking mín um þennan félagsskap
ekki.
Og við, sem teljumst til 68-
kynslóðarinnar, ypptum gjarna
öxlum við því sem við kölluðum
„ungmennafélagsanda” í merking-
unni þýlyndur afturhaldsandi.
Þegar ég, fullorðin kona með eigin
fjölskyldu, settist aftur að á
bernskuslóð minni, gekk ég í
ungmennafélagið „hans pabba” með
frekar neikvæðu hugarfari, - svona
eitthvað í þá áttina, að sértu í Kína
talarðu kínversku og lætur þig hafa
það.
Mér lærðist hins vegar fljótlega,
að innan þessa félagskapar var fram-
kvæmt einmitt það sem við,
„uppreisnaræskan” hrópuðum hæst
á: ræktun manngildis einstaklings-
ins.
Að eignast
með því að gefa
Að eignast með því að gefa í
samfélagi við aðra menn.
I þessum félagsskap hefi ég verið
krafin um störf, stór eða smá eftir
atvikum, frá gólfþvotti til þess að
flytja ávörp áhátíðarstundum og allt
þarámilli. Einasvarið,semekkivar
tekið gilt, var nei.
Oft hef ég svarið þess dýran eið,
að nú skyldi ég samt sem áður segja
nei, - nú væri nóg komið, nú gerði ég
ekki einu handtaki meira.
Þann eið vona ég að ég haldi
áfram að brjóta, hér eftir sem hingað
til, því það sem af mér hefur verið
krafist er hluti þess sem gerir mig að
manneskju; þátttakanda í lifandi
heild mannlegs samfélags.
Starf, sem ber slík laun í sjálfu
sér, eldist aldrei.
Skinfaxi er málgagn þessa starfs,
- lélegt eða gott málgagn eftir
kringumstæðum og atvikum, - en
óumdeilanlega nauðsynlegt.
Sem ungmennafélagi óska ég, í
sönnum ungmennafélagsanda,
Skinfaxa til hamingju með afmælið,
og um leið þeirrar framtíðar honum
til handa, sem málgagni ungmenna-
hreyfingarinnar ber.
Stefanía Þorgrímsdóttir.
38
Skinfaxi